Ο συγγραφέας – κατάσκοπος του βρετανικού στέμματος

Της Maria Guadalupe Flores Liera 

1. Ο τυχαίος ταξιδιώτης

Στις αρχές του 1952 ο Λόρενς Ντάρελ αποβιβάστηκε στην Κύπρο «με μοναδικό σκοπό να αγοράσει ένα σπίτι και να ζήσει εκεί»· τον Αύγουστο του 1956 κυριολεκτικά «το βάζει στα πόδια» και, ουσιαστικά, εξαφανίζεται από τον ελληνικό χώρο.

Το 1957, ο Ντάρελ εκδίδει τα Πικρολέμονα, προϊόν της τελευταίας εμπειρίας του σ’ αυτό το χώρο, που είναι ταυτόχρονα και μια προειδοποίηση για το τι πρόκειται να υποστούν οι Κύπριοι, οι Cyps όπως περιφρονητικά τους αποκαλεί, οι «άτακτοι νησιώτες», οι «αρκετά βλάκες», αν συνεχίσουν να διεκδικούν την Ένωση με την Ελλάδα και την αυτοδιάθεση.

Την ίδια χρονιά του απονέμεται το βραβείο Duff Cooper και το βιβλίο διαδίδεται παγκοσμίως ως η πιο «πιστή και αμερόληπτη» ματιά της Μεγαλονήσου «τα ταραγμένα χρόνια του 1953-1956», την εποχή που ο αγώνας της Κύπρου για να απαλλαχτεί το βρετανικό ζυγό εκφράζεται με τα όπλα.

Ο συγγραφέας είχε μπει στο χώρο του ελληνισμού από την δυτικότερη πλευρά του, την Κέρκυρα, με το επιχείρημα ότι αναζητούσε τον προσωπικό του παράδεισο, και τράπηκε σε φυγή από το γνωστό ως τον ανατολικότερο προμαχώνα του, την Κύπρο, στην αντίθετη πλευρά.

Το 1935, τη χρονιά όπου επέλεξε την Κέρκυρα, η Ελλάδα μπορούσε να προσφέρει στον ταξιδιώτη οτιδήποτε άλλο εκτός από έναν παράδεισο, διότι επικρατούσε πολιτική ρευστότητα και αστάθεια, αποτέλεσμα των αλλεπάλληλων πολέμων και πραξικοπημάτων. Και, σύντομα, η χώρα μεταμορφώθηκε σε ένα από τα πεδία της παγκόσμιας κρίσης που δημιούργησε ο δεύτερος μεγάλος πόλεμος.

Σε ότι αφορά τα Πικρολέμονα, δεν επηρέασαν τα πράγματα το ότι πολύ νωρίς ακούστηκαν αντίθετες φωνές με όσα έγραφε εκεί ο Ντάρελ, όπως εκείνες του έλληνα διπλωμάτη και καταξιωμένου συγγραφέα Ρόδη Ρούφου, με την Χάλκινη Εποχή, ή του σημαντικού κύπριου ποιητή Κώστα Μόντη, με τις Κλειστές Πόρτες, οι οποίοι εξέδωσαν τα έργα τους με πρόθεση να γνωρίσουν οι αναγνώστες και την ελληνική πλευρά του θέματος. Η άποψη του αποικιοκράτη Ντάρελ εξακολουθεί να επικρατεί ως η μοναδική. Για πολλούς, ακόμα ως σήμερα…

Όμως, ξαφνιάζει πως στα εκατό χρόνια από τη γέννηση του συγγραφέα που δήλωσε ότι δεν είχε άλλη πατρίδα από τον ελληνισμό, το γεγονός δεν έδωσε ερεθίσματα για να εξερευνηθεί το νόημα της δήλωσης του αυτής σε σχέση με το έργο και με τη ζωή του, τη στιγμή που τόσο άρρηκτα συνδεδεμένα βρίσκονται με την μοίρα του ελληνισμού στην πιο δραματική του εκδοχή.

Διαβάστε περισσότερα https://mignatiou.com/2014/09/o-singrafeas-kataskopos-tou-vretanikou-stemmatos/