Η Ράις στην Τουρκία

Cumhuriyet (31/12/2008)

Η Ράις στην Τουρκία

Η Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Ράις θα επισκεφθεί την Άγκυρα, την πρώτη εβδομάδα του νέου έτους. Λέγεται ότι, κατά τις επαφές της Ράις, θα έρθουν στην ημερήσια διάταξη θέματα, όπως οι επιχειρήσεις του Ισραήλ στη Γάζα και ο αγώνας εναντίον της τρομοκρατικής οργάνωσης του ΡΚΚ. Η Ράις αναμένεται να βρίσκεται στην Τουρκία στις 3 – 4 Ιανουαρίου. Μεταξύ των φακέλων που ετοίμασε η Άγκυρα, είναι η συμφωνία SOFA, που υπογράφηκε μεταξύ Ιράκ και ΗΠΑ, οι πυρηνικές δραστηριότητες του Ιράν, η ένταση μεταξύ Πακιστάν – Ινδίας, οι έμμεσες συνομιλίες Ισραήλ – Συρίας, η ένταση στον Καύκασο, η Πλατφόρμα Συνεργασίας και Σταθερότητας του Καυκάσου και ο διάλογος με την Αρμενία. 

 
Ανακοίνωση της Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας


Το ΣΕΑ πραγματοποίησε, στις 30 Δεκεμβρίου 2008, την καθιερωμένη σύνοδό του. 


 Στη Σύνοδο: 

Α. Συζητήθηκαν οι εσωτερικές και εξωτερικές εξελίξεις, που επηρεάζουν την ασφάλεια της χώρας, και πραγματοποιήθηκε μια γενική αξιολόγηση των αποτελεσμάτων, που εξασφαλίστηκαν από τον αγώνα κατά της διαμελιστικής τρομοκρατίας, ο οποίος συνεχίζεται με την υποστήριξη και την εμπιστοσύνη του έθνους μας. Υπό την έννοια αυτή, επισημάνθηκε ότι ο πολύπλευρος αγώνας, που διεξάγεται εναντίον της τρομοκρατικής οργάνωσης και των υποστηρικτών της, θα συνεχιστεί με αποφασιστικότητα και σθένος μέχρι να εξουδετερωθεί η απειλή.

Β. Διατυπώθηκε η βαθιά ανησυχία από το γεγονός ότι η επιχείρηση του Ισραήλ εναντίον της Γάζας οδήγησε στο θάνατο πολλών Παλαιστινίων και έγινε έκκληση για τον άμεσο τερματισμό της στρατιωτικής επιχείρησης, τον τερματισμό των συγκρούσεων, τη δυνατότητα που πρέπει να δοθεί στη διπλωματία, την ασφαλή πρόσβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας στο λαό της Γάζας και, πέραν αυτού, την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ των Παλαιστινίων το ταχύτερο δυνατόν.

Γ. Αξιολογήθηκε η νέα κατάσταση στο Ιράκ κατά την περίοδο, μετά τη συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ Ιράκ και ΗΠΑ όσον αφορά το καθεστώς των αμερικανικών δυνάμεων στο Ιράκ και το χρονοδιάγραμμα αποχώρησής τους, καθώς και οι σχέσεις μας με τη χώρα αυτή. Πέραν αυτού, συζητήθηκε το θέμα του αγώνα κατά της τρομοκρατίας του ΡΚΚ, που πηγάζει από τα ιρακινά εδάφη, και ο τριπλός μηχανισμός, που δημιουργήθηκε μεταξύ Τουρκίας, Ιράκ και ΗΠΑ προς το σκοπό της καταπολέμησης της τρομοκρατίας. Ακόμη, συζητήθηκε και το θέμα της ανάπτυξης σε διάφορους τομείς της συνεργασίας με το Ιράκ στο πλαίσιο του Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου μεταξύ των δυο χωρών. 

Δ. Αξιολογήθηκε λεπτομερώς το χρονοδιάγραμμα διαπραγματεύσεων, που άρχισε στην Κύπρο μεταξύ των πλευρών στις 3 Σεπτεμβρίου 2008. Στο πλαίσιο αυτό, τονίστηκε ότι η Τουρκία υποστηρίζει τις ουσιαστικές διαπραγματεύσεις λύσης, που διεξάγονται στην Κύπρο με την πρωτοβουλία καλής θέλησης του Γ.Γ. των Η.Ε. από τον αξιότιμο Πρόεδρο της ΤΔΒΚ Ταλάτ, και επισημάνθηκε ότι η λύση πρέπει να βρεθεί στη βάση των παραμέτρων των Η.Ε. και στο πλαίσιο των αρχών της διζωνικότητας, της πολιτικής ισότητας και του ίσου καθεστώτος των δυο ιδρυτικών κρατών, καθώς και στο πλαίσιο ενός νέου εταιρικού κράτους με βάση τη συνέχιση της αποτελεσματικής και έμπρακτης εγγύησης της Τουρκίας.  Διαβάστε περισσότερα...

ΝΑΤΟ δύο ταχυτήτων στο Αφγανιστάν

Του Steven Lee Myers

Οι αναλύσεις που κάνουν λόγο για παρακμή του ΝΑΤΟ χρησιμοποιούν τα μέτρα και σταθμά του Ψυχρού Πολέμου. Την εποχή εκείνη, η άμεση απειλή του Κόκκινου Στρατού για την Ανατολική Ευρώπη δημιουργούσε αίσθημα ενότητας στη Συμμαχία. Η διαφορετική φύση των σημερινών απειλών, όμως, σημαίνει ότι η εντολή, η δομή και η ίδια η προσωπικότητα του ΝΑΤΟ πρέπει να αλλάξουν.

Η Συμμαχία, μιας ή δύο ταχυτήτων, συνεχίζει να έχει μεγάλη αξία για τις ΗΠΑ. Το ενδεχόμενο ότι ο 21ος αιώνας θα είναι «Αιώνας του Ειρηνικού», με την άνοδο της Κίνας ως νέας υπερδύναμης, συνδυαζόμενο με την ενίσχυση της ρωσικής επιρροής, καθιστά επιτακτική την ύπαρξη Ευρω-Αμερικανικής συμμαχίας.

Η απειλή των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν δεν μπορεί βέβαια να συγκριθεί με τη σοβιετική απειλή στη Δυτική Γερμανία. Αντί, όμως, να καταδικάζουμε τους Γερμανούς για την άρνησή τους να αναλάβουν έργο για το οποίο δεν φημίζονται στο Νότο του Αφγανιστάν (καταπολέμηση εξέγερσης), θα πρέπει να τους είμαστε ευγνώμονες που επιλέγουν να κάνουν κάτι στο οποίο ειδικεύονται (ανθρωπιστική βοήθεια) στο σχετικά ήσυχο Βορρά της χώρας. Το ίδιο ισχύει και για χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία, των οποίων τα στρατεύματα βρίσκονται αποκλειστικά στο Βορρά.

Το ΝΑΤΟ των πολλών ταχυτήτων δεν είναι νέο φαινόμενο. Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, οι βόρειες χώρες ασκούσαν τη διοίκηση, ενώ οι νότιοι ακολουθούσαν πειθήνια (εκτός από την Ελλάδα, που συνήθιζε να διαμαρτύρεται έντονα). Η Γαλλία, σε ένα ξέσπασμα γκωλικής οργής, αποχώρησε από το στρατιωτικό σκέλος της Συμμαχίας το 1966. Εάν η Ευρώπη είχε εμπλακεί σε συμβατικό πόλεμο την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις θα ήταν εκείνες που θα πολεμούσαν πρώτες στα πεδία των μαχών. Γιατί τα πράγματα θα έπρεπε να είναι διαφορετικά σήμερα στο Αφγανιστάν; Στρατιώτες του ΝΑΤΟ δεν αναπτύχθηκαν σε κανένα πεδίο μάχης του Ψυχρού Πολέμου, διατηρώντας στο παρασκήνιο τις όποιες ανισότητες της Συμμαχίας.

Ένα ΝΑΤΟ δύο ταχυτήτων έχει, στο μεταξύ, σημαντικά πλεονεκτήματα για τις ΗΠΑ. Η επέκτασή του προς Ανατολάς λειτουργεί σαν φράγμα στις φιλοδοξίες της νεο-τσαρικής Ρωσίας, ενώ η είσοδος στο ΝΑΤΟ αποτελεί άτυπη έγκριση για ξένες επενδύσεις και πολιτική σταθεροποίηση για πολλές μικρές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.
Οι ΗΠΑ θα αναγκασθούν να συνάψουν ακόμη πολλές στρατιωτικές συμμαχίες μέσα στον 21ο αιώνα, βασισμένες σε ανάγκες περιφερειακής ασφάλειας στον Ειρηνικό και τον Ινδικό ωκεανό. Το γεγονός ότι το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να γίνει συνασπισμός ίσων εταίρων δεν σημαίνει ότι είναι ανίκανο να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στον στρατηγικό σχεδιασμό της Ουάσιγκτον, με κύριο στόχο τη δημιουργία διεθνούς δικτύου συμφωνιών και προοδευτικών πολιτικών θεσμών, που θα επιτρέψουν στις ΗΠΑ να εγκαταλείψουν σταδιακά τη δαπανηρή και επικίνδυνη παγκόσμια κυριαρχία τους. Διαβάστε περισσότερα...

Η συμμετοχή της Τουρκίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας

Hürriyet  (29/12/2008)

Η συμμετοχή της Τουρκίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας

Η Τουρκία θα συμμετάσχει – για τέταρτη φορά – στο Σ.Α. ΟΗΕ από 1ης Ιανουαρίου 2009 έως 31 Δεκεμβρίου 2010. Για την Τουρκία οι διεθνείς οργανισμοί έχουν ειδική σημασία, αφού η χώρα είτε συγκαταλέγεται στα ιδρυτικά μέλη πολλών εξ΄ αυτών, είτε έχει σημειώσει επιδόσεις, με την πληρωμή των συνδρομών της, τη συμμετοχή της σε ειρηνευτικές αποστολές ή σε αποστολές επίλυσης συγκρούσεων και με τη συμμόρφωσή της σε διεθνείς δικαστικές αποφάσεις. Παρά ταύτα, η ποσόστωση της συμμετοχής Τούρκων ως υπαλλήλων διεθνών οργανισμών, ειδικά σε υψηλόβαθμες θέσεις, είναι μάλλον πτωχή. 

Η θητεία της Τουρκίας στο Σ.Α. ΟΗΕ εκτός του ότι θα συμβάλει θετικά στις εργασίες των Η.Ε. και θα ενισχύσει το ειδικό βάρος και τη διεθνή εικόνα της χώρας διεθνώς, θα εμπεριέχει και πιθανούς κινδύνους, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις όπου η Τουρκία θα χρειαστεί να λάβει σκληρές αποφάσεις και συνακόλουθα σαφή θέση υπέρ ή κατά ζητημάτων, όπως το Ιράκ, το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, η διαφορά Ρωσίας – Γεωργίας, το πρόβλημα του Ναγκόρνο Καραμπάχ, το Κυπριακό και οι διαφορές με την Ελλάδα στο Αιγαίο. Και τούτο, επειδή εντός της επόμενης διετίας τα πέριξ της Τουρκίας περιφερειακά προβλήματα αναμένεται να οξυνθούν – όπως γράφει ο συντάκτης – ενώ η παγκόσμια οικονομική κρίση αναμένεται να πολλαπλασιάσει τη σοβαρότητα των πολιτικών συγκρούσεων. 

Φαίνεται πως η Τουρκία, ως μέλος του ΝΑΤΟ, εταίρος των ΗΠΑ και χώρα υποψήφια για ένταξη στην Ε.Ε., θα αντιμετωπίσει αυξανόμενες σκληρές αποφάσεις σε ζητήματα, όπως το Ιράν, οι σχέσεις με τη Ρωσία και η πρόσβαση μη παραθαλάσσιων κρατών στον Εύξεινο Πόντο. Η πρόθεση κατασκευής πυρηνικού σταθμού ηλεκτρικής ενέργειας από τουρκικής πλευράς και οι σχεδιασμοί αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου θα θέσουν την Τουρκία ενώπιον επιλογών, οι οποίες θα έχουν βαθιές και μακροχρόνιες συνέπειες στην τουρκική εξωτερική πολιτική. 



Yeni Şafak 
(29/12/2008)

Αμερικανικό ενδιαφέρον για το πετρέλαιο της Μαύρης Θάλασσας

Η τουρκική κρατική εταιρία πετρελαίων (TPAO), που είχε προβεί σε συμφωνία με αμερικανική εταιρία για την έρευνα πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Μαύρη Θάλασσα, πρόκειται να αρχίσει συζητήσεις από τον Ιανουάριο και με άλλη αμερικανική εταιρία, την CHEVRON, που έχει εκδηλώσει επίσης ενδιαφέρον για έρευνες στην ίδια περιοχή.

Η εταιρία TPAO δέχθηκε προτάσεις για συνεργασία στην περιοχή από πολλές εταιρίες. Με την εταιρία CHEVRON είχε αρχίσει η αλληλογραφία νωρίτερα και, επειδή μεσολάβησε η Εορτή των Θυσιών, η έναρξη των διαπραγματεύσεων μετατέθηκε για τον Ιανουάριο. Η εταιρία TPAO βλέπει θετικά τη συμφωνία με την αμερικανική CHEVRON.

Στην περίπτωση που επέλθει συνεννόηση, στους ξένους εταίρους για τις εργασίες έρευνας πετρελαίου στη Μαύρη Θάλασσα θα προστεθεί και μια ακόμα αμερικανική εταιρία. Η TPAO είχε πρόσφατα υπογράψει συμφωνία συνεργασίας με την αμερικανική EXXON MOBIL.

Στο μεταξύ, συνεχίζονται οι επαφές της TPAO για κονσόρτσιουμ με ιαπωνικές εταιρίες σχετικά με τους διαγωνισμούς για την έρευνα πετρελαίου και φυσικού αερίου στο Ιράκ. Οι συνομιλίες γίνονται με τις ιαπωνικές εταιρίες JAPEX, INPEX και MITSUBISHI. Διαβάστε περισσότερα...

Η Ινδία αναζητεί νέο ρόλο

Le Monde Diplomatique

Του Siddharth Varadarajan
Επικεφαλής τμήματος στρατηγικών θεμάτων της εφημερίδας « The Hindu», Νέο Δελχί

Στις 22 Οκτωβρίου, η Ινδία εκτόξευσε την πρώτη της μη επανδρωμένη πτήση προς τη σελήνη. Πρόκειται για ένα επίτευγμα που επιβεβαιώνει τη θέλησή της ν’ ανταγωνιστεί την Κίνα, η οποία λίγες βδομάδες πριν έστειλε αστροναύτες στο διάστημα. Το Νέο Δελχί σκοπεύει ν’ αναδειχθεί σε μία από τις μεγαλύτερες παγκόσμιες δυνάμεις.

Στις 6 Σεπτεμβρίου, το Nuclear Suppliers Group (NSG)-το καρτέλ 45-χωρών που ελέγχει το παγκόσμιο εμπόριο ατομικών υλικών- αποφάσισε ομόφωνα να επιτρέψει στην Ινδία να έχει πρόσβαση σε πυρηνικό εξοπλισμό και καύσιμα από τα μέλη του, παρόλο που παραμένει εκτός της Συνθήκης για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών και αρνείται να επιτρέψει τη διεθνή επιθεώρηση των πυρηνικών σταθμών της. (1)
Η είσοδος της Ινδίας στην ελίτ των κρατών που κατέχουν και πυρηνικά όπλα αλλά και το δικαίωμα να επιδίδονται σε πυρηνικό εμπόριο με τον υπόλοιπο κόσμο, σηματοδοτεί μία από τις πιο σημαντικές αλλαγές του διεθνούς συστήματος έπειτα από την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και την ανάδυση της Κίνας. Μαρτυρά τη μεταστροφή της εξωτερικής πολιτικής της χώρας, μετά την οικονομική της μεταμόρφωση.

