Χρήστος Ιακώβου
Οι τουρκοαμερικανικές σχέσεις, οι οποίες ήδη ταλαντεύονται σε κινουμένη άμμο, από το 2003 που έγινε η αμερικανική εισβολή στο Ιράκ, συνεχίζουν να κλιμακώνονται περαιτέρω λόγω της στάσης των ΗΠΑ έναντι της επαναδραστηριοποίησης του ΡΚΚ.
Η Τουρκία, στο παρόν στάδιο, μπορεί να κάνει κινήσεις επίδειξης ισχύος προκειμένου να μεγιστοποιεί τα διλήμματα για τους Αμερικανούς, ωστόσο, είναι εξαιρετικά δύσκολο να προχωρήσει σε εκτεταμένες στρατιωτικές επιχειρήσεις στο Βόρειο Ιράκ διακινδυνεύοντας αφενός να έρθει σε σύγκρουση με αμερικανικά στρατεύματα εάν απειληθεί η κουρδική κυβέρνηση (η οποία τόσο στη συγκρότησή της όσο και στη λειτουργία της δεν αφήνει αμφιβολία ότι πρόκειται για αμερικανικό προτεκτοράτο) και αφετέρου να εμπλακεί σε έναν επικίνδυνο ανταρτοπόλεμο στα δύσβατα όρη της Ανατολίας, θέτοντας στο διηνεκές σε ρίσκο τον μύθο του πανίσχυρου τουρκικού στρατού, ο οποίος έχει τεράστια σημασία για την εσωτερική πολιτική ισορροπία της Τουρκίας, καθότι συντηρεί την ιδεολογία του κεμαλικού κράτους, πολλώ δε μάλλον σε μία κρίσιμη περίοδο που στην κυβέρνηση βρίσκονται οι Ισλαμιστές.
Ποιες είναι, όμως, οι δυνατότητες της Τουρκίας να ασκήσει πιέσεις στις ΗΠΑ προκειμένου να υιοθετήσει η Ουάσιγκτον μία πιο ισορροπημένη πολιτική έναντι της Άγκυρας;
Βραχυπρόθεσμα, η Τουρκία μπορεί να κλείσει τις πόρτες της για τις μεταφορές στρατιωτικών φορτίων και για τις επιχειρήσεις ανεφοδιασμού καυσίμων. Τέτοια κίνηση θα προκαλούσε αρνητικές επιπτώσεις στις στρατιωτικές επιχειρήσεις των αμερικανών στο Ιράκ και το Αφγανιστάν σε μία κρίσιμη περίοδο. Το 70 τοις εκατόν του συνολικού αερομεταφερομένου στρατιωτικού φορτίου προς το Ιράκ περνά μέσα από την Τουρκία καθώς επίσης και το 33 τοις εκατόν των καυσίμων που χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες του πολέμου. Επιπλέον, η αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ, ένα από τα ισχυρά προπύργια του αμερικανικού στρατού στην περιοχή, αποτελεί σήμερα τον ιδανικό χώρο για τον ανεφοδιασμό των μεταγωγικών που μεταφέρουν πολεμικά φορτία στο Ιράκ και το Αφγανιστάν.
Μεσοπρόθεσμα, αν συνεχιστεί η κλιμάκωση της έντασης μεταξύ των δύο Νατοϊκών συμμάχων, η Τουρκία, υποστηρίζουν κάποιοι ότι θα μπορούσε να δυσχεράνει την πρόσβαση αμερικανικών εταιρειών στα τουρκικά εξοπλιστικά προγράμματα. Το επιχείρημα αυτό θα μπορούσε να συζητηθεί σε προηγούμενες εποχές. Τα τελευταία δύο χρόνια, οι αμερικανικές εταιρίες αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα στην τουρκική εξοπλιστική αγορά, κυρίως λόγω της αδυναμίας τους να προχωρήσουν σε διευρυμένη μεταφορά τεχνογνωσίας, λόγω των σχετικών απαγορεύσεων που ελέγχει με σχολαστικότητα το Αμερικανικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας. Παρόλα αυτά, η Τουρκία είναι σε μεγάλο βαθμό εξαρτώμενη από τις ΗΠΑ.
Σε κάθε όμως περίπτωση, η συμμετοχή της Τουρκίας σε μεγάλα αμερικανικά εξοπλιστικά προγράμματα, εξ’ ορισμού ενισχύει τη διαπραγματευτική της θέση και υποδεικνύει ότι τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα, παρά την κλιμάκωση που παρατηρείται, οι δύο πλευρές μπορούν να βρίσκουν τρόπο συντήρησης της προβληματικής συνεργασίας τους. Σε βάθος χρόνου, το πλαίσιο συμφερόντων της Τουρκίας με το Ιράν και τη Συρία στο Κουρδικό ζήτημα, που οδηγεί αναπόφευκτα σε μερικό τουλάχιστον συντονισμό της πολιτικής τους, ίσως ανατρέψει το σκηνικό εάν οι ΗΠΑ εξακολουθήσουν να ευρίσκονται σε συγκρουσιακή τροχιά με την Τεχεράνη και τη Δαμασκό. Τα πράγματα, ίσως αλλάξουν μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ, καθότι σε περίπτωση εκλογής Δημοκρατικού υποψηφίου πολύ πιθανόν να εξαγγελθεί στροφή της αμερικανικής πολιτικής.
Η τρέχουσα, όμως, συγκυρία θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη στη στρατηγική της ελληνικής πλευράς μέσα στα πλαίσια των συνεχιζόμενων συνομιλιών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.