Σκίτσα προκαλούν το Ισλάμ

Εικονογραφημένη βιογραφία του Μωάμεθ από σατιρικό περιοδικόThe Guardian Tο γαλλικό σατιρικό περιοδικό Charlie Hebdo βρίσκεται για άλλη μια φορά στο επίκεντρο κριτικής μετά τη δημοσίευση μιας εικονογραφημένης βιογραφίας του Προφήτη Μωάμεθ. Δεν είναι η πρώτη φορά. Πριν από μερικούς μήνες, όπως αναφέρεται σε σχετικό άρθρο της βρετανικής εφημερίδας Guardian, δημοσίευσε μια άλλη σειρά σκίτσων του Προφήτη, πυροδοτώντας διαδηλώσεις και ταραχές μουσουλμάνων σχεδόν σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο αρχισυντάκτης του σατιρικού περιοδικού, Στεφάν Σαρμπονιέ, παρουσιάζοντας την έκδοση του ειδικού τεύχους, είχε τονίσει ότι θα είναι απολύτως εναρμονισμένο, σεβόμενο τα θέσφατα του Ισλάμ, αφού πρόκειται για μια συλλογή όλων όσα γράφτηκαν για τον Προφήτη στο παρελθόν από επιφανείς μουσουλμάνους συγγραφείς. «Εμείς απλώς μεταφράσαμε τα κείμενα, τις λέξεις σε εικόνα», συμπλήρωσε, αλλά δεν παρέλειψε να προσθέσει πως «αν ο κόσμος θέλει να σοκαριστεί, θα σοκαριστεί». Ο Γάλλος δημοσιογράφος, μάλιστα, τόνισε ότι οι σκιτσογράφοι του περιοδικού είναι άθεοι και... έτοιμοι να σατιρίσουν όλες τις θρησκείες, αλλά για να μπορέσουν να διασκεδάσουν με ένα σκίτσο θα πρέπει πρώτα να γνωρίσουν το πρόσωπο που απεικονίζεται, ενώ, όπως ήταν αναμενόμενο, αρνήθηκε ότι η νέα έκδοση αποτελεί απλώς μια πρόκληση... για την πρόκληση. Κατά πόσον έχουν ακριβώς έτσι τα πράγματα, είναι θέμα ερμηνείας. Το Charlie Hebdo, το οποίο θα πρέπει να κάνει πωλήσεις 30.000 τευχών εβδομαδιαίως προκειμένου να «επιβιώσει», βλέπει τους αναγνώστες του να εκτοξεύονται στα ύψη ή τα τεύχη να εξαντλούνται όποτε δημοσιεύει τέτοια προκλητικά για τους μουσουλμάνους σκίτσα. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, το περιοδικό βρέθηκε στο στόχαστρο ακόμα και πολλών Γάλλων υπουργών. Η δημοσίευση των σκίτσων του Προφήτη χωρίς ούτε φύλλο συκής προκάλεσε βίαιες διαδηλώσεις σε πολλές χώρες, σε ολόκληρο τον κόσμο, με αποτέλεσμα να κλείσουν γαλλικές πρεσβείες και πολιτισμικά κέντρα σε είκοσι μουσουλμανικά κράτη, όπου το Παρίσι είχε πληροφορίες ή υποψίες πως θα μπορούσε να υπάρξει κίνδυνος για τη ζωή των εργαζομένων εκεί. Δύο οργανώσεις κατέθεσαν αγωγές κατηγορώντας το περιοδικό για υποκίνηση φυλετικού μίσους και συκοφαντική δυσφήμηση. Ομως, η πραγματικότητα είναι πως η έκδοση εξαντλήθηκε εντός ολίγων ωρών. Εχει προϊστορία Το 2006, το Charlie Hebdo αναδημοσίευσε τα «δανικά σκίτσα» του Μωάμεθ παρότι είχαν προκαλέσει διαδηλώσεις και διαμαρτυρίες σε ολόκληρο τον κόσμο. Τότε το γαλλικό δικαστήριο είχε απορρίψει τις μηνύσεις δύο μουσουλμανικών οργανώσεων, που ζήτησαν να διωχθεί το περιοδικό για την υποκίνηση φυλετικού μίσους. Αλλά το περιοδικό δεν δίστασε να ταράξει τα νερά και το 2011 με μία ειδική έκδοση, που τιτλοφορείτο «Sharia Hebco». Στην πρώτη σελίδα υπήρχε σκίτσο του Μωάμεθ, τον οποίο παρουσίασε ως «φιλοξενούμενο αρχισυντάκτη». Ο Προφήτης εμφανιζόταν να λέει: «Εκατό βουρδουλιές εάν δεν πεθάνετε στα γέλια». Λίγες ημέρες πριν κυκλοφορήσει, τα γραφεία του περιοδικού δέχθηκαν την επίθεση εμπρηστών. Οπως αναφέρει σε σχόλιό της η βρετανική εφημερίδα Independent, το γεγονός ότι το σατιρικό περιοδικό προχώρησε στην έκδοση αυτής της ειδικής και προκλητικής για τους μουσουλμάνους βιογραφίας του Μωάμεθ δεν θα πρέπει να προκαλεί έκπληξη. Ομως, αυτό που προκαλεί εντύπωση είναι το ότι δεν μπόρεσε να κάνει κάτι εποικοδομητικό. Η πραγματικότητα είναι ότι θα μπορούσε να προσφέρει περισσότερα ακόμα και για να βοηθήσει τους μη μουσουλμάνους να μάθουν περισσότερα για το Ισλάμ. Αλλά δεν το έκανε. Αυτό, όμως, απλώς αντικατοπτρίζει τη διστακτικότητα που έχουμε στην Ευρώπη να συζητήσουμε ανοικτά και για το Ισλάμ. Τα περισσότερα από όσα έχουν γραφτεί για τον Προφήτη, ιδιαίτερα τα σκίτσα, μοιάζουν να εκφράζουν φόβο για το Ισλάμ αντί να ασκούν κριτική. Το σατιρικό περιοδικό κατακεραυνώνει και ο Νouvel Observateur, κατηγορώντας το ότι δεν στοχεύει στη σάτιρα αλλά εξαπολύει συστηματική επίθεση εναντίον του Ισλάμ.