Συναίνεση των ΗΠΑ
Η απόφαση του NSG δε θα μπορούσε να έχει παρθεί χωρίς τη συναίνεση των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες βλέπουν την πυρηνική συμφωνία ως τον άξονα γύρω από τον οποίο θα χτιστεί μία μελλοντική στρατηγική συμμαχία μεταξύ Ουάσινγκτον και Νέου Δελχί, με στόχο να ενισχύσει την αμερικανική ηγεμονία στην αχανή Ασιατική περιοχή που εκτείνεται από τη Μέση Ανατολή έως τη Κεντρική Ασία και τον Ειρηνικό. Άλλωστε ο αμερικανός υπουργός άμυνας Ρόμπερτ Γκέιτς χαρακτήρισε πρόσφατα τη χώρα του «έθνος του Ειρηνικού με σημαντικό ρόλο στην Ασία».(2) Ανακοίνωσε επίσης ότι οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν να είναι απούσες από την μελλοντική αρχιτεκτονική ασφαλείας της περιοχής.

Γνωρίζοντας ότι οι μεγάλες δυνάμεις δεν συμπεριφέρονται στην Ινδία ως ισότιμη, το Νέο Δελχί, δεν βλέπει με κακό μάτι τις αμερικανικές βλέψεις αρκεί η Ουάσινγκτον να διατηρεί τη σταθερότητα στην περιοχή. Είναι, όμως, έτσι; Δυτικά και ανατολικά, η προσέγγιση της κυβέρνησης Μπους έχει οδηγήσει σε έναν καταστροφικό πόλεμο (Ιράκ), την απειλή ενός άλλου (Ιράν), και την ανάδειξη της Βορείου Κορέας ως νέας πυρηνικής δύναμης. Ακόμα και στην περίπτωση του Αφγανιστάν, όπου η Ινδία υποστηρίζει την κυβέρνηση, γεννιούνται αμφιβολίες σχετικά με τη σοβαρότητα της πολιτικής της Ουάσινγκτον και της σιωπής της σχετικά τους δεσμούς του Πακιστανικού στρατού με τους «νέο-Ταλιμπάν» καθώς και την προσφυγή σε αποκλειστικά στρατιωτικά μέσα αντί για την προώθηση της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης.

Η Αμερική και η Κίνα έχουν βαρύνοντα ρόλο στο στρατηγικό σχεδιασμό του Νέου Δελχί. Ωστόσο, η Ινδική κοσμοθεωρία σήμερα δεν μπορεί να θεωρηθεί καθαρά αμερικανό-κεντρική ή κινέζο-κεντρική. Καθώς η Ινδία καθιερώνεται ως υπερδύναμη, η εξωτερική πολιτική της διεξάγεται σε πέντε βασικά μέτωπα.

Η Ινδική στρατηγική
Το πρώτο είναι η άμεση γεωγραφική περιοχή της, η Νότια Ασία. Η Ινδική στρατηγική στη περιοχή στοχεύει στο να αναπτύξει φυσικούς και οικονομικούς δεσμούς με όλους της τους γείτονες, παρά τη διένεξη του Κασμίρ, η οποία περιορίζει της δυνατότητες προσέγγισης με την Ισλαμαμπάντ. Ωστόσο, οι σχέσεις τις Ινδίας με τους γείτονές της, συμπεριλαμβανομένου και του Πακιστάν, ποτέ δεν ήταν καλύτερες. Η περιοχή είναι σήμερα μακριά από το να αποτελεί ένα οικονομικό χώρο με συνοχή, ούτε καν χώρο επιρροής για την αδιαφιλονίκητη επέκταση του Ινδικού κεφαλαίου. Παρά την καθαρή αύξηση του εμπορίου στη Νότια Ασία, η περιοχή δέχεται μόνο το 5,5% των εμπορικών εξαγωγών της Ινδίας παγκοσμίως, σε αντιδιαστολή με το 15% στη Νοτιοανατολική Ασία και το 21% στην περιοχή που είναι ορίζεται στις στατιστικές του Ινδικού υπουργείου εμπορίας ως «Δυτική Ασία και Βόρεια Αφρική».(3)

Στο δεύτερο μέτωπο η Ινδία πρέπει να αναπροσδιορίσει τις σχέσεις της με τις παγκόσμιες δυνάμεις. Εκτός από τους σημαντικούς δεσμούς με τις ΗΠΑ και την Κίνα το Νέο Δελχί διατηρεί και επεκτείνει προσεκτικά τις σχέσεις του με την Ευρωπαϊκή Ένωση, και κυρίως με τη Γαλλία και τη Βρετανία, αλλά και με τη Ρωσία και την Ιαπωνία. Δίνει επίσης αρκετή σημασία σε άλλες ανερχόμενες δυνάμεις όπως η Βραζιλία και η Νότια Αφρική, εταίρους της στο φόρουμ IBSA (Ινδία, Βραζιλία, Νότιος Αφρική). Παράλληλα, το Νέο Δελχί, συμμετέχει στην τρόικα «RIC», στο πλαίσιο της οποίας οι υπουργοί εξωτερικών της Ρωσίας, της Ινδίας και της Κίνας συναντώνται ετησίως για να συζητήσουν πολιτικά και οικονομικά ζητήματα.

Το Μάιο του 2008, στο Αικατερινμπούργκ, οι τρεις υπουργοί του RIC συναντήθηκαν με τον Βραζιλιάνο ομόλογό τους στην πρώτη σύνοδο του «BRIC», κάτι που ο Βραζιλιάνος πρόεδρος, Λούις Ινιάσιο ντα Σίλβα, είχε οραματιστεί το 2007 κατά τη σύνοδο του G8 στο Χάιλεγκενταμ, φοβούμενος ότι οι ανερχόμενες δυνάμεις θα λειτουργούν ως κομπάρσοι σε μία παράσταση σκηνοθετημένη από τις παγκόσμιες οικονομικές δυνάμεις.

Στο τρίτο μέτωπο, η Ινδία πρέπει ν’ αντιμετωπίσει πολλά διακρατικά ζητήματα που έχουν έρθει στο προσκήνιο τα τελευταία χρόνια. Είτε αυτά αφορούν το εμπόριο, την τρομοκρατία, την κλιματική αλλαγή, την ενέργεια ή την ασφάλεια των τροφίμων, η Ινδία έχει ξεκινήσει να παρεμβαίνει δυναμικά, δημιουργώντας συχνά ποικίλες συμμαχίες ή συνασπισμούς που σε πρώτη ανάγνωση φαίνονται εξωπραγματικοί.

Στο τέταρτο μέτωπο, το Νέο Δελχί οφείλει να διαχειριστεί την πρόσφατη ανάδειξη του ινδικού κεφαλαίου σε διεθνή παίκτη. Από τη Βολιβία, όπου η εταιρία Jindal, επενδύει μαζικά στον σιδηροχαλυβουργικό τομέα, μέχρι την Ευρώπη, με την Tata και άλλες ινδικές εταιρίες, η ινδική κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με μία νέα σειρά προκλήσεων. Συνηθισμένη να υπερασπίζεται τον εαυτό της απέναντι στις οικονομικές απαιτήσεις των ξένων κυβερνήσεων, η Ινδία τώρα καλείται να εφαρμόσει πρακτικές λόμπι για την προώθηση των δικών της πολυεθνικών σε τομείς που εκτείνονται από την ενέργεια, τη χαλυβουργική και τις μεταφορές μέχρι τη φαρμακοβιομηχανία και τη πληροφορική.

Το πέμπτο μέτωπο αφορά στην Ασία ως ένα ενιαίο γεωστρατηγικό χώρο. Την επαύριον της ανεξαρτησίας, Ινδοί ηγέτες όπως ο Τζαβαχαρλάλ Νεχρού έδωσαν ύψιστη σημασία στην ήπειρο. Το 1955, η Ινδία συμμετείχε στη σύνοδο του Μπαντούνγκ, στην Ινδονησία, όπου ξεκίνησε το κίνημα των αδεσμεύτων.(4) Σιγά σιγά όμως, το βάρος της Ασίας στην εξωτερική της πολιτική μειώθηκε. Ακόμα και όταν οι Ινδοί ηγέτες μιλούσαν για την «Ασία» εννοούσαν την Κίνα. Στο εξής, η Ινδία έχει συνείδηση του ότι η Νότια Ασία βρίσκεται στο κέντρο της ηπείρου. Όσο δεν υπάρχει ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή, η Ινδία δεν μπορεί να προάγει τα στρατηγικά της συμφέροντα. Η ασιατική συνιστώσα της Ινδικής εξωτερικής πολιτικής είναι εκείνο που ενδιαφέρει εντονότερα τις ΗΠΑ. Ωστόσο, η Ουάσινγκτον δεν αντέδρασε απέναντι στην ινδική πρόταση για ένα ασιατικό ενεργειακό δίκτυο ούτε αντιστάθηκε στη συμμετοχή της στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO). (5)

Μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ
Στο επίκεντρο του πολιτικού διαλόγου στην Ινδία βρίσκονται, σήμερα, οι σχέσεις με την Κίνα και τις ΗΠΑ. Η ανάδυση της Κίνας αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση και οι ηγέτες της Ινδίας είναι τυχεροί που η Ουάσινγκτον πιστεύει ότι έχει κοινά συμφέροντα με το Νέο Δελχί. Αλλά η Κίνα και η Ινδία μοιράζονται επίσης κοινά συμφέροντα, κυρίως σε σχέση με τις νέες παγκόσμιες προκλήσεις, κάτι που δεν συμβαίνει με τις ΗΠΑ. Η Ινδία προσπαθεί να διατηρήσει μια εύθραυστη ισορροπία και με τους δύο.

Η ινδική ελίτ βλέπει με καλό μάτι την Αμερικανική παρουσία στη δυτική Ασία, αλλά διστάζει να συνεργαστεί με την Ουάσινγκτον σε άλλες περιοχές όπως η κεντρική Ασία αφού αυτό θα σήμαινε διαταραχή των σχέσεων με τη Ρωσία ή άλλους δυνητικά σημαντικούς δράστες όπως το Ιράν. Η αμερικανική προσδοκία, ωστόσο, είναι πως η Ινδία θα πεισθεί να συνεργαστεί στενά με την Ουάσινγκτον στο σύνολο των ασιατικών ζητημάτων. Και όσο κι αν προσπαθήσει η Ινδία, δυσκολεύεται ιδιαίτερα να επιλέξει η ίδια τις περιοχές όπου η συνεργασία με τις ΗΠΑ φαίνεται δυνατή.
Σε ότι αφορά στο Ιράν για παράδειγμα, οι ινδικοί τομείς των χημικών λιπασμάτων και της ενέργειας θα επωφελούνταν από τη δημιουργία του αγωγού φυσικού αερίου 7 δις δολαρίων που συζητείται με την Τεχεράνη και την Ισλαμαμπάντ. Όμως, η κυβέρνηση του Μανμοχάν Σινγκ φοβόταν τόσο πολύ πως η Αμερική θα αποχωρήσει από την Ινδό-Αμερικανική πυρηνική συμφωνία – που υπογράφτηκε πανηγυρικά τον Ιούλιο του 2005 και επικυρώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2008- με αποτέλεσμα να είναι πολύ επιφυλακτική στο να υποστηρίξει ανοιχτά το ιρανικό σχέδιο φυσικού αερίου.

Στην κούρσα των εξοπλισμών
Άλλος ένας τομέας όπου υπάρχει ενδεχόμενη ασυμφωνία μεταξύ των δύο στρατηγικών συμμάχων είναι η άμυνα. Το Defense Framework Agreement που η Ινδία υπέγραψε με τις ΗΠΑ τον Ιούνιο του 2005, προβλέπει ευρεία επέκταση των στρατιωτικών δεσμών μεταξύ των δύο χωρών.(6) Ενώ το όφελος για την Ινδία θα είναι η μεταφορά τεχνολογιών αιχμής για την εγχώρια βιομηχανία πολεμικών εξοπλισμών, την αμερικανική πλευρά την ενδιαφέρει περισσότερο να αντικαταστήσει τη Ρωσία (και το Ισραήλ) ως ο κύριος προμηθευτής πολεμικών εξοπλισμών της χώρας χωρίς να δεσμευτεί παράλληλα για τη μεταφορά τεχνολογίας. Επιθυμούν επίσης να αναπτύξουν στην περιοχή κοινές επιχειρήσεις με τις ινδικές ένοπλες δυνάμεις και ν’ αποκτήσουν εύκολη πρόσβαση στα Ινδικά λιμάνια, κάτι που το Νέο Δελχί βιάζεται ν’ αποδεχτεί.

Πράγματι, ο ρυθμός και το εύρος των στρατιωτικών ασκήσεων έχουν επιταχυνθεί σε τέτοιο βαθμό που ένας Αμερικανός ακαδημαϊκός τόνισε πρόσφατα πως «η Ινδία και η Σοβιετική Ένωση τη περίοδο του Ψυχρού Πολέμου ποτέ δε είχαν τους δεσμούς που Ινδία και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν σήμερα».(7) Και όμως, οι Ινδοί είναι διστακτικοί να δεσμευτούν περισσότερο και δείχνουν ακόμα λιγότερο ενθουσιασμό για τη συμφωνία επιμελητείας που προτείνει το Πεντάγωνο.

Αποδοχή των ΗΠΑ
Για να κατανοήσει κανείς την μεγάλη αποδοχή της στρατηγικής συμμαχίας με τις ΗΠΑ σε μεγάλη μερίδα των μεσαίων ινδικών στρωμάτων και του στρατού θα πρέπει να θυμηθεί την ήττα που είχε υποστεί η χώρα από την Κίνα στον πόλεμο του 1962. Βέβαια όσο η στρατιωτική και οικονομική δύναμη της Ινδίας μεγαλώνει, η αυτοπεποίθηση της χώρας για την ικανότητά της να αντιμετωπίσει την Κινεζική δύναμη αυξάνεται. «Η Κίνα του σήμερα δεν είναι η ίδια με αυτή που ξεκινήσαμε να προσεγγίζουμε προσεκτικά πριν από τριάντα χρόνια», εξηγούσε πρόσφατα ένας ανώτερος Ινδός αξιωματούχος, ανώνυμα. «Αλλά επίσης τείνουμε να ξεχνάμε πως ούτε η σημερινή Ινδία είναι αυτή που ήταν. Τείνουμε να ξεχνάμε αυτά που έχουμε πετύχει… Σήμερα βρισκόμαστε σε μία θέση εντελώς νέα για τις σχέσεις μας».

Ίσως αυτός είναι ο λόγος που οι επίσημες ανακοινώσεις του Νέο Δελχί αλλάζουν σταδιακά. Πριν από μόνο τρία χρόνια ο τότε υπουργός εξωτερικών Σιάμ Σαράν υποστήριζε την ινδο-αμερικανική συνεργασία στο όνομα μιας «πολύ καλύτερης ισορροπίας στην περιοχή».(8) Σήμερα, ο Ινδός υπουργός εξωτερικών, Πρανάμπ Μουκέρχεε, μιλάει όχι τόσο για «ισορροπία» με τη βοήθεια της Ουάσινγκτον αλλά για την ανάγκη μίας «ασιατικής αρχιτεκτονικής ασφαλείας», μίας ελαστικής έννοιας, που επιτρέπει να μην γίνεται συνεχώς αναφορά στην αμερικανική συμμετοχή, δηλαδή κυριαρχία.

Επιπλέον οι Ινδοί διερωτώνται εάν η Ασία είναι αρκετά μεγάλη για να προσαρμοστεί στην ανάδυση και της Ινδίας και της Κίνας. Κάποιοι πιστεύουν πως η απάντηση είναι αρνητική και πως το Νέο Δελχί θα χρειαστεί τελικά να στραφεί στην Ουάσινγκτον για να εξισορροπήσει τον κινεζικό δράκο. Κατά τα άλλα, η Κίνα προσπάθησε επί ματαίω να συνασπίσει τους αντιτιθέμενους στην αλλαγή των κανόνων του παιχνιδιού μέσα στο Nuclear Suppliers Group (NSG) και να μπλοκάρει την πυρηνική συμφωνία. Όμως οι σχέσεις στο τρίγωνο ΗΠΑ, Ινδία, Κίνα είναι πολύ πιο πολύπλοκες απ’ ότι φαίνονται. Από τη μία η Αμερικανική πολιτική δεν μπορεί να απλοποιηθεί στην περικύκλωση ή στον «containment»(περιορισμό) της Κίνας. Από την άλλη, η πολιτική της Ινδίας αντικατοπτρίζει μια αμφίσημη στρατηγική. Κάποιες στιγμές η πλάστιγγα γέρνει πιο πολύ προς την μία ή την άλλη πλευρά.

