Η ατζέντα της επίσκεψης Ομπάμα στο Ισραήλ

Παλαιστινιακό, Ιράν, Συρία και τουρκοϊσραηλινές σχέσεις θα συζητήσει ο πρόεδρος Ομπάμα κατά την επίσκεψή του στο Ισραήλ.

Ακόμη ένας πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών αναμένεται ότι θα επιχειρήσει την επίλυση του Παλαιστινιακού. Ενόψει της πρώτης επίσκεψης του Μπαράκ Ομπάμα στο Ισραήλ, που ξεκινά αύριο, πολιτικοί αναλυτές κάνουν λόγο για «περιορισμένες προσδοκίες». Οι αποτυχίες προηγούμενων προέδρων αναγκάζουν το σημερινό ένοικο του Λευκού Οίκου να κρατά χαμηλούς τόνους. Το ταξίδι του Αμερικανού ηγέτη θα έχει τη σημασία του και για ζητήματα ελληνικού ενδιαφέροντος. Στο επίκεντρο των συζητήσεών του στο Ισραήλ θα είναι το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, οι ισραηλινοπαλαιστινιακές διαπραγματεύσεις, η κατάσταση στη Συρία και την Αίγυπτο, η αμερικανοϊσραηλινή συνεργασία, καθώς και οι τουρκοϊσραηλινές σχέσεις. «Στελέχη της κυβέρνησης και του Κογκρέσου είναι εξοργισμένα από τις πρόσφατες δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν, αλλά ο πρόεδρος Ομπάμα θα επιδιώξει να βελτιωθούν οι σχέσεις του Ισραήλ με την Τουρκία», αναφέρει στο ΑΜΠΕ ο εκτελεστικός διευθυντής του Hellenic American Leadership Council (HALC) Έντι Ζεμενίδης, επισημαίνοντας ότι «σε περίπτωση που επιτευχθεί γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των δυο χωρών, τότε ενδέχεται να αλλάξουν και πάλι οι συσχετισμοί στην περιοχή». Ο κ. Ζεμενίδης εκτιμά όμως ότι «είναι πολύ δύσκολο τα πράγματα να είναι ξανά όπως ήταν πριν στις σχέσεις Τουρκίας και Ισραήλ», ενώ παράλληλα υποστηρίζει ότι «όλο και ενισχύεται η συνεργασία του εβραϊκού και ελληνικού στοιχείου στις ΗΠΑ», φέροντας ως παράδειγμα την πρόσφατη δημιουργία ομάδας στο Κογκρέσο με τον τίτλο «Ελληνοϊσραηλινή Συμμαχία». Ο κ. Ζεμενίδης, ο οποίος πριν από λίγες ημέρες είχε την ευκαιρία -μαζί με άλλα στελέχη της Ελληνοαμερικανικής κοινότητας-, να συναντηθεί με αξιωματούχους της αμερικανικής κυβέρνησης, επισημαίνει ότι «παρά τις προσπάθειες που θα καταβάλει ο πρόεδρος Ομπάμα, δεν φαίνεται να υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ότι θα καταφέρει την εξομάλυνση των τουρκοϊσραηλινών σχέσεων». Στο μεταξύ, 89 μέλη του Κογκρέσου έστειλαν επιστολή στον Τούρκο πρωθυπουργό ζητώντας του να ανακαλέσει τις αναφορές του για το Σιωνισμό και καλώντας τον εργαστεί για να βελτιωθούν οι σχέσεις της χώρας του με το Ισραήλ. Αμερικανοί αναλυτές διατυπώνουν την άποψη ότι ένας βασικός λόγος που η Ουάσιγκτον επιδιώκει να ξεπεραστεί η κρίση μεταξύ των δυο χωρών είναι και οι υδρογονάνθρακες της Μεσογείου, πιστεύοντας ότι η ηρεμία και η συνεργασία στην περιοχή θα κάνει πιο εύκολη την εξόρυξη και τη μεταφορά φυσικού αερίου, διασφαλίζοντας έτσι με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και τα αμερικανικά συμφέροντα. Οικονομικοί κύκλοι στις ΗΠΑ και το Ισραήλ θεωρούν ότι η κατασκευή αγωγών για τη μεταφορά φυσικού αερίου θα είναι πιο εύκολη και συμφέρουσα αν χρησιμοποιηθεί τουρκικό έδαφος. Η πρώτη επίσκεψη του Μπαράκ Ομπάμα στο Ισραήλ χαρακτηρίζεται και ως μια «κίνηση επιστροφής» των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, μετά την έμφαση που είχε δοθεί στην περιοχή του Ειρηνικού, λόγω της μετατόπισης του κέντρου βάρους της αμερικανικής εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής από τον Ατλαντικό και τη Μέση Ανατολή στη ζώνη Ασίας-Ειρηνικού, δίνοντας έμφαση στον ανταγωνισμό με την Κίνα. Επιπλέον, η ανακάλυψη μεγάλων αποθεμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου στις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά και το Μεξικό έχει αλλάξει σε κάποιο βαθμό και τις ενεργειακές προτεραιότητες των ΗΠΑ, που είναι πάντα ταυτισμένες με ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. H Μέση Ανατολή βέβαια δεν παύει να έχει «ιδιαίτερη σημασία» για τα αμερικανικά συμφέροντα. Το ταξίδι Ομπάμα έχει επίσης σκοπό να ενισχύσει την εικόνα του στην περιοχή. Η Αραβική 'Ανοιξη με την ανατροπή φιλοαμερικανικών καθεστώτων, η ενδυνάμωση του Ιράν και οι πληγές από τους πολέμους στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, έχουν δημιουργήσει «νέα δεδομένα». Εκπρόσωποι δεξαμενών σκέψης αναφέρουν ότι οι ΗΠΑ και το Ισραήλ θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις οποιεσδήποτε απειλές μόνο με λύση στο Παλαιστινιακό. Ο πρόεδρος Ομπάμα αναμένεται να ζητήσει και από τις δυο πλευρές να απόσχουν από κάθε μονομερή ενέργεια, όπως η ανέγερση οικισμών σε παλαιστινιακή γη στη Δυτική Όχθη και στην Ανατολική Ιερουσαλήμ. Ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι η αποδυνάμωση του Νετανιάχου κατά τις πρόσφατες ισραηλινές εκλογές και τα βήματα εξομάλυνσης στις σχέσεις του Αμπάς με την ισλαμική Χαμάς ενισχύουν τις προσπάθειες Ομπάμα. Τέλος, το πρόγραμμα της επίσκεψης του Αμερικανού ηγέτη στο Ισραήλ περιλαμβάνει και ομιλία του στην Ιερουσαλήμ, σ' ένα ακροατήριο Ισραηλινών φοιτητών, με σκοπό να τονίσει την ανάγκη για ειρήνη και συνεργασία. Στη Δυτική Όχθη θα επισκεφθεί ένα παλαιστινιακό κέντρο για τη νεολαία, σε μια άλλη προσπάθεια να απευθυνθεί στους νέους της περιοχής. Ο πρόεδρος Ομπάμα θα κάνει μια 24ωρη στάση στην Ιορδανία, ένα σημαντικό σύμμαχο των ΗΠΑ, όπου υπολογίζεται ότι έχουν καταφύγει 450.000 Σύριοι πρόσφυγες. Πηγή: ΑΜΠΕ