Η επανάσταση... τρώει ύστερα από χρόνια τα παιδιά της στο Ιράν

Η απόρριψη υποψηφιότητας των Ραφσαντζανί και Μασαϊέ από το Συμβούλιο των Φρουρών εκτιμάται πως θα είναι προπομπός εξελίξεωνThe New York Times Η κίνηση του Συμβουλίου των Φρουρών να απορρίψει την υποψηφιότητα του Ακμπάρ Χασεμί Ραφσαντζανί και του Εσφαντιάρ Ραχίμ Μασαϊέ, «εκλεκτού» του απερχόμενου προέδρου Μαχμούντ Αχμεντινετζάντ, για τις προεδρικές εκλογές της 14ης Ιουνίου έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία για την πλειοψηφία των Ιρανών και ειδικά για τους υποστηρικτές του πρώτου. Το 70% των Ιρανών, άλλωστε, είναι κάτω των 35 ετών και έτσι εκείνοι που μεγάλωσαν βλέποντας τον κ. Ραφσαντζανί να υπηρετεί σε διάφορα αξιώματα, συμπεριλαμβανομένου αυτού του προέδρου, είναι πολλοί. «Λένε ότι η επανάσταση τρώει τα παιδιά της», αναφέρει ο 27χρονος Μεχντί, δάσκαλος στο επάγγελμα. «Στην περίπτωση του Ραφσαντζανί, ωστόσο, έφαγε τον πατέρα της». Οι αναλυτές, από την πλευρά τους, εκτιμούν ότι η απόρριψη της υποψηφιότητας Ραφσαντζανί και Μασαϊέ μπορεί να αποτελεί προπομπό σοβαρών εξελίξεων. Από το 1979 όταν και ιδρύθηκε, η ισλαμική δημοκρατία του Ιράν χαρακτηρίζεται από έναν διαρκή και ως επί το πλείστον δημόσιο ανταγωνισμό μεταξύ αντίπαλων κέντρων εξουσίας, μια εναλλαγή στα ανώτατα αξιώματα που δίνει στον μέσο πολίτη και στους ιδιώτες επιχειρηματίες τη δυνατότητα να κινούνται ανάμεσα στους δύο πόλους. Εκτός και αν προκύψουν νέες εκπλήξεις, ο νικητής των προεδρικών εκλογών θα προέρχεται από τους κόλπους των συντηρητικών που διατηρούν τα τελευταία χρόνια τα ηνία του Ιράν - πρόκειται για μια «χαλαρή» συμμαχία μεταξύ των σιιτών κληρικών και των διοικητών των Φρουρών της Επανάστασης, δηλαδή του στρατού. Κατά τον τρόπο αυτό, λοιπόν, όλοι οι κρατικοί θεσμοί θα περάσουν για πρώτη φορά από το 1979 υπό τον έλεγχο μιας παράταξης. Πολλοί αναλυτές προβλέπουν -και αρκετοί συντηρητικοί κληρικοί τους έχουν εμμέσως δικαιώσει- ότι οι κυρίαρχοι Συντηρητικοί είναι πλέον αποφασισμένοι να καταργήσουν το αξίωμα του προέδρου, το οποίο λειτούργησε ως εστία μιας άτυπης αντιπολίτευσης τόσο υπό τον «λαϊκιστή» Αχμεντινετζάντ, όσο και από τον μεταρρυθμιστή, Μοχάμεντ Χαταμί. Κάτι τέτοιο δεν είναι φυσικά σίγουρο, αλλά πλέον αποτελεί πολύ σοβαρή πιθανότητα. Το βέβαιο είναι ότι αυτή η «άνοστη» προεκλογική περίοδος θα αποξενώσει ακόμα περισσότερο την ήδη απογοητευμένη από τις κατά πολλούς νοθευμένες εκλογές του 2009 αστική τάξη, η οποία αποτελεί ένα μεγάλο ποσοστό του εκλογικού σώματος. Η μη προσέλευση στις κάλπες δε, θα υπονομεύσει ακόμα περισσότερο τη νομιμότητα της κυβέρνησης. Οι εναπομείναντες υποψήφιοι αντανακλούν τις διαφορετικές αποχρώσεις του γκρίζου του ιρανικού κατεστημένου, της συμμαχίας μεταξύ συντηρητικών κληρικών και στρατιωτικών διοικητών που είναι γνωστή ως οι «υπέρμαχοι της παράδοσης». Τρεις εκ των υποψηφίων συνδέονται απευθείας με τον ανώτατο πνευματικό ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Πρόκειται για τον Γκολάμ Αλί Χαντάντ Αντέλ, στενό του σύμβουλο και συγγενή του, τον Αλί Ακμπάρ Βελαγιατί, σύμβουλό του επί θεμάτων Εξωτερικής Πολιτικής και τον επικεφαλής του διαπραγματευτικού επιτελείου του Ιράν για το πυρηνικό ζήτημα, Σαΐντ Τζαλιλί. Ο τέταρτος υποψήφιος είναι ο δήμαρχος της Τεχεράνης, Μοχάμεντ Μπαγκέρ Κιαλιμπάφ, ο οποίος αυτοπαρουσιαζόταν μέχρι πρότινος ως ένας «απλός τεχνοκράτης», πλην όμως την περασμένη εβδομάδα καυχήθηκε δημόσια πως ως διοικητής της αστυνομίας είχε βιαιοπραγήσει εναντίον φοιτητών. Ολοι τους δηλώνουν αποφασισμένοι να λύσουν τα προβλήματα της οικονομίας στο πλαίσιο μιας «επαναστατικής λογικής» και να διευθετήσουν το πυρηνικό ζήτημα, πείθοντας τη Δύση για το δίκαιο των ιρανικών θέσεων. Από τους οκτώ συνολικά υποψηφίους που εγκρίθηκαν, μόνο ένας, ο Χασάν Ροουχανί, έχει διαφοροποιηθεί έστω και λίγο από τις πάγιες απόψεις των «υπερμάχων της παράδοσης». Ο Ροουχανί, ο οποίος θεωρείται φίλα προσκείμενος στον Ραφσαντζανί, έχει μάλιστα ταχθεί δημόσια υπέρ ενός απευθείας διαλόγου με τις ΗΠΑ. Για τους περισσότερους Ιρανούς, πάντως, ο νικητής των εκλογών δεν θα είναι παρά ένα φερέφωνο του Χαμενεΐ.