Παρ’ όλο που το εμπάργκο για τις πυρηνικές τεχνολογίες ήρθη κυρίως χάρη στις ΗΠΑ, η Ινδία θα μπορεί ν’ αγοράσει πυρηνικό εξοπλισμό από χώρες όπως η Γαλλία και η Ρωσία με όρους πολύ πιο συμφέροντες από αυτούς που προτείνουν οι αμερικανικές εταιρείες. Μπορεί η Ινδία να καταπλήξει τον κόσμο με το «βάθος της αγνωμοσύνη της» αρνούμενη στους Αμερικανούς μερίδιο από τα πολλά δισεκατομμύρια δολάρια που θα προκύψουν από αυτό το χρυσωρυχείο; Ή μήπως θα νιώσει υποχρέωση και θα υποκύψει στις βουλήσεις τις Ουάσινγκτον στον οικονομικό, στρατιωτικό και πολιτικό τομέα, ακόμα και με τίμημα τη σταθερότητα στο σύνολο της Ασίας;

Υποσημειώσεις

1. Μόνο οι σταθμοί παραγωγής για ειρηνικούς σκοπούς υπόκεινται σε επιθεώρηση.
2. Robert Gates, «Challenges to security in the Asia-Pacific», λόγος στην 7η Σύνοδο για την ασφάλεια στην Ασία του Ινστιτούτου Στρατηγικών Σπουδών (Shan-gri-La Dialogue), Σιγκαπούρη, 31 Μαΐου 2008, http://www.iiss.org.
3. Export-Import Data Bank, Νέο Δελχί, 15 Ιουνίου 2008, http://commerce.nic.in/eidb/Default.asp
4. Βλ. Jean Lacouture, «Η ποικιλομορφία των Αδεσμεύτων», στο «Πενήντα χρόνια που άλλαξαν τον κόσμο», Σαββάλας, Αθήνα, 2004
5. To 2001, o SCO (Shanghai Cooperation Organisation) αντικατέστησε την ομάδα «Σαγκάη 5». Περιλαμβάνει την Κίνα, τη Ρωσία, το Καζακστάν, την Κιργιζία, το Τατζικιστάν, το Ουζμπεκιστάν. Η Ινδία συμμετέχει ως παρατηρητής, όπως η Μογγολία, το Πακιστάν και το Ιράν.
6. Βλ. « India is entering uncharted, risky territory », «The Hindu», Νέο Δελχί, 1-7-2005.
7. Ο δρ Stephen P. Cohen στην επιτροπή εξωτερικών υποθέσεων για τη Μέση Ανατολή και τη Νότια Ασία, Ουάσινγκτον DC, 25-6-2008.
8. A. G. Noorani, « China and South Asia », «Frontline», Μαντράς, 11-2-2006, http://www.hindu.com/fline/fl2303/stories/20060224000607600.htm

Διαβάστε περισσότερα...

85 χρόνια από τη Συνθήκη της Λωζάνης

Χρήστος Ιακώβου

Φέτος συμπληρώθηκαν 85 χρόνια από την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης (1923) που σημάδεψε καθοριστικά τη νεώτερη ιστορία της Μέσης Ανατολής και των Ελληνοτουρκικών σχέσεων. Στα 143 άρθρα της Συνθήκης και στα 18 πρωτόκολλα που τη συνοδεύουν ρυθμίστηκε μία ευρεία γκάμα θεμάτων με πιο σημαντικά την επικύρωση του τέλους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, την αναγνώριση του Τουρκικού κράτους και τη δημιουργία των βάσεων για τη διαμόρφωση της σύγχρονης Μέσης Ανατολής των εθνών-κρατών. 

Μετά την υπογραφή της, η Συνθήκη της Λωζάνης δέχθηκε μία τροποποίηση με τη Συνθήκη του Μοντραί το 1936, σύμφωνα με την οποία επανακαθορίστηκε το διεθνές καθεστώς των στενών των Δαρδανελίων και του Βοσπόρου. Έκτοτε, η επίκληση της Συνθήκης της Λωζάνης σπανίως γινόταν αντικείμενο διπλωματικής χρήσης πλην κάποιων μεμονωμένων περιπτώσεων, όπως στην περίπτωση της Αμερικανικής εισβολής στο Ιράκ το 2003 σε σχέση με τον επανακαθορισμό του εδαφικού καθεστώτος της Μοσούλης σε περίπτωση εδαφικής αποσύνθεσης του Ιράκ. 

Μοναδική εξαίρεση στη διεθνή λήθη της Συνθήκης της Λωζάνης αποτελούν η Ελλάδα και η Τουρκία, οι οποίες επικαλούνται τη συνθήκη με συστηματική συνέπεια. Τα σημεία αμοιβαίου ενδιαφέροντος για τις δύο χώρες σε σχέση με τη συνθήκη είναι δύο. Α) το άρθρο 12 το οποίο ξεκαθαρίζει το καθεστώς των νησιών του Βορείου Αιγαίου τα οποία μετά το 1923 περιήλθαν υπό Ελληνική κυριαρχία καθώς επίσης προσδιορίζει και τα όρια της Τουρκίας στο Αιγαίο, ορίζοντας ότι τα νησιά που ευρίσκονται σε μικρότερη απόσταση των τριών μιλίων από την ασιατική παραμένουν υπό Τουρκική κυριαρχία και το άρθρο 15 το οποίο αφορά τα Δωδεκάνησα τα οποία τότε είχαν περιέλθει κάτω από Ιταλική κυριαρχία. Β) Το πρωτόκολλο έξι της συνθήκης το οποίο αφορά την Ελληνική μειονότητα της Κωνσταντινούπολης και τη Μουσουλμανική μειονότητα της Δυτικής Θράκης, όπου το νομικό πλαίσιο προστασίας των δύο μειονοτήτων καθορίστηκε με τα άρθρα 38-45 της Συνθήκης. Θα μπορούσε κανείς να αναφέρει και το άρθρο 14 της Συνθήκης που προβλέπει το καθεστώς διοικητικής αυτονομίας της Ίμβρου και της Τενέδου το οποίο όμως δεν εφαρμόστηκε ποτέ. 

Το 1996, κατά την κρίση των Ιμίων, η Τουρκία επικαλέσθη την Συνθήκη για να ισχυρισθεί ότι υπάρχουν γκρίζες ζώνες στο Αιγαίο επί των βραχονησίδων που δεν αναφέρονται ονομαστικά στη Συνθήκη.

Σε σχέση με το δεύτερο σημείο αμοιβαίου ενδιαφέροντος, αμφότερες οι χώρες, σύμφωνα με τη Συνθήκη, έχουν καταστεί οι θεματοφύλακες των δύο μειονοτήτων γεγονός που δημιουργεί μία αμοιβαιότητα ως προς την αντιμετώπιση των μειονοτήτων. Αν κρίνει κανείς, μετά από 85 χρόνια, η αμοιβαιότητα δεν μπόρεσε να λειτουργήσει αποτρεπτικά ως προς τη συρρίκνωση και σταδιακή εξαφάνιση της Ελληνικής μειονότητας στην Κωνσταντινούπολη ούτε προέτρεψε την Ελλάδα να συμπεριφερθεί όπως το Τουρκικό κράτος στα Σεπτεμβριανά του 1955. Μπορεί κανείς εντοπίσει στοιχεία πλημμελούς εφαρμογής της Συνθήκης της Λωζάνης από την Ελλάδα σε σχέση με τη Μουσουλμανική μειονότητα, σε καμία όμως περίπτωση η Ελλάδα δεν επεδίωξε να μιμηθεί τις πρακτικές της Τουρκίας στην αντιμετώπιση των μειονοτήτων. 

Εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι παρά την κατάφωρη παραβίαση των δικαιωμάτων της ελληνικής μειονότητας στην Κωνσταντινούπολη η Ελλάδα δεν έκανε ποτέ χρήση της δυνατότητας προσφυγής στο διεθνές δικαστήριο της Χάγης, όπως προβλεπόταν στο άρθρο 44 της συνθήκης της Λωζάνης.

Σε ότι αφορά το θέμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, που αποτελεί ζήτημα άμεσου Ελληνικού ενδιαφέροντος, στη Συνθήκη της Λωζάνης δεν γίνεται αναφορά γι’ αυτό και επομένως δεν μπορεί να γίνει επίκληση της Συνθήκης για την προστασία του καθεστώτος και της περιουσίας του. 

Στην πραγματικότητα σήμερα, η επίκληση της Συνθήκης της Λωζάνης «νομιμοποιεί» την Τουρκία να είναι ο μοναδικός προστάτης της Μουσουλμανικής μειονότητας και κατ’ επέκταση να παρεμβαίνει στα εσωτερικά της Ελλάδας, παρουσιάζοντας την Αθήνα ότι παραβιάζει στοιχειώδη άρθρα του Συντάγματος περί σεβασμού ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επιπλέον, η Τουρκία θα συνεχίσει να επικαλείται συνεχώς τη Συνθήκη σε ό,τι αφορά την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Βορείου Αιγαίου. Σε τελική ανάλυση, λανθασμένες πρακτικές του παρελθόντος έφεραν τα πράγματα σε τέτοιο σημείο όπου η επίκληση της Συνθήκης της Λωζάνης να ευνοεί μόνο την Τουρκία.   Διαβάστε περισσότερα...

Ανθρωποκυνηγητό ή ένας κρίσιμος πόλεμος;

Του Robert D. Kaplan

New York Times 

Η κλιμάκωση της βίας στο Αφγανιστάν και η εύθραυστη πολιτική κατάσταση στο Πακιστάν, αναδείχθηκαν σε ζωτικής σημασίας θέματα κατά την προεκλογική εκστρατεία. Μετά από επτά χρόνια πολέμου, είναι καιρός να θέσουμε ορισμένες ενοχλητικές ερωτήσεις: Αν παρ ελπίδα, συλλάβουμε ή σκοτώσουμε τον Οσάμα μπιν Λάντεν και τον υπαρχηγό του Αιμάν αλ Ζαουάχρι, θα εξακολουθήσει να έχει σημασία το Αφγανιστάν; Θα απολαμβάνει της λαϊκής στήριξης η αποστολή πρόσθετων δυνάμεων που στόχο έχει να σταθεροποιήσουμε μία χώρα η οποία σε μερικές μόνο περιπτώσεις διέθετε ισχυρή κυβέρνηση, ενώ την ίδια στιγμή συνορεύει με μία περιοχή στο Πακιστάν, κατοικούμενη από μία φυλή την οποία ούτε οι Βρετανοί ούτε οι Πακιστανοί κατόρθωσαν να θέσουν υπό τον έλεγχο τους; Μήπως ο πόλεμος στο Αφγανιστάν δεν είναι τίποτα άλλο πέραν ενός ανθρωποκυνηγητού για τον εντοπισμό ορισμένων ανθρώπων; Και αν όντως είναι έτσι, πως ορίζουμε την νίκη;

Στο κάτω-κάτω, το Αφγανιστάν δεν είναι η μόνη άνομη ισλαμική περιοχή που μπορεί να αποτελέσει βάση για τρομοκράτες με στόχο τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο κόσμος βρίθει από αυτούς: από την Σομαλία έως τις νότιες Φιλιππίνες και μέχρι το Ινδονησιακό αρχιπέλαγος. Ίσως θα ήταν καλύτερα να κάναμε χρήση εξειδικευμένων οπλικών συστημάτων και να καταστέλλαμε εν τη γενέσει τους, νεοεμφανιζόμενες εχθρικές ομάδες. Το πρόβλημα με τον Μπιν Λάντεν δεν είναι ότι έχει βρει καταφύγιο στο Αφγανιστάν, αλλά ότι δεν επιδείχθηκε η απαραίτητη σημασία στον εντοπισμό του.

Περιοχή ζωτικής σημασίας

Η απάντηση μου είναι η εξής: Το τι συμβαίνει στο Αφγανιστάν δεν συνοψίζεται στο ανθρωποκυνηγητό, και έχει ιδιαίτερη σημασία για λόγους που δεν έχουν αναλυθεί από τους πολιτικούς ή τους στρατηγούς. Ακόμη και αν δεν είσαι σε θέση να επιφέρεις την ειρήνη σε όλες τις άνομες ισλαμικές περιοχές, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να διορθώσεις την κατάσταση σε μία ή δύο σημαντικές περιοχές ζωτικής σημασίας. Αυτό ισχύει για το Αφγανιστάν.

Πολιτισμικά και ιστορικά, Αφγανιστάν και Πακιστάν ήταν ενιαία περιοχή, και μαζί με την βόρεια Ινδία ανήκαν στην αυτοκρατορία του Μουγκάλ. Σήμερα το πυρηνικό Πακιστάν, κινδυνεύει να διαμοιραστεί από την εξέγερση των Ταλεμπάν στις βορειοδυτικές επαρχίες (και ίσως και από την ενίσχυση των αυτονομιστικών κινημάτων των Μπαλούτσι και Σίντι στο νότιο μέρος του).

Όσον αφορά την πολιτική σκηνή στο Πακιστάν, αυτή θυμίζει έργο του Σαίξπηρ, με ένα μικρό κύκλο πρωταγωνιστών, και σενάριο την εξόντωση, την αντικατάσταση και την φυλάκιση αλλήλων. Το μοναδικό προσόν του νυν προέδρου Ασίφ Ζαρντάρι, είναι ότι ήταν ο σύζυγος της Μπούτο. Η σαπουνόπερα θα έχει συνέχεια, αφού ο Ναουάζ Σιαρίφ – δύο φορές πρωθυπουργός – θα επιχειρήσει να τον υπονομεύσει στρέφοντας την επαρχία του Πουντζιάπ εναντίον της επαρχίας Σίντι, που ελέγχει ο Ζαρντάρι. Παρόλα αυτά εξακολουθεί να υπάρχει ελπίδα. Η μεσαία τάξη αναπτύσσεται ραγδαία, ενώ στις εκλογές ηττήθηκαν οι φανατικοί εξτρεμιστές και κέρδισαν οι μετριοπαθείς. Το μέλλον του Πακιστάν ενδεχομένως να κριθεί από τον βαθμό με τον οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες θα εργαστούν με τον στρατό, ώστε να αποτρέψουν επέκταση της εξέγερσης των Ταλεμπάν όχι μόνο στο Αφγανιστάν αλλά και στις κύριες Πακιστανικές πόλεις.

Κομβικής σημασίας το Πακιστάν

Για να επιτευχθεί αυτό θα πρέπει να συναφθούν συμμαχίες με ομάδες των Ταλεμπάν, οι οποίοι δεν είναι Αλ Κάιντα, αλλά τα κατάλοιπα των Παστούν, των οποίων την πρόσβαση στο Αφγανιστάν απέκοψε η διεφθαρμένη κυβέρνηση της Καμπούλ. Oι «χειρουργικές» στρατιωτικές επιχειρήσεις για να είναι επιτυχημένες, θα πρέπει να συνοδεύονται και από μέτρα για ανάπτυξη της υποδομής του Πακιστάν. Σε αντίθετη περίπτωση, η αποσταθεροποίηση θα είναι δεδομένη, όπως δεδομένη θα είναι αν αποτύχουμε στο Αφγανιστάν. Οι αυτονομιστές Σίντι και Μπαλούτσι, εγείρουν πλέον ανοικτά το ενδεχόμενο συμμαχίας με την Ινδία αν το Πακιστάν διαλυθεί, ένα ενδεχόμενο ενώπιον το οποίο τρομάζει ακόμη και την ίδια την Ινδία. 

