Πέμπτη 29 Αυγούστου 2013

Στο χείλος της αβύσσου η Αίγυπτος



Αν ο στρατηγός Ελ Σίσι φιλοδοξεί να γίνει ένας νέος Νάσερ και όχι ένας Αιγύπτιος Μαντέλα, η χώρα του θα οδηγηθεί στο κενό
The New York Times
Από όλες τις ανησυχητικές εικόνες που μας ήρθαν από την Αίγυπτο αυτές τις μέρες, καμία δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερη από εκείνες των νεκρών αμάχων. Σχεδόν εξίσου ανησυχητικό, όμως, ήταν το βίντεο με το όχημα της Αστυνομίας που έπεσε στον Νείλο από τη γέφυρα της 6ης Οκτωβρίου, στο κέντρο του Καΐρου. Ηταν μια μικρογραφία της αποσύνθεσης στην οποία οδηγείται μια χώρα, η οποία αν και βρίσκεται αντιμέτωπη με τεράστιες περιβαλλοντικές και δημογραφικές προκλήσεις, αν και χρειάζεται επειγόντως ανάπτυξη και αναστήλωση των υποδομών της, θα έλεγε κανείς ότι έχει βαλθεί να καταστρέψει τον εαυτό της.
Το πιο απογοητευτικό είναι ότι δεν φαίνονται στον ορίζοντα ούτε η ηγεσία, ούτε το στρατηγικό όραμα που θα μπορούσαν να αντιστρέψουν αυτές τις τάσεις. Οι Αιγύπτιοι σήμερα καλούνται να επιλέξουν ανάμεσα σε έναν στρατό που μοιάζει να επιδιώκει την επιστροφή της χώρας στο 1952, όταν οι ένοπλες δυνάμεις για πρώτη φορά ανέλαβαν την εξουσία και τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, οι οποίοι οραματίζονται την επιστροφή στο 622, την εποχή που γεννήθηκε το Ισλάμ. Λες κι αυτοί οι δύο δρόμοι θα μπορούσαν να απαντήσουν στις ασθένειες της σημερινής Αιγύπτου.
Απουσία εμπειριών
Οι λαοί της Ανατολικής Ευρώπης είχαν αποκτήσει εμπειρίες δημοκρατικής διακυβέρνησης στον Μεσοπόλεμο. Ετσι, όταν έπεσε ο κομμουνισμός το 1989, με τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ενωσης πέρασαν εύκολα στον δημοκρατικό καπιταλισμό. Οι λαοί της Ανατολικής Ασίας κυβερνιούνταν επί δεκαετίες από δικτάτορες οι οποίοι, ωστόσο, ήταν εκσυγχρονιστές.
Με την ανάπτυξη της Οικονομίας και της Παιδείας, δημιουργήθηκε μια ευρεία, μορφωμένη μεσαία τάξη, η οποία τελικά ανέλαβε με ειρηνικό τρόπο την εξουσία.
Ο αραβικός κόσμος δεν είχε ιστορικές εμπειρίες δημοκρατίας, οι οποίες θα μπορούσαν να ανθήσουν και πάλι αρκετά γρήγορα, ούτε εκσυγχρονιστές, αυταρχικούς ηγέτες, οι οποίοι θα διευκόλυναν μια σταδιακή μετάβαση στη δημοκρατία. Επιπλέον, δεν διέθεταν μια Ευρωπαϊκή Ενωση, η οποία θα λειτουργούσε ως πρότυπο και ως μαγνήτης.
Τούτων δοθέντων, όταν η «αραβική αφύπνιση» τίναξε το καπάκι των απολυταρχικών καθεστώτων, δεν υπήρχε κάποιο προοδευτικό κίνημα ευρείας λαϊκής βάσης, ικανό να αναμετρηθεί αποτελεσματικά με τις δύο εκδοχές του γνώριμου παλιού: τον στρατό και τους Αδελφούς Μουσουλμάνους.
Ο στρατηγός Αμπντουλφατάχ Ελ Σίσι εγκατέστησε μια κυβέρνηση, στους κόλπους της οποίας περιλαμβάνονταν ορισμένοι καλοί πολιτικοί. Προτού όμως αυτή η κυβέρνηση κάνει τα πρώτα βήματά της, στρατός και Αστυνομία εξαπέλυσαν εκστρατεία αποκεφαλισμού των Αδελφών Μουσουλμάνων, η οποία συνοδεύτηκε από την αποτρόπαιη σφαγή εκατοντάδων αόπλων πολιτών. Οι ισλαμιστές προκάλεσαν ορισμένα από αυτά τα επεισόδια, ευτυχείς που απέκτησαν «μάρτυρες» ώστε να απονομιμοποιήσουν το στρατιωτικό καθεστώς. Επιπλέον, συμπαθούντες της Αδελφότητας έκαψαν περίπου 40 χριστιανικές εκκλησίες και σκότωσαν αστυνομικούς.
Μ’ αυτά και μ’ αυτά, οι Αιγύπτιοι βρίσκονται και πάλι διχασμένοι μεταξύ των δύο παλιών, κακών επιλογών. Βρισκόμαστε στο δώδεκα και πέντε. Ο στρατηγός Σίσι οφείλει να δώσει πραγματική εξουσία στην κυβέρνηση που διόρισε, με αποστολή το άνοιγμα ενός τρίτου δρόμου - μια πραγματικά εκσυγχρονιστική διακυβέρνηση, αντιπροσωπευτική όλων των πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων.
Αυτό ήταν το νόημα της επανάστασης του 2011. Αν ο Σίσι απομακρυνθεί από αυτό το όραμα, όπως έκαναν οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι, αν μοναδική φιλοδοξία του είναι να γίνει ένας νέος Νάσερ και όχι ένας Αιγύπτιος Μαντέλα, η Αίγυπτος θα πέσει στο κενό.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.