Παρασκευή 4 Ιουλίου 2008

Η Τουρκία σε αναζήτηση πορείας


The International Herald Tribune

Επιμέλεια Χρήστος Ιακώβου

Η αναμονή της εκδίκασης της προσφυγής εναντίον του κυβερνώντος κόμματος της Τουρκίας από το Συνταγματικό Δικαστήριο, έχει παραλύσει την πολιτική ζωή της χώρας, από τον περασμένο Μάρτιο. Αφορμή για την προσφυγή στάθηκε η άρση της απαγόρευσης της μαντίλας στα πανεπιστήμια, η οποία, σύμφωνα με τους ενάγοντες, στοχεύει στη μετατροπή της Τουρκίας σε ισλαμικό κράτος. Ο πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αντιτείνει ότι το ζήτημα είναι πολιτικό και όχι νομικό και επομένως το Συνταγματικό Δικαστήριο είναι αναρμόδιο να αποφανθεί. Μαζί του συμφωνούν και οι περισσότεροι Τούρκοι φιλελεύθεροι, παρά το γεγονός ότι διαφωνούν με το θρησκευτικό ακτιβισμό του κόμματος "Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης".


Οι στρατηγοί... στο βάθος
Δεν είναι λίγοι αυτοί που θεωρούν ότι η προσφυγή αποτελεί απέλπιδα προσπάθεια των στρατηγών και του κοσμικού κατεστημένου να διατηρήσουν τον έλεγχο της χώρας. Η προηγούμενη προσπάθεια του στρατού να απομακρύνει τον Ερντογάν, συσπείρωσε τους οπαδούς του και οδήγησε σε σαρωτική του επικράτηση στις εκλογές. Ελλείψει εναλλακτικής λύσης, λοιπόν, ο στρατός κατέφυγε τώρα στους δικαστές, αφού η παλιά του τακτική, αυτή των πραξικοπημάτων, δεν φαίνεται πλέον εφικτή. Το δικαστήριο αναμένεται να αποφανθεί τους αμέσως προσεχείς μήνες.
Το περασμένο Σάββατο, χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν στην Κωνσταντινούπολη, υπό τους ήχους ταμπούρλων και άλλων οργάνων, με κεντρικό σύνθημα "Κάντε θόρυβο Ενάντια στα Πραξικοπήματα". Είναι η πρώτη φορά στη σύγχρονη τουρκική ιστορία που οι άνθρωποι διαμαρτύρονται ανοικτά εναντίον του στρατού, γεγονός που αντικατοπτρίζει την οργή και την ένταση που επικρατούν αυτή τη στιγμή.
Οι ρίζες της εν λόγω διαμάχης βρίσκονται στη δεκαετία του 1920, όταν ο Ατατούρκ επιχείρησε να διαρρήξει όλες τις σχέσεις τις Τουρκίας με την Ανατολή και να τη μετατρέψει σε μία αμιγώς ευρωπαϊκή χώρα. Το αλφάβητο άλλαξε και μετατράπηκε σε λατινικό, η θρησκευτική ιεραρχία ξηλώθηκε και τα τζαμιά περιήλθαν στον κρατικό έλεγχο. Επιβλήθηκε μέχρι και η αλλαγή τρόπου ντυσίματος.
Ο Ντενγκίρ Φιράτ, αντιπρόεδρος του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, επισημαίνει ότι οι βίαιες αυτές αλλαγές αποτέλεσαν τραύμα για την τουρκική κοινωνία. Ένα ακόμη παρεπόμενο του κεμαλισμού ήταν το -μοναδικό σε ολόκληρο τον κόσμο- πολιτικό σύστημα της Τουρκίας, το οποίο επιτρέπει στον στρατό και τη Δικαιοσύνη να ελέγχουν τους πολιτικούς. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι από το 1960 μέχρι σήμερα έχουν γίνει τέσσερα πραξικοπήματα.


Οι κινήσεις Ερντογάν
Η υποψηφιότητα της Τουρκίας για ένταξη στην Ε.Ε. επέβαλε την αποδυνάμωση όλων εκείνων των θεσμών που επέτρεπαν την παρέμβαση του στρατού στην πολιτική. Ωστόσο, πολλοί φοβούνται ότι ο Ερντογάν απλώς αντικαθιστά την παλιά άρχουσα τάξη με τους δικούς του ανθρώπους. Παρά την ευρεία λαϊκή απήχηση του κόμματός του, δεν φαίνεται διατεθειμένος να προχωρήσει στις μεταρρυθμίσεις εκείνες που θα δρομολογήσουν τη δημοκρατική ανασυγκρότηση του κράτους. Εν ολίγοις, πιθανή νίκη του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης δεν σημαίνει απαραιτήτως και νίκη για τη δημοκρατία. Αν χάσει όμως, τότε σίγουρα θα χάσει και η δημοκρατία.


Κωδικός άρθρου: 802619

ΠΟΛΙΤΗΣ - 29/06/2008, Σελίδα: 81

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.