Ενέργεια και ασφάλεια

Το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ινδίας είναι ότι μοιράζεται τεράστια σύνορα με δυσλειτουργικές χώρες, Πακιστάν, Μπαγκλαντές και Νεπάλ. Οι λογικά σκεπτόμενοι εθνικιστές αντιμετωπίζουν την επέκταση της χώρας τους όχι με γεωγραφικούς αλλά με οικονομικούς όρους. Μία αποτυχία στο Αφγανιστάν, θα θέσει σε κίνδυνο μία τέτοια προοπτική. Μία νίκη στο Αφγανιστάν, θα πρέπει να σημάνει την επαναφορά της ασφάλειας που ίσχυε το 1960 επί βασιλείας Ζαχέρ. Ακόμη και με μία αδύναμη κεντρική κυβέρνηση, η χώρα θα ανορθωθεί οικονομικά, με την κατασκευή ενεργειακού κόμβου που θα συνδέει την κεντρική Ασία με τον Ινδικό ωκεανό, και θα απολήγει σε λιμάνια του Πακιστάν και της Ινδίας.

Με άλλα λόγια, δεν προσπαθούμε απλώς να σώσουμε το Αφγανιστάν, αλλά να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για ευημερία και σταθερότητα, με όλες τις χώρες ενωμένες ένεκα των ενεργειακών τους αναγκών, και φιλικές προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι Πακιστανοί, δικαίως διστάζουν να συνεργαστούν μαζί μας αφού θεωρούν ότι ο στόχος μας στο Αφγανιστάν είναι το ανθρωποκυνηγητό. Ταυτόχρονα σημειώνουν την στρατηγική συνεργασία μας με την Ινδία, ως επίσης και ότι το άνοιγμα Ινδικών προξενείων στο Αφγανιστάν, ενισχύει τους αυτονομιστές Μπελούτσι να αποδυναμώσουν το Πακιστάν.

Το Αφγανιστάν, είναι μία στρατηγική βάση την οποία διεκδικούν εξίσου Πακιστάν και Ινδία: αμφότερες τρομάζουν στην προοπτική της επικράτησης του χάους, και απαιτούν από εμάς να το αντιμετωπίσουμε. Ο «μακροχρόνιος πόλεμος» συνιστά το καθοριστικό γεωπολιτικό ζήτημα της εποχής μας, και το Αφγανιστάν βρίσκεται στο επίκεντρο. Η μοίρα της Ευρασίας βρίσκεται στην πλάστιγγα.

(Ο Robert D. Kaplan είναι ανώτερος σύμβουλος του Κέντρου για την Νέα Αμερικανική Ασφάλεια στην Ουάσιγκτον). Διαβάστε περισσότερα...

The European Superpower

John McCormick

The European Superpower
Palgrave Macmillan, 2006


Του Philip Gordon 
Ερευνητή στο Brookings Institution 
Foreign Policy Book Review


Η αντίληψη που συνηγορεί υπέρ της άποψης ότι η Ευρώπη αναδύεται σε νέα υπερδύναμη έχει ευρέως διαδοθεί, αλλά σε επιστημονικό επίπεδο η πρώτη σοβαρή και συστηματική παρουσίαση και ανάλυση αυτής της υπόθεσης γίνεται με το βιβλίο του καθηγητή πολιτικής επιστήμης στο πανεπιστήμιο της Ιντιάνα, Τζον Μακόρμικ, «The European Superpower». Το βασικό επιχείρημα του Μακόρμικ είναι ότι η Ευρώπη αποτελεί ένα είδος υπερδύναμης η οποία συνδυάζει πολιτικά και στρατιωτικά μέσα με ένα μοναδικό και άνευ προηγουμένου τρόπο που της παρέχει πλεονεκτήματα σε σχέση με τις ΗΠΑ. Χρησιμοποιεί το ζήτημα του Ιράκ για να καταδείξει ότι η «σκληρή δύναμη» (hard power) έχει ξεκάθαρα όρια και ότι η «μαλακή ισχύς» (soft power) αν συνοδευτεί με χειροπιαστά μέσα αποτελεί ένα εργαλείο που η σημασία του αυξάνεται συνεχώς. 

Με ένα ευανάγνωστο και προσιτό συγγραφικό ύφος, ο Μακόρμικ δείχνει πως η άνοδος της Ευρώπης έχει υποτιμηθεί εξαιτίας των παραδοσιακών αντιλήψεων για την πολιτική ισχύος η οποία βασίζεται στη στρατιωτική δύναμη και η οποία, όπως επιχειρηματολογεί, είναι σήμερα λιγότερο σχετική απ’ ότι το παρελθόν. 

Επιπλέον, όπως ο τίτλος του βιβλίου υπονοεί, ο Μακόρμικ επιχειρεί να ανατρέψει την πολλάκις λεχθείσα άποψη ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε τροχιά οικονομικής, στρατιωτικής και δημογραφικής παρακμής. Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι η Ευρώπη δεν είναι τίποτε άλλο παρά μία υπερδύναμη – ένας νέος πόλος δηλαδή στη μεταμοντέρνα διπολική διεθνή τάξη. Δεν υποστηρίζει σε καμία περίπτωση ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναπτύξει εκείνη την πολιτική ενότητα ή τη στρατιωτική δύναμη προκειμένου να ανταγωνιστεί με τις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά η εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει καταδείξει ότι ο μεταψυχροπολεμικός κόσμος χρειάζεται νέα αντίληψη για το πως πρέπει να προσδιορίζεται η ισχύς. Η περίοδος της στρατιωτικής ισχύος έχει παρέλθει και η επίδραση της εποχής της παγκοσμιοποίησης μπορεί να υλοποιηθεί με τη χρήση της διπλωματίας, την παροχή οικονομικής ευκαιρίας και πολιτικών κινήτρων καθώς επίσης και με την άσκηση μαλακής ισχύος, στοιχεία τα οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αρχίσει να αποκτά εμπειρία στην χρήση τους. 

Τελικώς, ο Μακόρμικ καταφέρνει να παρουσιάσει μία αυθεντική, προκλητική και καλά ενημερωμένη περίπτωση – αλλά θα μπορούσε να επικριθεί ότι το προβάλλει υπερβολικά. Επισημαίνει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν «μακροχρόνια οικονομικά προβλήματα» και «εσωτερικές πολιτικές και κοινωνικές διαιρέσεις» ενώ την ίδια στιγμή παραγνωρίζει ότι παρόμοιας φύσης προβλήματα υπάρχουν και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ορθώς επισημαίνει την περιορισμένη δυνατότητα της Ουάσιγκτον να επηρεάζει πλέον καθοριστικά τους άλλους μέσω της στρατιωτικής ισχύος αλλά παρουσιάζεται υπερβολικά πεπεισμένος για την ικανότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να κάνει το ίδιο μέσω της δύναμης του παραδείγματος. Διαβάστε περισσότερα...

Nations, States and Violence

David Laitin

Nations, States and Violence
Oxford University Press, 2007


By John Ikenberry 
Foreign Affairs Book Review

Σε αυτό το μικρό αλλά προκλητικό βιβλίο, ένας πολιτικός επιστήμονας του Στάνφορντ παρουσιάζει μια ραδιουργική εκδοχή του εθνικισμού και των επιπτώσεων του στις εθνικές συγκρούσεις και στη συνεργασία. Ο Λάιτιν επικρίνει τη γενική αντίληψη που θέλει τον εθνικισμό να είναι επικίνδυνος και να υποδαυλίζει κύματα εθνικών και πολιτισμικών συγκρούσεων. Οι αποδείξεις δηλώνουν το αντίθετο: οι περισσότερες εθνικές και εθνικιστικές ομάδες διατηρούν ειρηνικές σχέσεις με τους γείτονες τους. Βασιζόμενος σε έρευνες που διενεργούσε για μία δεκαετία με τον συνεργάτη του Τζέιμς Φίαρον, ο Λέιτιν στοιχειοθετεί τις πιο συγκεκριμένες και λεπτομερείς αιτίες εθνικής και εθνικιστικής βίας, οι οποίες τελευταία καταλήγουν να είναι αποτέλεσμα της αποτυχίας κρατών να επιβάλουν συμφωνίες μεταξύ μερών σε διασπασμένες κοινωνίες. 

Η πιο ενδιαφέρουσα από τις θέσεις του είναι ότι ο εθνικισμός, παράλληλα με την κουλτούρα και την γλώσσα είναι ένας λειτουργικός μηχανισμός για την επίτευξη κοινωνικού συντονισμού παρά ένα είδος αέναης ταυτότητας ή αρχαίας διασύνδεσης. Η αρετή αυτής της λειτουργικής ερμηνείας είναι ότι μας βοηθά να εξηγήσουμε τους πολύπλοκους εκείνους τρόπους με τους οποίους διαφορετικές εθνικές και γλωσσικές ομαδοποιήσεις ζουν ειρηνικά μεταξύ τους μέσα σε ίδια κράτη. Ο Λέιτιν σημειώνει τη Ευρωπαϊκή Ένωση ως το πιο απτό παράδειγμα του πως οι εθνικές ταυτότητες μπορούν να προσαρμοστούν και να υπάρξουν μαζί με πολυπολιτισμικές ταυτότητες οι οποίες είχαν αναπτυχθεί προς διευκόλυνση της κοινωνικής συνεργασίας. Το πόσο επιβοηθητική είναι αυτή η προοπτική για τον υπόλοιπο κόσμο δεν είναι ξεκάθαρο. 

Το βιβλίο «Nations, States and Violence» ενσωματώνει μια αναθεωρητική ερμηνεία των πηγών του εθνικισμού, της σχέσης του έθνους με την κουλτούρα και των επιπτώσεων του εθνικισμού και της πολιτισμικής ετερογένειας σε σχέση με το μέλλον του έθνους-κράτους. Αποδέχεται ότι τα έθνη δεν είναι κληρονομικά αλλά κοινότητες δημιουργημένες για να υπηρετούν πολιτικούς σκοπούς. Αλλά, συνεχίζει λέγοντας ότι οι εθνικές ταυτότητες που δημιουργούνται δεν είναι το τελικό αποτέλεσμα μεταφορικών δημοψηφισμάτων όπως κάποιοι υποστηρίζουν. Είναι αποτελέσματα των προσπαθειών κάποιων ανθρώπων να συντάξουν την ταυτότητα τους με ανθρώπους με τους οποίους μοιράζονται κάποια τουλάχιστον πολιτισμικά χαρακτηριστικά. Ο συντονισμός οδηγεί σε κοινωνικές και πολιτισμικές συσχετίσεις που δύσκολα διαλύονται και αυτό είναι που εξηγεί τη δύναμη των εθνικών ταυτοτήτων.

Ο συγγραφέας μελετά τις επιπτώσεις της εθνικής ομογένειας και ετερογένειας μέσα από το αποτέλεσμα συντονιστικών δυναμικών. Προσπαθεί να καταδείξει ότι η εθνική ετερογένεια δεν είναι, όπως συχνά αφορίζεται, πηγή μίσους και βίας. Πέραν αυτού όμως η ομοιογένεια απολαμβάνει κάποια προτερήματα ως προς την παραγωγή δημόσιων αγαθών και την οικονομική ανάπτυξη. Όμως, παρά τα όποια θετικά στις επιπτώσεις της ομοιογένειας, το βιβλίο μάς δείχνει ότι στο σημερινό κόσμο, τα κλασσικά έθνη-κράτη άρχισαν να σβήνουν. Η ετερογένεια εδραιώνεται όχι μόνο λόγο της μετανάστευσης αλλά επίσης επειδή μικρές ομάδες σε πολλά έθνη κράτη που έως τώρα θεωρούντο ομοιογενή, ζητούν εθνική αναγνώριση. 

Έναντι λοιπόν των απαγορευτικών δαπανών της εξάλειψης της πολιτισμικής ετερογένειας, πολίτες και ηγέτες πρέπει να μάθουν τους τρόπους εκείνους με τους οποίους μπορούν να επιτύχουν την καλύτερη οργάνωση των διαφόρων πολιτισμικών ομάδων της χώρας τους ή ακόμη και να κερδίσουν από αυτή την ετερογένεια. Η οργάνωση της διαφορετικότητας απαιτεί να καταλάβουμε τους τρόπους συντονισμού της εθνικής ετερογένειας, κάτι που το βιβλίο φαίνεται ότι προσφέρει. Πέραν όμως της προσφοράς μιας δυναμικής θεωρίας συντονισμού και πολιτισμικής ποικιλομορφίας το βιβλίο μας παρουσιάζει πολλά παραδείγματα από τη Σομαλία, την Ισπανία, την Εσθονία και τη Νιγηρία, χώρες με τις οποίες ο συγγραφέας ασχολήθηκε ερευνητικά. Το αποτέλεσμα είναι ένα βιβλίο όπου η θεωρία συνδυάζεται επιτυχώς με ερμηνείες σύγχρονων φαινομένων εθνικισμού, οικονομικής ανάπτυξης και εθνικής βίας.  Διαβάστε περισσότερα...

Η Ευρωπαϊκή Ένωση υποχωρεί μπροστά στο Ισραήλ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση υποχωρεί μπροστά στο Ισραήλ

Του Alain Gresh*

Le Monde Diplomatique

Το Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ (8 και 9 Δεκεμβρίου) υιοθέτησε ένα κείμενο με τίτλο «Συμπεράσματα του Συμβουλίου για την ενδυνάμωση των διμερών σχέσεων της ΕΕ με τους Μεσογειακούς γείτονές της – Ισραήλ»(1). Με την πρωτοβουλία της Γαλλικής προεδρίας, η αρχή της αναβάθμισης των σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και ΕΕ έγινε αποδεκτή. Ήδη, πριν την Μεσογειακή Σύνοδο, το Παρίσι είχε προσπαθήσει να υιοθετήσει κάτι ανάλογο, αλλά αναγκάστηκε να υποχωρήσει μπροστά στο τείχος που ύψωσαν κάποια αραβικά καθεστώτα, ιδιαίτερα η Αίγυπτος (2).

Διαφορετικές προσεγγίσεις

Το κείμενο αυτό υιοθετήθηκε μετά από πολλές συζητήσεις. Η πρώτη εκδοχή που παρουσιάστηκε από τη Γαλλία ήταν ιδιαίτερα ευνοϊκή για το Ισραήλ και προκάλεσε δισταγμούς σε κάποιους από τους εταίρους της –ιδιαίτερα τη Βρετανία και το Βέλγιο- οι οποίοι ζήτησαν «εξισορρόπηση» του κειμένου. Αδιανόητο, εάν σκεφτεί κανείς, ότι πριν από λίγα χρόνια, η Γαλλία κατηγορείτο για φιλοαραβική πολιτική.
Ας σημειώσουμε επίσης ότι το κείμενο εγκρίθηκε, την ίδια μέρα που ο ειδικός του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα στα παλαιστινιακά εδάφη, Ρίτσαρντ Φαλκ, ζητούσε την εφαρμογή «των αναγνωρισμένων κανονισμών για την “ευθύνη της προστασίας” του άμαχου πληθυσμού ο οποίος τιμωρείται συλλογικά από πολιτικές που προσομοιάζουν με έγκλημα κατά της ανθρωπότητας». Στο ίδιο πνεύμα πρόσθετε : «μοιάζει να είναι έργο του Διεθνές Ποινικού δικαστηρίου να ερευνήσει τις συνθήκες και να αποφανθεί εάν οι πολιτικοί ηγέτες του Ισραήλ καθώς και οι στρατιωτικοί υπεύθυνοι της πολιορκίας της Γάζας θα πρέπει να κατηγορηθούν και να δικαστούν για παραβίαση του διεθνούς ποινικού δικαίου».

