Ουδέν μονιμότερο του προσωρινού η αυτονόμηση του Κουρδιστάν της Συρίας

Δρ. Ευάγγελος Βενέτης

Τις προηγούμενες ημέρες ανακοίνωσαν για πρώτη φορά οι Κούρδοι της Συρίας την απόφασή τους να σχηματίσουν μία προσωρινή κουρδική αυτόνομη κυβέρνηση, μιμούμενοι την κίνηση των Σουνιτών. Η εν λόγω ενέργεια πλήττει καίρια την Δαμασκό, καθώς αμφισβητεί ανοιχτά την εξουσία του Ασσάντ στο κουρδικό τμήμα της Συρίας και δρομολογεί με δραματικό τρόπο την διαδικασία αυτονόμησης τους. Πρόκειται για εμφανή προσπάθεια επαναχάραξης συνόρων, την πρώτη σε τέτοιο βαθμό στον μουσουλμανικό κόσμο μετά τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το Παλαιστινιακό. Μέχρι τώρα η Δαμασκός έχει δώσει στην πράξη κι ανεπίσημα το προνόμιο της υπεράσπισης των εδαφών των Κούρδων υπηκόων της στους ίδιους με αντάλλαγμα την ουδετερότητά τους στον συριακό εμφύλιο και την προοπτική απόκτησης προνομίων αναγνώρισης τους ως μειονότητας της χώρας και αυτοδιαχείρισης μετά το πέρας του συριακού εμφυλίου υπέρ του Ασσάντ. Ο Σύρος πρόεδρος ορθά στην δική του στρατηγική θεώρηση υπολόγισε αυτή την πολιτική προς τους Κούρδους της χώρας του, καθώς κατόρθωσε μέχρι σήμερα τόσο να απομονώσει τους ίδιους όσο και την συριακή αντιπολίτευση της οποίας την ενίσχυση απέτρεψε. Υποσχέθηκε κάτι στους Κούρδους το οποίο ίσως δεν τηρήσει ποτέ ή ίσως και να το πράξει, εάν τον ευνοήσουν οι συσχετισμοί. Όμως από ό,τι φαίνεται τα εν λόγω προνόμια και αναγνώριση αναμένεται να αποκτηθούν από τους ίδιους τους Κούρδους χωρίς να περιμένουν τον Ασσάντ και την έκβαση του πολυετούς, καθώς φαίνεται, συριακού εμφυλίου. Η εν λόγω θέση υπαγορεύεται από τις εξελίξεις στο έδαφος, δηλ. την αδυναμία των εμπλεκομένων του εμφυλίου να τον τερματίσουν γρήγορα. Αυτή η αδυναμία μεταφράζεται σε παγίωση της παρούσας αυτονομημένης κατάστασης των Κούρδων της Συρίας, δηλ. ουδέν μονιμώτερον του προσωρινού. Η διαρκής προστασία των συμφερόντων της κουρδικής μειονότητας της Συρίας από τους ίδιους τους Κούρδους αποτελεί την ηθική και πολιτική παγίωση σε πραγματιστικό επίπεδο της προοπτικής αυτονόμησης του Κουρδιστάν της Συρίας. Οι διαρκείς μάχες εναντίον του Ουαχαβιτών ισλαμιστών Αράβων τονώνουν το ηθικό των Κούρδων της Συρίας οι οποίοι αποκτούν την αναγκαία εμπειρία στο πεδίο των μαχών και παγιώνουν στην αντίληψη του άμαχου πληθυσμού την πεποίθηση ότι η τύχη τους βρίσκεται στα ίδια τους τα χέρια. Οι σχέσεις των Σύρων Κούρδων με τους αδελφούς τους του Ιράκ έχουν αυξηθεί εντείνοντας την προοπτική αυτονόμησής τους σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η εν λόγω εξέλιξη έχει ανησυχήσει την Άγκυρα η οποία ανακοίνωση την κατασκευή φράχτη κατά μήκος των τουρκο-συριακών συνόρων με την αιτιολογία της θωράκισης της τουρκικής μεθορίου από την εισροή Συρίων μεταναστών. Πέραν αυτού οι Τούρκοι επιδιώκουν την αποτροπή τετελεσμένων στο κουρδικό και κυρίως την μετάδοση της προσπάθειας αυτονόμησης στους Κούρδους της Τουρκίας. Η ανακοίνωση για την κατασκευή του τουρκικού φράχτη προκάλεσε την έντονη αντίδραση των Κούρδων εκατέρωθεν του συνόρου. Είναι θέμα ολίγου χρόνου, λοιπόν, η δημιουργία τετελεσμένων. Και αν ο Ασσάντ, ο οποίος καλά το γνωρίζει, παγιδευμένος επιχειρησιακά και χρονικά στον εμφύλιο της Συρίας με τους Σουνίτες, δεν εύρει εναλλακτική λύση για τους Κούρδους, τότε πολύ σύντομα θα αντιμετωπίσει το ενδεχόμενο ενός ακόμη αντιπάλου στον εμφύλιο της Συρίας.