Τέλος, το κείμενο το οποίο υιοθετήθηκε από την ΕΕ ενσωματώνει αναφορές στην ευρωπαϊκή πολιτική γειτνίασης, για το Μαρόκο, την Τυνησία και σχεδόν όλες τις αραβικές χώρες, αναφορές εντελώς τυπικές, οι οποίες επιτρέπουν να περάσει καλύτερα το ουσιαστικό μήνυμα: το σημείο 9 που βεβαιώνει την αποφασιστικότητα του Συμβουλίου να ενδυναμώσει τις σχέσεις με το Ισραήλ. Υπογραμμίζεται, πάντως, ότι η ενδυνάμωση θα πρέπει να γίνει στο πλαίσιο «των κοινών μας συμφερόντων», τα οποία περιλαμβάνουν τη λύση της ισραηλοπαλαιστινιακής διένεξης στη βάση της συνύπαρξης των δύο κρατών.

Οι άξονες πολιτικού διαλόγου

Ένα μακροσκελές παράρτημα περιλαμβάνει τους άξονες της ενδυνάμωσης του πολιτικού διαλόγου με το Ισραήλ. Κατ’ αρχήν, τακτικές Σύνοδοι των αρχηγών κρατών των χωρών της ΕΕ και του Ισραήλ, ένα προνόμιο, το οποίο μέχρι σήμερα είχαν μόνο μερικές μεγάλες χώρες όπως η Κίνα, η Ρωσία, η Ινδία. Η πρώτη Σύνοδος θα πραγματοποιηθεί υπό την τσεχική προεδρία, μια χώρα η οποία «δεν υποστηρίζει την πολιτική της ισραηλινής κυβέρνησης αλλά την πολιτική του Λικούντ», όπως δήλωσε υψηλόβαθμος αξιωματούχος των Βρυξελλών.
Κατόπιν, την τακτικές Σύνοδοι, τουλάχιστον τρεις φορές το χρόνο, μεταξύ υπουργών εξωτερικών (κάτι που προϋπήρχε ήδη ντε φάκτο). Οι Σύνοδοι θα ασχολούνται και με άλλους τομείς εκτός από την εξωτερική πολιτική.
Η τακτική πρόσκληση των ιθυνόντων του ισραηλινού υπουργείου εξωτερικών στην επιτροπή για την πολιτική άμυνας της Ένωσης. Επίσης συστηματικότερη πρόσκληση ισραηλινών ειδικών στις επιτροπές που ασχολούνται με τη διαδικασία ειρήνευσης, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη μάχη ενάντια στην τρομοκρατία και το οργανωμένο έγκλημα κλπ.
Η οργάνωση ευρύτερων ανεπίσημων συναντήσεων για στρατηγικά θέματα.
Η εντατικοποίηση των ανταλλαγών σε συγκεκριμένα θέματα, ιδιαίτερα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον αντισημιτισμό.
Η ενθάρρυνση του Ισραήλ να συνεργαστεί στην Κοινή Εξωτερική Πολιτική και πολιτική Άμυνας (ΚΕΠΑ) της ΕΕ. 
Η επιτόπια συνεργασία στο πλαίσιο της ΚΕΠΑ. Ισραηλινοί ειδικοί θα μπορούν να συμμετάσχουν σε αποστολές στην Αφρική ή αλλού.
Στο βαθμό που το Ισραήλ δεν μπορεί να συμμετάσχει στην ομάδα Ασία, στον ΟΗΕ, η ΕΕ θα προσπαθήσει να το ενσωματώσει στην ομάδα Δυτική Ευρώπη και άλλες ομάδες - Western European and other groups (WEOG)- ένα παλαιό αίτημα του Ισραήλ (3), το οποίο θα του επιτρέψει να συμμετάσχει και να εκλέγεται σε πολλά θεσμικά όργανά, ακόμα και στο Συμβούλιο Ασφαλείας.Η εντατικοποίηση του διαλόγου ανάμεσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ισραηλινό Κοινοβούλιο.Οι αποφάσεις αυτές της ΕΕ δέχτηκαν αυστηρότατη κριτική από την Παλαιστινιακή Αρχή και από την Αίγυπτο.

Λόμπιγκ και διπλωματία

Στις 9 Δεκεμβρίου, σε άρθρο στην εφημερίδα «Haaretz», «Η ΕΕ ψηφίζει την αναβάθμιση των σχέσεων με το Ισραήλ παρά τις πιέσεις του αραβικού λόμπι» (4), ο Μπαράκ Ραβίντ αναφέρει ότι την προηγούμενη βδομάδα «η ισραηλινή υπουργός εξωτερικών Τζίπι Λίβνι μετέβη στις Βρυξέλλες για να ασκήσει λόμπινγκ στους υπουργούς εξωτερικών και κυρίως στον Μπερνάρ Κουσνέρ. Σε μια στιγμή της συνάντησης, ζήτησε να τον δει ιδιαιτέρως. Στη διάρκεια της συζήτησής του, συμφώνησαν πως θα υπάρχει «σχέση» (linkage – ανάμεσα στην αναβάθμιση των σχέσεων ΕΕ-Ισραήλ και στις διαπραγματεύσεις για την ειρήνη) αλλά ότι η ΕΕ θα δημοσίευε χωριστή δήλωση, κάλεσμα στη συνέχιση των συνομιλιών για την ειρήνη για το τελικό στάδιο».
Ακόμα κι αν το άρθρο δεν δοξάζει τη Λίβνι και σημειώνει τις «προόδους» που δεν έγιναν – οι τακτικοί Σύνοδοι υπουργών εξωτερικών γίνονταν ήδη- το κείμενο παρουσιάζει την ισραηλινή νίκη. Ακόμα περισσότερο μια που η Λίβνι εμπόδισε, επίσης, την υιοθέτηση ενός στρατηγικού κειμένου δράσης που θα υπενθύμιζε τη θέση της ΕΕ για το Μεσανατολικό. Το κείμενο, το οποίο είχε προετοιμαστεί από τη Γαλλία, «αποσύρθηκε». 

Συγκεχυμένο το τοπίο

Μπορούμε να σημειώσουμε ότι όλη η γαλλική (και ευρωπαϊκή) στρατηγική προσέγγισης με το Ισραήλ δικαιολογείται από το γεγονός ότι η βελτίωση των σχέσεων θα επιτρέψει στην ΕΕ και τη Γαλλία να έχουν μεγαλύτερη επιρροή στην ισραηλινή πολιτική. Αρκεί, ωστόσο, να δει κανείς τι γίνεται στη Γάζα, την επέκταση των εποικισμών, τα αντιαραβικά πογκρόμ, για να μετρήσει την επιτυχία της συγκεκριμένης στρατηγικής.
Αντίθετα, το Ισραήλ υπέστη σημαντική ήττα στο Ευρωκοινοβούλιο (5). Η άρνηση του Ευρωκοινοβουλίου θα έχει συγκεκριμένες συνέπειες για κάποια σχέδια συνεργασίας. Ας σημειώσουμε, ανεκδοτικά, ότι η αρνητική ψήφος ήταν αποτέλεσμα τόσο της άσκησης λόμπινγκ από τις αραβικές χώρες αλλά ταυτόχρονα και της υπεροψίας και των πιέσεων από το Ισραήλ, τα οποία προκάλεσαν το αντίθετο αποτέλεσμα σε πολλούς ευρωβουλευτές.
Από την άλλη, μπορούμε να διαβάσουμε δύο ιδιαίτερα ενδιαφέροντα κείμενα για τη διένεξη, το ένα του Μπάρακ Ραβίντ και του Άνσελ Πφέφερ στη «Haaretz» της 4ης Νοεμβρίου (6), το οποίο υπογραμμίζει τον τρόπο με τον οποίο το Ισραήλ προσπαθεί να εξάγει τα προϊόντα των εποίκων προς την ΕΕ. Το άλλο είναι του Ιβ Ομπέν ντε λα Μεσιζιέρ, στη «Le Monde» της 10ης Δεκεμβρίου και έχει τίτλο «Γιατί η Ευρώπη πρέπει να συνομιλήσει με τη Χαμάς». (7)

Υποσημειώσεις
(1) http://www.delisr.ec.europa.eu/English/whatsnew.asp?id=1049
(2) Βλ. « Enquête sur le virage de la diplomatie française », «Le Monde diplomatique», Ιούνιος 2008
(3) http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/UN/weog.html
(4) http://www.haaretz.com/hasen/spages/1044840.html
(5) Βλ. http://www.monde-diplomatique.fr/carnet/2008-12-05-Israel-UE
(6) http://www.haaretz.com/hasen/spages/1033948.html

(7) http://abonnes.lemonde.fr/archives/article/2008/12/09/pourquoi-l-europe-doit-parler-au-hamas-par-yves-aubin-de-la-messuziere_1128774_0.html

* Αναπληρωτή διευθυντή της «Le Monde diplomatique»

Διαβάστε περισσότερα...

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ !

To Geopolitics-Gr σας εύχεται

Καλά Χριστούγεννα και Ευτυχισμένο το 2009 !

Διαβάστε περισσότερα...

Οι ΗΠΑ δεν μας τα πούλησαν. Τα παίρνουμε από τη Ρωσία

Vatan 
(22/12/2008)

Οι ΗΠΑ δεν μας τα πούλησαν. Τα παίρνουμε από τη Ρωσία

Η Άγκυρα, η οποία είχε χτυπήσει την πόρτα των ΗΠΑ για να αγοράσει επιθετικά ελικόπτερα Cobra και Super Cobra, αλλά πήρε αρνητική απάντηση, τώρα στράφηκε προς τη Ρωσία. Αποφασίστηκε, μέχρι να αρχίσει η χρησιμοποίηση των επιθετικών ελικοπτέρων Α-129, που θα παραχθούν μαζί με την Ιταλία, να αγοραστούν από τη Ρωσία επιθετικά ελικόπτερα Τύπου Mi-28. Για τα λίγο χρησιμοποιημένα ελικόπτερα θα καταβληθεί το ποσό του 1 δις. δολαρίων.


Internethaber 
(22/12/2008)

Ο στρατός έχει φθάσει στο σημείο μηδέν

Συνεχίζεται με όλη την έντασή της η επιχείρηση που ξεκίνησαν οι δυνάμεις ασφαλείας στη ΝΑ περιοχή, ενώ δρακόντεια μέτρα ασφαλείας έχουν ληφθεί στην περιοχή των συνόρων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στις επιχειρήσεις που διεξάγονται στις περιοχές Σίρνακ, Χακκιάρι και Τούντζελι, λαμβάνουν μέρος χιλιάδες εκπαιδευμένοι στρατιώτες. Ενώ συνεχίζεται η επιχείρηση που άρχισε στις 21 Δεκεμβρίου στο όρος Κάτο, προωθήθηκαν ειδικές δυνάμεις από το Ντιγιάρμπακιρ στην περιοχή των συνόρων. Οι επιχειρήσεις συνεχίζονται στα όρη Γκαμπάρ, Τζούντι, Ναμάζ και Κάτο με την υποστήριξη πολεμικών αεροσκαφών και ελικοπτέρων.

Το σύνολο των ειδικών μονάδων της Στρατοχωροφυλακής του Ντιγιάρμπακιρ μεταφέρθηκε στο Όρτακιοϊ του Ουλούντερε, που βρίσκεται στο μηδενικό σημείο των συνόρων με το Β. Ιράκ. Οι δυνάμεις ασφαλείας θέλουν να καταφέρουν χτύπημα στην τρομοκρατική οργάνωση του ΡΚΚ, πριν χειροτερέψουν οι καιρικές συνθήκες στην περιοχή. Για την επιχείρηση κινητοποιήθηκαν προς την περιοχή και δυνάμεις καταδρομών.  Διαβάστε περισσότερα...

On Global Order: Power, Values and the Constitution of International Society

Andrew Hurrell

On Global Order: Power, Values and the Constitution of International Society
Oxford University Press, 2007



Του Ben Thirkell-White
Καθηγητή στο Πανεπιστήμιο St Andrews

Ο πανεπιστημιακός Άντριου Χάρελ φιλοδοξεί στο νέο βιβλίο του να επανεξετάσει τη θεωρία του Χάντλεϊ Μπουλ για την άναρχη δομή των διεθνών σχέσεων. Προλογίζοντας την δεύτερη έκδοση του «The Anarchical Society for a New Century» του Μπουλ, ο Χάρελ έθεσε τις βάσεις του «On Global Order» υποστηρίζοντας πως ο Μπουλ ανάλυσε την δομή της διεθνούς πολιτικής από μια νέα οπτική γωνία. Το «On Global Order» επιχειρεί μια ευρεία επισκόπηση της σύγχρονης διεθνούς τάξης και αποτελεί ένα έξοχο εργαλείο διδασκαλίας αλλά είναι και αποτέλεσμα σοβαρής ακαδημαϊκής έρευνας. 

Ο Χάρελ υποστηρίζει ότι παρόλο που ο Μπουλ τοποθέτησε τον εαυτό του στην ορθολογική σχολή, μοιράζεται με τον κλασικό ρεαλισμό τις έννοιες του ισοζυγίου δυνάμεων, του πολέμου ως αναπόφευκτο γνώρισμα της διεθνούς πολιτικής και τον περιορισμένο ρόλο του διεθνούς δικαίου σε έναν άναρχο κόσμο. Η φιλοσοφία του Μπουλ διαφοροποιείται από τον πιο συλλογικό και κοινωνικό χαρακτήρα της και από το ότι θεωρεί τον πόλεμο και το ισοζύγιο δυνάμεων έννοιες που πηγάζουν από κοινές συνισταμένες και όχι δεδομένα χαρακτηριστικά της διεθνούς κοινότητας. Η κοσμοθεωρία του Μπουλ αποδέχεται μια μη ιδανική πραγματικότητα αλλά ευνοεί και την ύπαρξη μιας ποικιλίας μορφών για το κράτος και την κοινωνία.

Η πλουραλιστική αυτή θεώρηση του κάθε κράτος για την οποία έγραψε ο Μπουλ εξακολουθεί να είναι σημαντική σήμερα. Σύμφωνα όμως με τον Χάρελ το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα άλλαξε το πώς βλέπουμε την κρατική κυριαρχία. Οι παλιές δομές δεν μπορούν πλέον να εξηγήσουν τις διεθνείς σχέσεις χωρίς να λάβουν υπόψη ότι, για παράδειγμα, τα θέματα ασφαλείας συνδέονται πλέον με την εξάντληση των φυσικών πόρων και τις οικονομικές ανισότητες, που με την σειρά τους διαμορφώνονται από διεθνείς κανονισμούς. Οι όποιες ανησυχίες για το διεθνές δίκαιο και την νομιμότητα των διεθνών πολιτικών δομών είναι κεντρικές για τον διάλογο σχετικά με την δομή της διεθνούς κοινότητας. Χρειάζεται λοιπόν να δώσουμε προσοχή στα προβλήματα διεθνούς δίκαιου και συνύπαρξης αν θέλουμε να δημιουργήσουμε μακρόβιους και αποτελεσματικούς διεθνείς θεσμούς που θα μπορούν να θέτουν τους κανονισμούς τους σε εφαρμογή.

Εκτός από την θεωρία, το βιβλίο συμπεριλαμβάνει κεφάλαια τα οποία ασχολούνται με συγκεκριμένα ζητήματα και με εναλλακτικές δομές της διεθνούς κοινότητας. Τα εμπειρικά όμως αυτά κεφάλαια, αν και χρήζουν προσεκτικής ανάγνωσης, δεν συνδέονται αρκετά καθαρά με τα πιο θεωρητικά στοιχεία του βιβλίου. Για αυτό το βιβλίο του Χάρελ κάποτε φαντάζει περισσότερο ένα εξειδικευμένο «σχολικό εγχειρίδιο» παρά μια ολοκληρωμένη θέση για την κατανόηση των διεθνών σχέσεων. 

Η θεωρία είναι το δυνατότερο σημείο του Χάρελ και αυτό γιατί βασίζεται σε μια μακρόχρονη γνώση του των πραγματικοτήτων στις διεθνείς σχέσεις. Για αυτό τον λόγο έχει την ικανότητα να προκαλεί καθιερωμένες και βολικές θέσεις. Η προσπάθεια όμως του συγγραφέα να προσεγγίσει ολιστικά τόσα πολλά και διαφορετικά θέματα τον εμποδίζει από το να αρθρώσει ένα κεντρικό επιχείρημα που να διέπει το βιβλίο. Παρ’ όλα αυτά, το «On Global Order» είναι μια ιδανική εισαγωγή στην σύγχρονη επιστημονική μελέτη των διεθνών σχέσεων ενώ ταυτόχρονα επανεξετάζει κοινώς αποδεκτές βάσεις του κλάδου. Διαβάστε περισσότερα...

Εθνική Κυριαρχία και Ισορροπίες Ισχύος

EULEX and Government representatives discuss 
closer cooperation.

Του Μιχάλη Ι. Παπαθεράποντος

Την Τετάρτη 26 Νοεμβρίου, το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών ενέκρινε το σχέδιο του Γ.Γ. Μπαν Κι Μουν για την ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής αποστολής EULEX στο Κόσσοβο. Αυτό έγινε κατορθωτό με τη συμφωνία και των 5 μόνιμων μελών, συμπεριλαμβανομένης και της Ρωσίας, αφού επαναλαμβάνεται το ψήφισμα 1244, που αναφέρεται στην εδαφική κυριαρχία της Σερβίας στο Κόσοβο. Στις αποσχισθείσες περιοχές του Κοσόβου και Νότιας Οσετίας-Αμπχαζίας διαδραματίζεται η εξισορρόπηση ισχύος των μεγάλων δυνάμεων στο παιγνίδι της πολιτικής συμφερόντων και ιδιαίτερα στο θέμα της εδαφικής κυριαρχίας. Η σχετική πολιτική και στρατιωτική δύναμη των Ηνωμένων Πολιτειών της επέτρεπε τα τελευταία χρόνια να επιβάλλει τους όρους της στη διεθνή πολιτική. Η μονομερής στρατιωτική επέμβαση στο Ιράκ, βασισμένη στην λογική της «συμμαχίας των προθύμων», παραγνώρισε το ρόλο των Ηνωμένων Εθνών και την αξία της συλλογικότητας. Η αποτυχία όμως στο Ιράκ επέφερε ένα μεγάλο οικονομικό και πολιτικό πλήγμα στην Αμερικανική κυβέρνηση. Παράλληλα, η προσπάθεια ένταξης της Γεωργίας και της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, και η περίφημη αντιπυραυλική ασπίδα, συνιστούσε διάβρωση της σφαίρας επιρροής της Ρωσίας, κάτι στο οποίο η τελευταία αντιδρούσε. Τα προβλήματα στο Ιράκ έφεραν στην επιφάνεια τις αδυναμίες και τα όρια αντοχής του Αμερικανικού στρατού, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχει χάσει την πρωτοπορία στον στρατιωτικού τομέα. Πρωτίστως έδειξαν ότι δεν θα μπορούσε να ανοίξει νέα μέτωπα, και ιδιαίτερα σε χώρες όπως η Ρωσία και το Ιράν.  

Η Ευρωπαϊκή αποστολή στο Κόσοβο θα έχει χαρακτήρα ‘αυστηρής ουδετερότητας’, που υπονοεί ότι η αποστολή δεν αποτελεί πολιτική αναγνώριση της περιοχής. Σημειώνεται ότι μέχρι τον Οκτώβριο του 2008 μόνο 52 από τις 192 χώρες των Ηνωμένων Εθνών είχαν αναγνωρίσει το Κόσοβο, συμπεριλαμβανομένων 22 από τις 27 χώρες της Ε.Ε.. Η απόφαση αυτή χαιρετίστηκε από τη Σερβία, ενώ εκφράστηκε απογοήτευση από την Πρίστινα. Αυτό δείχνει ότι το καθεστώς στο Κόσσοβο θα παραμείνει τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα υπό αμφισβήτηση. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση της Ν. Οσσετίας και Αμπχαζίας, όπου η Ρωσία και η Νικαράγουα είναι οι μόνες χώρες που τις αναγνωρίζουν ως ανεξάρτητα κράτη. Άλλες χώρες έδειξαν κατανόηση για τη Ρωσική θέση χωρίς όμως να αναγνωρίζουν τις περιοχές ως ανεξάρτητες. Η Ρωσία σίγουρα δεν θα περίμενε να δημιουργήσει τέτοια κινητικότητα ώστε να υπάρχει καθολική αποδοχή για αναγνώριση της Ν. Οσσετίας και Αμπχαζίας. Το ερώτημα του γιατί προχώρησε σε αυτή τη πράξη, πέραν από την τιμωρία της Γεωργίας, φαίνεται να απαντήθηκε στην συνέντευξη του Ρώσου προέδρου Μεντβέντεφ στο CNN. Στην συνέντευξη αυτή, δήλωσε ότι οι πιο πάνω περιοχές έχουν περισσότερη βάση για αναγνώριση από ότι το Κόσοβο. Με αυτό, ίσως να ήθελε να δείξει ότι και η Ρωσία έχει λόγο και θέση στο θέμα της εδαφικής κυριαρχίας και στην αναγνώριση νέων κρατών. Με την πιθανή δημιουργία πολλών νέων κρατών υπό τις δυτικές ευλογίες, κάτι που τώρα φαίνεται απομακρυσμένο, θα μπορούσε να δημιουργήσει μία ισχυρή φιλοδυτική βάση σε διεθνείς οργανισμούς και κυρίως στα Ηνωμένα Έθνη. Η συσχέτιση που ανέφερε ο Μεντβέντεφ υπέδειξε ότι η Ρωσία είχε την ανάγκη για εξισορρόπηση ισχύος στις διεθνείς σχέσεις, κυρίως για τους πιο κάτω λόγους:

1. Οι ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια αψήφησαν τα Ηνωμένα Έθνη με τη μονομερή τους πολιτική
2. Διαμέλισαν έναν παραδοσιακό σύμμαχο όπως η Σερβία, με την απόσχιση του Κοσόβου
3. Επιχείρησαν να δημιουργήσουν γεωγραφικό αποκλεισμό με την εισδοχή των γειτονικών της χωρών στο ΝΑΤΟ
4. Σχεδιάζουν την υλοποίηση της αντιπυραυλικής ασπίδας στην Ευρώπη

Πρόσφατα, η Γερμανία με την στήριξη της Γαλλίας εκδήλωσαν την αντίθεση τους στην ένταξη της Γεωργίας και της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, σεβόμενες τις ευαισθησίες της Ρωσίας. Σε συνδυασμό με το νέο σχέδιο για το Κόσοβο και την αναμενόμενη εσωστρέφεια των Ηνωμένων Πολιτειών λόγω της οικονομικής κρίσης, φαίνεται να παγιώνει το σημερινό στάτους κβο στις ισορροπίες δυνάμεως. Αυτό σημαίνει ότι ο σεβασμός της εδαφικής κυριαρχίας θα παραμείνει αποδεκτός από την πλειοψηφία των μελών των Ηνωμένων Εθνών και μεσοπρόθεσμα δεν θα επιδιωχθεί η αλλοίωση του. Η κυριαρχία ισότιμων ανεξάρτητων κρατών είναι ο κατ’ εξοχήν ορισμός των Ηνωμένων Εθνών, που στηρίζεται στο διεθνές δίκαιο. Έτσι, οι ισορροπίες ισχύος των μεγάλων δυνάμεων φαίνεται να μην ευνοούν τη διάβρωση της εθνικής κυριαρχίας μέσω εθίμου του νομικού δικαίου.   Διαβάστε περισσότερα...

Το Αιγαίο θερμαίνεται πάλι

Ηürriyet 

(19/12/2008) 

Το Αιγαίο θερμαίνεται πάλι

Η κρίση αλιείας στις βραχονησίδες των Ιμίων έχει μετατραπεί σε επαναλαμβανόμενη κάθε χρόνο κατάσταση, κατά τη διάρκεια της περιόδου της αλιείας της τσιπούρας, και η οποία τώρα βλάπτει την οικολογική ισορροπία της περιοχής με την υπεραλίευση.

Η παρουσία Λιμενικών των δύο χωρών νοείται ως προστασία των αλιευτικών γύρω από τις ανωτέρω βραχονησίδες, αλλά συχνά δημιουργεί ένταση στο Αιγαίο. Όταν Έλληνες ψαράδες ‘παραβίασαν’ τα τουρκικά χωρικά ύδατα, Έλληνες του Λιμενικού Σώματος «καβατζάρισαν» τα Ίμια για να συνοδεύσουν τους Έλληνες ψαράδες εκτός τουρκικών χωρικών υδάτων και ήλθαν αντιμέτωποι με την τουρκική Ακτοφυλακή.

Μιλώντας στο ειδησεογραφικό πρακτορείο DHA, o Δήμαρχος του Γκιουμουσλούκ, Mehmet Ülküm, σημείωσε πως οι Έλληνες ψαράδες αλιεύουν περί τους 50 τόνους τσιπούρες καθημερινά. Αυτό θα οδηγήσει σε εξαφάνιση της τσιπούρας, διότι ψαρεύουν με μεγάλα δίχτυα και προβολείς, καταστρέφοντας και τα ωοτοκία. Ο ψαράς Αli Aydemir αναφέρει ότι τα τελευταία χρόνια είναι μάρτυρας δυσάρεστων γεγονότων, όπως το κόψιμο των διχτύων τους από τους Έλληνες Λιμενικούς. «Δεν θέλουμε καμία σύγκρουση με τους Έλληνες. Θέλουμε μόνο να κερδίζουμε αρκετά, ώστε να επιβιώνουμε από το επάγγελμά μας», καταλήγει το δημοσίευμα.

Sabah (19/12/2008)

Παρομοίωσε την Εκκλησία με Δούρειο Ίππο

Η μία από τους βασικούς κατηγορούμενους της δίκης Εργκενεκόν, η εκπρόσωπος της «Τουρκορθόδοξης Εκκλησίας», Σεβγκί Ερενερόλ, απολογήθηκε κατά τη δικάσιμο της Εργκενεκόν. Η Ερενερόλ δικάζεται κατηγορούμενη ως ένα από τα ανώτατα μέλη της παρακρατικής οργάνωσης Εργκενεκόν. Η ίδια είπε ότι ο παππούς της, Παπαευθύμης, το 1919 είχε χαλάσει τα σχέδια του Πατριαρχείου “Φαναρίου” και τα σχέδια των ευρωπαϊκών δυνάμεων για την Ανατολία, και αναφέρθηκε λεπτομερώς στο Τουρκορθόδοξο Πατριαρχείο και στις διαφορές του με το Πατριαρχείο “Φαναρίου”, απορρίπτοντας τις εναντίον της κατηγορίες. Η ίδια είπε ότι το Πατριαρχείο “Φαναρίου”, το οποίο ζητήθηκε να απομακρυνθεί από την Κωνσταντινούπολη, τελικά έμεινε εκεί για λόγους που τώρα γίνονται καλύτερα αντιληπτοί. Η Σεβγκί Ερενερόλ χαρακτήρισε το Πατριαρχείο “Φαναρίου” Δούρειο Ίππο.  Διαβάστε περισσότερα...

Γκάστ Λάσκαρης Αβράκωτος (Dr Dirty)

Γκάστ Λάσκαρης Αβράκωτος (Dr Dirty)
Ένας άνθρωπος, το πραξικόπημα του ’74 
και το φαινόμενο Μπιν Λάντεν



Χρήστος Ιακώβου

Όσοι είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν φέτος την ταινία «Charlie Wilson’ s War», η οποία στηρίζεται σε πραγματικά γεγονότα που καταγράφονται στο ομώνυμο βιβλίο του αμερικανού δημοσιογράφου Τζορτζ Κράϊλ, είδαν να ξετυλίγεται μία πτυχή ενός, άγνωστου σε πολλούς, ελληνοαμερικανού στελέχους της CIA. Πρόκειται για τον Γκαστ Λάσκαρη-Αβράκωτο, ο οποίος ανήκει στη δεύτερη γενιά ελληνοαμερικανών που στελέχωσαν την Αμερικανική Υπηρεσία Πληροφοριών. Στους κύκλους της CIA, όπως χαρακτηριστικά έγραψε ο αμερικανικός Τύπος λίγο μετά το θάνατό του (2005), ήταν γνωστός ως «Dr Dirty», λόγω της συστηματικής χρήσης μέσων αμφιβόλου ηθικής για να υλοποιεί τους στόχους των αποστολών του κατά τη διάρκεια της 27χρονης καριέρας του στην CIA.  

Ο Αβράκωτος, παιδί μεταναστών από τη Λήμνο, γεννήθηκε στην Πενσυλβάνια το 1938. Λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης της οικογένειάς του, εγκατέλειψε το κολέγιο όπου φοιτούσε κάνοντας διάφορες μικροδουλειές. Επανήλθε αργότερα στις πανεπιστημιακές σπουδές και αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ. Το 1962, προσελήφθη στη CIA σε μία εποχή που η Αμερικανική υπηρεσία άρχισε να προσλαμβάνει στελέχη από μη ελιτίστικα πανεπιστήμια.  

Η καριέρα του στη CIA σημαδεύτηκε από δύο θέσεις που υπηρέτησε σε κρίσιμες και μεταβατικές περιόδους, στην Ελλάδα μεταξύ των ετών 1967 και 1978 ως επικεφαλής του τμήματος εξωτερικών υποθέσεων και από το 1984 μέχρι το 1986 ως επικεφαλής της ομάδας επιχειρήσεων για τη Νότια Ασία, με ευθύνη το Αφγανιστάν, την Ινδία, το Πακιστάν, και το Ιράν. Η πρώτη θέση συνέπεσε με την επιβολή στρατιωτικού καθεστώτος στην Ελλάδα, με το πραξικόπημα στην Κύπρο και με την τουρκική εισβολή. Η δεύτερη θέση με την προσπάθεια των ΗΠΑ να αποσταθεροποίησουν την σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν. 

Η δράση του, όπως και η υπόγεια και χωρίς γραπτές πηγές παράμετρος της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής στο Αφγανιστάν για ενίσχυση των μουτζαχεντίν, θα παρέμενε άγνωστη αν δεν κυκλοφορούσε το βιβλίο του Κάρλαϊλ στο οποίο περιλαμβάνονται πληροφορίες που ο Αβράκωτος και συνεργάτες του (όπως ο γερουσιαστής Γουίλσον) έδωσαν στον δημοσιογράφο για τη συγγραφή του βιβλίου. Όταν ανέλαβε το Αφγανιστάν ο Αβράκωτος, λόγω της κρισιμότητας της κατάστασης, κατάφερε να φέρει υπό τον έλεγχό του το 70% (σύμφωνα με την Washington Post) του συνολικού προϋπολογισμού της CIA για τις μυστικές επιχειρήσεις. Με αυτή τη δυνατότητα κατάφερε, μέσω της μαύρης αγοράς, να εξοπλίσει τους μουτζαχετνίν και να ενισχύσει ποιοτικά τις μη-συμβατικές δυνατότητες τους στον ανταρτοπόλεμο. Η παρέμβαση του Αβράκωτου ανέτρεψε το στρατιωτικό αλλά και το στρατηγικό πλαίσιο στο Αφγανιστάν σε βάρος των Σοβιετικών. 

Εκείνη την εποχή, γνωρίστηκε με ένα νεαρό Σαουδάραβα εθελοντή στο Αφγανιστάν με τον οποίο συνεργάστηκε στενά για τη δημιουργία μίας από τις πιο ισχυρές ομάδες των μουτζχεντίν, του Γραφείου Στρατολόγησης, που αποτελείτο αποκλειστικά από εθελοντές μη-Αφγανούς μουσουλμάνους. Ο νεαρός Σαουδάραβας εξελίχθηκε αργότερα στο φαινόμενο Οσάμα Μπιν Λάντεν. 

Άγνωστη, όμως, παραμένει η πτυχή της δράσης του στην Ελλάδα. Το σίγουρο, είναι ότι κινήθηκε στο ίδιο πλαίσιο με την πρώτη γενιά ελληνοαμερικανών της CIA (Θωμάς Καραμεσίνης, Τζωρτζ Κάλαρης, Τζωρτζ Ιωαννίδης κά) η οποία αναδύθηκε μέσα από τα αντικομμουνιστικό πλαίσιο του εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα. Από το 1967, που τοποθετήθηκε στην Ελλάδα ανέλαβε ρόλο συνδέσμου της CIA με την ΚΥΠ και μέσω αυτής της ιδιότητας δημιούργησε προσωπική σχέση με τον Γ. Παπαδόπουλο. Όπως ο ίδιος διηγήθηκε στον Κράϊλ, μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, ανέλαβε να σχεδιάσει στην Ελλάδα την επιχείρηση Stay Behind, σύμφωνα με την οποία έπρεπε να δημιουργηθούν αντάρτικες μονάδες σε όλη την Ελλάδα, με βάση τις μονάδες καταδρομών, σε περίπτωση κομμουνιστικής εξέγερσης ή εισβολής. Τότε, γνωρίστηκε και συνδέθηκε στενά με τον Δ. Ιωαννίδη ενώ παράλληλα έγινε ο έμπιστος βραχίονας του αμερικανού υπουργού εξωτερικών Χένρυ Κίσσιγκερ για τα θέματα Ελλάδας και Κύπρου. Παρά τις γραπτές μαρτυρίες που υπάρχουν στα αμερικανικά αρχεία για τις υποδείξεις των αμερικανών προς τον Ιωαννίδη να μην προχωρήσει σε πραξικόπημα κατά του Μακαρίου, υπάρχουν πολλά ερωτηματικά σχετικά με τις μυστικές συναντήσεις του Ιωαννίδη - Αβράκωτου τον Ιούνιο του 1974 τα οποία ενισχύονται από εκμυστηρεύσεις του Ιωαννίδη σε συνεργάτες του για τις διαβεβαιώσεις που έλαβε από τον Αβράκωτο σχετικά με τις προθέσεις των Τούρκων.  

Τα ελάχιστα που γνωρίζουμε για την επιχειρησιακή δράση του Αβράκωτου συνθέτουν ένα πλαίσιο ερμηνείας, μίας παραμέτρου «εκ των έσω» που αποδομεί με χειρουργικό τρόπο ηγεμονικές τακτικές του Ψυχρού Πολέμου. Καταδεικνύουν, όμως, μία διαχρονική διατύπωση του 19ου αιώνα, από το Γάλλο πολιτικό στοχαστή, Αλέξης ντε Τοκβίλ: «Συνάντησα ανθρώπους των γραμμάτων, που έγραψαν ιστορία χωρίς να έχουν ασχοληθεί με τις δημόσιες υποθέσεις και πολιτικούς, που πήραν μέρος σε ιστορικά γεγονότα χωρίς να το αντιλαμβάνονται. Έχω παρατηρήσει πώς οι πρώτοι πάντοτε κλίνουν στην εξεύρεση αιτιών, ενώ οι δεύτεροι, ζώντας ανάμεσα σε ασύνδετα καθημερινά γεγονότα, φαντάζονται πως τα πάντα οφείλονται σε συγκεκριμένα συμβάντα και ότι τα νήματα που κινούν είναι τα ίδια μες αυτά που κινούν τον κόσμο. Πρέπει να συμπεράνουμε ότι και οι δύο πλανώνται εξ ίσου.»  

Πληροφορίες: Washington Post, The Nation, Καθημερινή, George Crile «Charlie Wilson’s War» (Atlantic Press, 2003).  Διαβάστε περισσότερα...

Ενέργεια και διπλωματία

Ενέργεια και διπλωματία 

Η νέα προσέγγιση Βερολίνου – Μόσχας
 

Του Nicholas Kulish
The New York Times 

Ενώ εξελισσόταν η κρίση στον Καύκασο, τον περασμένο Αύγουστο, η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ μετέβη στη Μόσχα για να απευθύνει προειδοποίηση για τις επιπτώσεις της αναβίωσης του ρωσικού μιλιταρισμού. Δύο ημέρες μετά βρισκόταν στη Γεωργία δηλώνοντας ότι υποστηρίζει την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ. Το φθινόπωρο ήλθε σιγά σιγά και τα πάθη καταλάγιασαν. Οι πρώτες μέρες του Οκτωβρίου βρήκαν την κ. Μέρκελ ξανά στη Ρωσία να παρακολουθεί, καθώς η γερμανική Ε.ΟΝ και ο ρωσικός ενεργειακός κολοσσός GAZPROM υπέγραφαν σημαντική συμφωνία στην Αγία Πετρούπολη, προσφέροντας στη γερμανική εταιρεία μερίδιο στα τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου Γιούζνο-Ρούσκογε της Σιβηρίας. Η μετατόπιση του κέντρου βάρους των ενδιαφερόντων της κ. Μέρκελ θύμισε τον ζωτικής σημασίας ρόλο που έπαιξε η Γερμανία στη διαμόρφωση των σχέσεων Ρωσίας - Δύσης.

Είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ρωσίας, η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης και ένας από τους πιο στενούς συμμάχους της Αμερικής. Η επιθετική στάση της Μόσχας δεν επανέφερε απλά τη Ρωσία, μια πυρηνική και ενεργειακή δύναμη, στο γεωπολιτικό προσκήνιο. Παρέσυρε και τη Γερμανία μαζί της. Ακριβώς τη στιγμή που οι ΗΠΑ αγωνίζονται να θέσουν τους νέους όρους της σχέσης τους με μια αντιδραστική και συχνά ανταγωνιστική κυβέρνηση της Μόσχας, η Γερμανία προσπαθεί να προστατέψει τους στενούς εμπορικούς, πολιτιστικούς και διπλωματικούς της δεσμούς με τη Ρωσία που σφυρηλατήθηκαν μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου και σε ορισμένους τομείς πολύ νωρίτερα. Το Βερολίνο και η Ουάσιγκτον διαφωνούν στο πώς θα χειριστούν το θέμα της προοπτικής ένταξης της Γεωργίας και της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, μια διαμάχη που όπως πολλοί λένε έχει σχέση με το πώς θα αντιμετωπιστεί η Ρωσία. Την ώρα που οι ΗΠΑ αποσκοπούν κυρίως στην αντιστάθμιση της νεοαποκτηθείσας στρατιωτικής αυτοπεποίθησης της Ρωσίας, η Γερμανία υποστηρίζει μέτρα για την οικονομική ανάπτυξη της Ρωσίας και τη διασφάλιση της πολιτικής της σταθερότητας.

Η νέα πολιτική των ΗΠΑ

Η Γερμανία θεωρεί ότι είναι υπεύθυνη για την καθοδήγηση της Ρωσίας και όχι για τη συγκράτησή της. Η νέα κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα, που έχει δεσμευτεί να ακολουθήσει νέα πολιτική στο θέμα των πυρηνικών φιλοδοξιών του Ιράν, αλλά και να επιτύχει άλλους στόχους της εξωτερικής πολιτικής που σχετίζονται με τη Ρωσία, ενδέχεται να διαπιστώσει ότι ένας δρόμος προσέγγισης της Μόσχας περνάει μέσα από το Βερολίνο. Είναι πολύ πιθανό να χρειαστεί να στρέψει την προσοχή στα βαθύτερα γερμανικά συμφέροντα στη Ρωσία. «Η κυβέρνηση Ομπάμα θα πρέπει να συνεργαστεί με τους Γερμανούς καθώς θα διαμορφώνει τη νέα αμερικανική πολιτική έναντι της Ρωσίας» δήλωσε η Άντζελα Στεντ υπεύθυνη στο τμήμα μελετών επί ρωσικών θεμάτων του Πανεπιστημίου του Τζόρτζταουν. Κουρασμένοι από τις διαλέξεις των Αμερικανών που επισημαίνουν ότι το 36% του φυσικού αερίου που θερμαίνει τα γερμανικά σπίτια προέρχεται από τη Ρωσία, ορισμένοι Γερμανοί πολιτικοί διερωτώνται πώς είναι δυνατόν οι ΗΠΑ να ανησυχούν περισσότερο από τους ίδιους για τη γερμανική ενεργειακή εξάρτηση. «Πολύ Γερμανοί πιστεύουν ότι ο Μπους εισέβαλε στο Ιράκ μόνο για το πετρέλαιο και πολλοί Αμερικανοί πιστεύουν ότι η γερμανική πολιτική έναντι της Ρωσίας καθορίζεται από το φυσικό αέριο», δήλωσε η Κάρστεν Βόιγκτ, συντονίστρια των αμερικανο-γερμανικών σχέσεων του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών. «Όλες οι γερμανικές κυβερνήσεις από τη δεκαετία του ‘70 προσπάθησαν να φέρουν τη Μόσχα πιο κοντά στην Ευρώπη», πρόσθεσε.
«Η συνεργασία μας άρχισε στη διάρκεια του ψυχρού πολέμου», συμπλήρωσε ο εκπρόσωπος της GAZPROM, Σεργκέι Κυπριάνοφ, αναφερόμενος στις συμφωνίες της δεκαετίας του ’70 –στις οποίες αντιτάχθηκαν οι ΗΠΑ– για την προώθηση αγωγών φυσικού αερίου μεταξύ Ρωσίας και Γερανίας. «Το Τείχος του Βερολίνου υπήρχε ακόμη», τόνισε ο ίδιος. «Σε σύγκριση με όσα συνέβαιναν τότε, η Γεωργία δεν είναι τίποτα».

Μετά τον πόλεμο στη Γεωργία, οι Ευρωπαίοι πάγωσαν τις διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία για την ανανέωση της διμερούς συμφωνίας συνεργασίας. Ωστόσο, δέκα εβδομάδες μετά αποφάσισαν να τις επαναλάβουν. Η Γερμανία έχει ανάγκη τις ρωσικές ακατέργαστες ύλες, ενώ η Ρωσία είναι και αυτή εξαρτημένη από τις ευρωπαϊκές επενδύσεις.

Σχέσεις με ιστορία

Στην πόλη Γιαροσλάβ, η εταιρεία GAZgroop κατασκευάζει ακόμη μηχανές φορτηγών που κινούνται με ντίζελ, σ’ ένα εργοστάσιο που χτίστηκε αρχικά επί τσαρικής διακυβέρνησης το 1916 και όπου οι μέθοδοι παραγωγής παραπέμπουν στη σοβιετική εποχή. «Η Γερμανία από άποψη τεχνολογίας και βιομηχανικής εμπειρίας είναι η καλύτερη στον κόσμο νομίζω», δήλωσε ο Ρουσλάν Γκρέκοφ, υπεύθυνος ενός νέου προγράμματος στο εργοστάσιο. «Φυσικά, η Γερμανία είναι διαφορετική από τη Ρωσία. Η διαφορά είναι καλή». Όμως οι δεσμοί μεταξύ των δύο μεγαλύτερων χωρών της Ευρώπης σφυρηλατήθηκαν με το πέρασμα των αιώνων, καθώς Γερμανοί ευγενείς, όπως η Αικατερίνη η Μεγάλη, έγιναν Ρώσοι βασιλείς και Γερμανοί στρατηγοί ανέλαβαν τα ηνία των τσαρικών στρατών. Η σχέση ζυμώθηκε στη γερμανική πλευρά με τις ενοχές για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και την ευγνωμοσύνη για τη γερμανική ενοποίηση. Κοινός παρονομαστής υπήρξαν ανέκαθεν οι επιχειρήσεις, με τις γερμανική τεχνογνωσία της Γερμανίας να συμπληρώνει τις αχανείς ρωσικές πηγές. Η γερμανική Siemens εγκατέστησε το κρατικό δίκτυο τηλέγραφου της Ρωσίας στη δεκαετία του 1850. Ο Στάλιν έχτισε τη σοβιετική βιομηχανική δύναμη χρησιμοποιώντας κατά κύριο λόγο γερμανικές μηχανές.

Απειλές και διορθώσεις

Η σημερινή οικονομική κρίση δημιούργησε ανησυχίες για την πιθανότητα επανάληψης της κατάρρευσης του ρουβλίου του 1998. Η Παγκόσμια Τράπεζα μείωσε κατά το ήμισυ τις προσδοκίες της για την ρωσική ανάπτυξη το προσεχές έτος, ωστόσο προέβλεψε ανάπτυξη 3% την ώρα που η γερμανική οικονομία βρισκόταν ήδη σε ύφεση και αναμένεται να συρρικνωθεί περαιτέρω.
Όταν ο πρόεδρος Μεντβέντεφ απείλησε μετά τις αμερικανικές εκλογές να αναπτύξει νέους ρωσικούς πυραύλους στο Καλίνινγκραντ, επέλεξε μια περιοχή σύμβολο της πολύπλοκης σχέσης Ρωσίας - Γερμανίας, τον θύλακο που άλλοτε αποτελούσε τη γερμανική πόλη του Κένιχσμπεργκ προτού πέσει στα χέρια των Σοβιετικών. Ενδεικτική ίσως των ευκαιριών που παρουσιάζει το τρίγωνο Ρωσία - Γερμανία - Αμερική, ήταν η επισήμανση του Γερμανού υπουργού Εξωτερικών, Φρανκ - Βάλτερ Σταϊνμάγερ, ο οποίος εξέδωσε την πλέον αυστηρή απάντηση στον κ. Μεντβέντεφ: «Ήταν το λάθος μήνυμα σε μια ακατάλληλη στιγμή», τόνισε ο κ. Σταϊνμάγερ την επομένη. Η νέα κυβέρνηση Ομπάμα, δηλώνουν Γερμανοί αξιωματούχοι κατ’ ιδίαν, θα πρέπει να το σημειώσει αυτό. Όπως απεδείχθη, με τις μετέπειτα διορθωτικές δηλώσεις Μεντβέντεφ, οι Ρώσοι προφανώς το σημείωσαν. Διαβάστε περισσότερα...

Rising Star: China’s New Security Diplomacy

Bates Gill

Rising Star: China’s New Security Diplomacy
Brookings Institution Press, 2007


Του David M. Lampton
Καθηγητή Διεθνών Σχέσεων στο πανεπιστήμιο Johns Hopkins 

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, η διπλωματική στρατηγική της Κίνας έχει διέλθει μέσα από δραματικές αλλαγές οι οποίες δημιούργησαν προκλήσεις, ευκαιρίες και διλήμματα για τις άλλες μεγάλες δυνάμεις του διεθνούς συστήματος. Δια μέσου ενός συνδυασμού ορθολογικών πολιτικών ασφαλείας, αυξανόμενου οικονομικού εκτοπίσματος και μιας όλο και πιο επιδέξιας και ευέλικτης διπλωματίας, η Κίνα έχει εγκαθιδρύσει παραγωγικές και σταθερές σχέσεις σε όλη την Ασία καθώς τώρα επεκτείνεται και στο παγκόσμιο. 

Παρόλα αυτά οι πολιτικοί των ΗΠΑ έχουν μόλις αρχίσει να καταλαβαίνουν αυτές τις κρίσιμες και δομικές αλλαγές. Στο βιβλίο του, «Rising Star: China’s New Security Diplomacy», ο ειδικευμένος σε θέματα που αφορούν την Κινέζικη πολιτική αναλυτής, Μπέιτς Γκίλ, παρουσιάζει ένα συνεκτικό και εμπεριστατωμένο πλαίσιο αντίληψης και ανάλυσης της νέας πολιτικής ασφαλείας της Κίνας που αναμένεται να φέρει την Αμερικανική εξωτερική πολιτική μπροστά από σοβαρά διλήμματα έναντι της Κίνας. Ο Γκιλ προσφέρει μια ολοκληρωμένη και εις βάθος ανάλυση των αναδιαμορφώσεων της Κινεζικής διπλωματίας και πολιτικής ασφαλείας, η οποία όλο και περισσότερο επιβάλλει μια περισσότερο εκλεπτυσμένη και σκοπευμένη πολιτική έναντι του Πεκίνου.

Ως ένα ανερχόμενο σώμα στον αστερισμό των μεγάλων δυνάμεων, η Κίνα και η νέα της διπλωματία για θέματα που άπτονται της ασφάλειας αποτελούν μια μεγάλη πρόκληση για την διεθνή κοινότητα. Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι επιτυγχάνοντας μια επιτυχή ιεράρχηση στόχων προς αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων καθιστά αναγκαία την υιοθέτηση ενός πληροφορημένου ρεαλισμού, μιας έξυπνης και σθεναρής διαχείρισης καθώς επίσης και μιας πιο ευέλικτης διπλωματίας. 

Το βιβλίο «Rising Star: China’s New Security Diplomacy», προσφέρει ένα έγκαιρο, σημαντικό και στοχαστικό οδηγό τρόπων προσέγγισης αυτών των υποχρεώσεων και παρέχει αξιόλογες ιδέες για να καταλάβουμε την Κινεζική εξωτερική πολιτική. Πρόκειται για ένα σημαντικό βιβλίο. Διατυπώνει ταυτόχρονα και ολοκληρωμένα ένα επιχείρημα το οποίο έως τώρα υπήρχε τμηματικά και μόνο διασκορπισμένο σε μια πλειάδα συγγραμμάτων. Οι πολιτικές συνταγές στις οποίες καταλήγει ως συμπέρασμα ο Γκίλ στο βιβλίο του είναι ισοζυγισμένες και συνεπείς, γεγονός που για αυτούς οι οποίοι είναι πληροφορημένοι για τα θέματα που άπτονται του διαλόγου για την πυρηνική στρατηγική με την Κίνα είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Διαβάστε περισσότερα...

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΡΩΤΟΥ ΠΛΗΓΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ

Χρήστος Κουτσογιαννόπουλος *

Σε μια αξιοσημείωτη προμήθεια με προφανείς επιπτώσεις για την άμυνα της χώρας μας σχεδιάζει να προβεί η Τουρκία την περίοδο αυτή.

Συγκεκριμένα πρόκειται για την προσπάθεια της Τουρκίας να αποκτήσει από τις ΗΠΑ μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAV)του τύπου ΜQ-9 Reaper εξοπλισμένα με βλήματα αέρος-εδάφους Hellfire(AGM-114).

Η εισαγωγή στο τουρκικό οπλοστάσιο των εξοπλισμένων με πύραυλους Hellfire μη επανδρωμένων αεροσκαφων UAV MQ-9 Reaper αποτελεί συνέχεια συγκεκριμένου προγράμματος και εκτιμάται ότι διαφοροποιεί την τουρκική απειλή για την χώρα μας 

Το συγκεκριμένο οπλικό σύστημα σε συνεργασία και με οπλικά συστήματα τα οποία έχουν ήδη ενταθεί στις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις όπως τα Harpy και τα UAV Heron (Shoval) αναμένεται να αυξήσουν σημαντικά τις πιθανότητες αιφνιδιασμού των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων στο πλαίσιο της στρατηγικής πρώτου πλήγματος προσβάλλοντας ζωτικούς στόχους στα νησιά του Αιγαίου  

Όσον αφορά τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Heron η σχετική σύμβαση ύψους $190 εκατ δολ. υπεγράφη το 2004 προβλέποντας την προμήθεια 10 συστημάτων Μέσου Ύψους, Μακράς Διάρκειας πτήσης Heron από το Ισραήλ. 

Με 8,5m μήκος και 16,6m εκπέτασμα πτερύγων με μέγιστη ταχύτητα 250 κόμβων οροφή 30.000 πόδια διάρκεια πτήσης 50 ώρες και εμβέλεια 200km το Heron αποτελεί ένα θαυμάσιο σύστημα αναγνώρισης εχθρικών στόχων στο Αιγαίο σε πραγματικό χρόνο.

Έχοντας στο οπλοστάσιο της και 105 ισραηλινά συστήματα HARPY(fire and forget) τα οποία είναι επιθετικά μη επανδρωμένα UAV με εμβέλεια 500χλμ παντός καιρού ιδανικά για την καταστροφή ραντάρ-στοιχείων αεράμυνας η Τουρκία αποκτά νέες δυνατότητες προσβολής ζωτικών στόχων.

Αν και η βασική συνιστώσα της Εθνικής Στρατηγικής είναι η υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας ανεξαρτησίας και ακεραιότητας της χώρας από οποιανδήποτε απειλή δεν έχουν γίνει τα απαραίτητα βήματα αντιμετώπισης μιας τέτοιας απειλής  

Η απόφαση για την απόκτηση αντιαεροπορικής - αντιβαλλιστικής άμυνας κατά των UAV με αιτιολογικό την αναδυόμενη απειλή που θέτει η Τουρκια την δικαιολογεί.

Βεβαίως η τουρκική αεροπορική ισχύς θα συνεχίζει να αποτελεί το κέντρο βάρους της μαχητικής ισχύος της και θα αποτελέσει την αιχμή του δόρατος για τις επιδιώξεις της σε βάρος της Ελλάδας 

Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις διαθέτουν αριθμό αντιαεροπορικών-αντιβαλιστικών συστημάτων PATRIOT PAC-3 και S300-PMU1 κρίνεται όμως αναγκαία η ενεργοποίηση και διασύνδεση αυτών των μέσων Στρατού-Αεροπορίας σε ένα ενιαίο σύστημα Διοίκησης και Ελέγχου   

 

*Ταξίαρχος(ε.α)-Διεθνολόγος

Διαβάστε περισσότερα...

The JFK Assassination Debates

Michael Kurz

The JFK Assassination Debates 
Univesrity of Kansas Press, 2006

By M. Bridgewater 
The Journal of American History

Όποιος έχει μελετήσει τις δολοφονίες Αμερικανών προέδρων είναι γνώστης των «κινδύνων» που εγκυμονούν τέτοιες έρευνες, αφού το πεδίο είναι γεμάτο από εξωπραγματικές θεωρίες οι οποίες υποστηρίζουν ότι ξεσκεπάζουν εκάστη μια θεαματική αλήθεια. Γι’ αυτό είναι ενθαρρυντικό όταν παρατηρούμε ένα ιστορικό να προσεγγίζει την δολοφονία του Τζων Φ. Κέννεντυ. 

Ο Μάικλ Κουρτζ στο βιβλίο του, «The JFK Assassination Debates», παραδέχεται ότι δεν προσφέρει κάτι καινούργιο αλλά ούτε και μια αυθεντική θεωρία για την δολοφονία. Αυτό που προσπαθεί να κάνει είναι να χρησιμοποιήσει όλα εκείνα τα στοιχεία που έχουν έως τώρα συγκεντρωθεί σχετικά με τα επιχειρήματα που θέλουν τον Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ να είναι ο δολοφόνος. Εξετάζει επίσης τη ζωή του Όσβαλντ όπως επίσης και τις πιθανές διασυνδέσεις του με το οργανωμένο έγκλημα και τις κρατικές υπηρεσίες πληροφοριών.

Ποιος σκότωσε τελικά τον Κέννεντυ; Από εκείνη την μοιραία μέρα στο Ντάλλας, οι θεωρίες για την δολοφονία του έχουν πληθύνει τόσο πολύ που πλέον μπορούμε να μιλάμε για ένα φάσμα που περιλαμβάνει την επίσημη εκδοχή, δηλαδή «ένας τυφεκιοφόρος», έως και σοβαρές και τελείως απίθανες θεωρίες συνωμοσίας. Ο Κουρτζ, ανατρέχει στην κάθε γωνιά αυτής της υπόθεσης των σαράντα πέντε τόσων χρόνων, προβαίνοντας σε μία ανασύνταξη και κριτικής των έως τώρα επιχειρημάτων και μας προσφέρει νέες και προκλητικές προσεγγίσεις.

Υπάρχουν πολλά θετικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν αυτή την προσέγγιση του Κουρτζ και ένα από τα πιο σημαντικά είναι το γεγονός ότι οι έρευνες του τον έχουν οδηγήσει στο να αλλάξει γνώμη για κάποια από τα θέματα που άπτονται της δολοφονίας του Κέννεντυ. Παραδέχεται ότι το τυφέκιο του Όσβαλντ μπορεί να έχει προκαλέσει τα τραύματα στο κεφάλι, όπως επίσης αποδέχεται ότι ο δολοφόνος είχε τον χρόνο να ρίξει τις δύο βολές που πέτυχαν τον Κέννεντυ και τον Κυβερνήτη Τζων Κόναλυ. 

Καινοτομία μπορεί μα θεωρηθεί και η ερμηνεία των φυσικών και δικανικών αποδείξεων, η οποία τον οδηγεί σε νέα συμπεράσματα τα οποία ο αναγνώστης δύσκολα μπορεί να απορρίψει. Ο Κουρτζ προσπαθεί να καταδείξει ότι η φοβερή κακοδιαχείριση της σκηνής του εγκλήματος από τους πλέον αρμόδιους κυβερνητικούς φορείς είναι υπεύθυνη για την ισχύουσα αντιπαράθεση στο ζήτημα: «μοναχικός τυφεκιοφόρος ή συνωμότης;» Αυτοί οι οποίοι ήταν υπεύθυνοι για την δολοφονία (συμπεριλαμβανομένων της αστυνομίας του Ντάλας, του FBI και της Επιτροπής Γουόρεν) απέτυχαν τόσο παταγωδώς που η ερμηνεία τους έφθασε τα όρια της γελοιότητας. Όντας ένας από τους λιγοστούς ειδικούς που έχουν γράψει για το θέμα που να έχουν γνωρίσει και τον Όσβαλντ, ο Κουρτζ μάς προσφέρει και νέες πληροφορίες όσον αφορά τις κινήσεις του κατηγορουμένου την ώρα της δολοφονίας, για την διπλή ζωή που διατηρούσε – αναλύει τις σχέσεις του Όσβαλντ με τις υπηρεσίες πληροφοριών, με το οργανωμένο έγκλημα και με άτομα/οργανώσεις που ήσαν είτε υπέρ είτε εναντίον του Κάστρο.

Το βιβλίο περιλαμβάνει αποκλειστικές συνεντεύξεις με άτομα-κλειδιά και εκτεταμένο υλικό που αποδεσμεύτηκε από την Επιτροπή Εξέτασης Στοιχείων Δολοφονιών κάτι που ενισχύει περισσότερο τα συμπεράσματά του. Σαράντα πέντε χρόνια μετά, οι περισσότεροι Αμερικάνοι ακόμη νοιώθουν ότι δεν γνωρίζουν την αλήθεια κι’ότι η ίδια τους η κυβέρνηση αποκρύπτει την αληθινή ιστορία. Αυτό το βιβλίο ανατέμνει τις διάφορες θεωρίες για τη δολοφονία του JFK και δημιουργεί μια ισχυρή βάση για περαιτέρω έρευνα. Διαβάστε περισσότερα...

Κινητικότητα στα Ίμια

CNN Türk
(16/12/2008) 
Κινητικότητα στα Ίμια

Έλληνες αλιείς, που ψαρεύουν τσιπούρες στις βραχονησίδες των Ιμίων, παραβίασαν και πάλι τα τουρκικά χωρικά ύδατα, δημιουργώντας και πάλι κινητικότητα. Στο μεταξύ, γύρω από τα αλιευτικά έκανε κύκλους και ελληνική ακταιωρός. Εκείνη τη στιγμή, τουρκικό πολεμικό πλοίο, το οποίο υπολογίζεται ότι έφτασε στην περιοχή από το Άκσαζ της Μαρμαρίδας, πλησίασε τις βραχονησίδες των Ιμίων. Με τον ερχομό του τουρκικού πολεμικού, παρατηρήθηκε ότι οι Έλληνες αλιείς απομακρυνόμενοι από τα Ίμια πέρασαν στα δικά τους χωρικά ύδατα. Το τουρκικό πολεμικό πλοίο, που πέρασε στα 20 μέτρα από τα Ίμια αφού περίμενε 20 λεπτά στην περιοχή, άλλαξε κατεύθυνση προς την περιοχή των Διδύμων και απομακρύνθηκε. 



Hürriyet 
(16/12/2008)

Της Barçın Yinanç 

Ο Πόλεμος στον Καύκασο εμποδίζει τον Nabucco

Μετά τη θερινή σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και Γεωργίας, η Ευρώπη αντιλήφθηκε ότι είναι προς το συμφέρον της πολιτικής ενεργειακής ασφάλειάς της να διαφοροποιήσει τους ενεργειακούς τους προμηθευτές.

Προηγουμένως, ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, υποψιαζόμενες ότι το σχέδιο Nabucco δεν θα ήταν βιώσιμο και φρονίμως αποφεύγοντας να ανταγωνιστούν τη Ρωσία, όχι μόνο δεν υποστήριξαν τον σχεδιαζόμενο αγωγό, αλλά [μεταξύ αυτών και κάποιες χώρες που συμμετείχαν στην Κοινοπραξία του Nabucco] έδειξαν την προτίμησή τους σε ανταγωνιστικά σχέδια, όπως αυτό του South Stream, που υποστηριζόταν από τη Μόσχα. Η απάντηση σ΄ αυτές τις χώρες, οι οποίες εμπιστεύονταν μέχρι τότε τη Ρωσία αμφιβάλλοντας ότι η Μόσχα θα χρησιμοποιούσε την ενεργειακή της κυριαρχία ως εργαλείο πολιτικής, ήρθε με την ασύμμετρη αντίδραση της Ρωσίας έναντι της Τιφλίδας.

«Πολλοί θεώρησαν τη ρωσική στάση ως αντίδραση σε σχέδια που στόχευαν το ενεργειακό της μονοπώλιο. Ως εκ τούτου, ο πόλεμος Ρωσίας – Γεωργίας αύξησε το ενδιαφέρον για το σχέδιο Nabucco, ενώ προκάλεσε τον επαναπροσδιορισμό των θέσεων της Τουρκίας, του Αζερμπαϊτζάν και του Τουρκμενιστάν», σημειώνει η ίδια.

Η απαίτηση της Τουρκίας να παρακρατεί το 15% του αερίου που θα διέρχεται από το Νabucco, για φθηνή εσωτερική κατανάλωση, σε συνδυασμό με την πίεση που άσκησε η Άγκυρα στο Μπακού για φθηνό φυσικό αέριο, επιβράδυνε την εξεύρεση κοινά αποδεκτής λύσης. Όμως, μετά την επίσκεψη, τον προηγούμενο μήνα, του Andris Piegbals, αρμοδίου Επιτρόπου της Ε.Ε. για την Ενέργεια, στην Τουρκία, φαίνεται ότι υπάρχει λύση στο αδιέξοδο, αφού:

o Η Ε.Ε. ευαισθητοποιήθηκε στις ανησυχίες της Τουρκίας αναφορικά με την ενεργειακή της ασφάλεια.
o Η Τουρκία υποχώρησε από τη θέση της να διεξάγει διμερείς διαπραγματεύσεις με το Αζερμπαϊτζάν.
o Σύμφωνα με Τούρκους αξιωματούχους, οι δύο πλευρές αποφάσισαν να ιδρύσουν την Caspian Development Cooperation, η οποία θα διαπραγματευτεί με το Μπακού, εξ΄ ονόματος όλων των εταίρων που συμμετέχουν στο σχέδιο Nabucco.
o Θα επιταχυνθεί η διαδικασία συνυπογραφής της διακυβερνητικής συμφωνίας μέχρι τον Ιανουάριο του 2009, ώστε στη συνέχεια να τεθεί το νομικό πλαίσιο μεταξύ των εταίρων του σχεδίου Nabucco.
o Η τριμερής Σύνοδος Κορυφής μεταξύ των Προέδρων του Αζερμπαϊτζάν, του Τουρκμενιστάν και της Τουρκίας, στα τέλη Νοεμβρίου, με πρωτοβουλία της τελευταίας, ενδεχομένως να οδηγήσει σε επίλυση των πολυετών διαφορών μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Τουρκμενιστάν, σχετικά με το νομικό καθεστώς της Κασπίας. Εάν αυτό συμβεί, τότε θα αρθεί ένα μεγάλο εμπόδιο στην εκμετάλλευση των ενεργειακών κοιτασμάτων της περιοχής, ούτως ώστε ο αγωγός Ναbucco να καταστεί βιώσιμος επιχειρηματικά.   Διαβάστε περισσότερα...