Του Φοίβου Οικονομίδη / Ελευθεροτυπία
Ο βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσόρτσιλ στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου αναζητούσε τη χρυσή ευκαιρία για μια συμμαχική απόβαση και παρουσία στα Βαλκάνια που, όπως πίστευε, θα κατοχύρωνε τα βρετανικά συμφέροντα στην περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Η συνθηκολόγηση της Ιταλίας, το φθινόπωρο του 1943, πρόσφερε την ευκαιρία στον Τσόρτσιλ να επιχειρήσει την απώθηση των Ιταλών από το Αιγαίο και ιδιαίτερα από τις δωδεκανησιακές κτήσεις τους. Αλλά ο βρετανός πρωθυπουργός είχε λογαριάσει χωρίς τον ξενοδόχο, καθώς οι Γερμανοί ήταν αποφασισμένοι να υπερασπίσουν τα δικά τους συμφέροντα στον χώρο του Αιγαίου Πελάγους. Ο Άντονι Ρότζερς στο βιβλίο του παρακολουθεί επισταμένως, μέρα τη μέρα, τις βρετανικές πολεμικές επιχειρήσεις στο νοτιο-ανατολικό Αιγαίο για την κατάληψη συγκεκριμένων νησιών αλλά και τη γερμανική αντεπίθεση στην Κω, στη Λέρο, στη Σάμο, που οδήγησαν τελικά σε μια ήττα των Άγγλων.
Ο Τσόρτσιλ επιθυμούσε να στρέψει την προσοχή των συμμάχων του Ρούζβελτ και Στάλιν προς τα Βαλκάνια, αλλά εκείνοι είχαν άλλα σχέδια και προσέβλεπαν κυρίως στην επιχείρηση «Overlord», που άρχισε τον Ιούνιο του 1944 με την απόβαση στη Νορμανδία. Αλλά ο βρετανός πρωθυπουργός επέμενε κι έγραψε σχετικά στον Αμερικανό πρόεδρο Ρούζβελτ: «Πιστεύω ότι θα αποδειχθεί πως οι χερσόνησοι της Ιταλίας και των Βαλκανίων είναι στρατιωτικά και πολιτικά ενωμένες... Μπορεί μάλιστα να μην είναι δυνατό να διενεργηθεί επιτυχώς εκστρατεία στην Ιταλία παραβλέποντας τι συμβαίνει στο Αιγαίο. Αυτό που ζητώ είναι η κατάληψη της Ρόδου και των άλλων νησιών των Δωδεκανήσων» (σ.σ. 139-141).
Ο Τσόρτσιλ φαίνεται ότι είχε και βαθύτερα σχέδια για την προσέλκυση της Τουρκίας στον πόλεμο στο πλευρό των Συμμάχων και το δέλεαρ που τους πρότεινε ήταν κάποια νησιά από τα Δωδεκάνησα. Παρ' όλη τη συμμετοχή και κάποιων ελληνικών δυνάμεων στο πλευρό των Άγγλων κατά τις αποβατικές επιχειρήσεις σε νησιά του Αιγαίου, εκείνο το φθινόπωρο του 1943, η ελληνική κυβέρνηση του Καΐρου έδειχνε αρχικά ενοχλημένη από τις αγγλικές αντιδράσεις. Ο Ρότζερς, αν και πολύ λίγα πράγματα λέει σχετικά με τον Τσόρτσιλ και την Τουρκία, μας προσφέρει μια λεπτομερή καταγραφή των στρατιωτικών επιχειρήσεων των Άγγλων και των Γερμανών εκείνο το φθινόπωρο του 1943 στο Αιγαίο, και ειδικότερα στη Λέρο, στην Κω και στη Σάμο.
Πρόκειται για μια καταγραφή του συγγραφέα, υψηλού στρατιωτικού ενδιαφέροντος, αποτέλεσμα της ερευνητικής του προσπάθειας σε βρετανικές, γερμανικές και ιταλικές πηγές, ενώ δεν λείπουν και αρκετές ελληνικές μαρτυρίες. Το βιβλίο του Ρότζερς συμβάλλει αποφασιστικά στην κατανόηση των στρατιωτικών εξελίξεων στο Αιγαίο εκείνης της περιόδου, που διημείφθησαν ουσιαστικά στον ελληνικό γεωγραφικό χώρο. Ο βρετανός Άντονι Ρότζερς, που προέρχεται και ο ίδιος από το στρατιωτικό σώμα, εργάστηκε και ως φωτορεπόρτερ καλύπτοντας, την περίοδο 1980-1990, μια σειρά πολεμικών συγκρούσεων σε διάφορα σημεία του κόσμου.
Η ελληνική έκδοση του βιβλίου του Ρότζερς, το οποίο κατατάσσεται αναμφίβολα στον χώρο της στρατιωτικής Ιστορίας, είναι εμπλουτισμένη με πλούσιο φωτογραφικό υλικό (55 φωτογραφίες) κατά τη διάρκεια των μαχών και των αερομαχιών στο Αιγαίο το φθινόπωρο του 1943, όπως επίσης και μ' ένα ευρετήριο κύριων ονομάτων αλλά κι ένα ευρετήριο στρατιωτικών μονάδων των αντιπάλων, Άγγλων και Γερμανών. Ο συγγραφέας δεν παραλείπει να τονίσει και τη συμβολή του ελληνικού στοιχείου στην όλη βρετανική-συμμαχική προσπάθεια, τόσο των στρατιωτικών όσο και των κατοίκων των νησιών, και ιδιαίτερα της Κω, της Λέρου και της Καλύμνου. Ανάμεσά τους και τα «ηρωικά κατορθώματα» του ελληνικού αντιτορπιλικού «Αδρίας».
«Το Ολίσθημα του Τσόρτιλ» είναι ένα βιβλίο που τουλάχιστον οι στρατιωτικοί θα πρέπει να το μελετήσουν και να το συμπεριλάβουν στη βιβλιοθήκη τους.
Τίτλος πρωτοτύπου: Churchill's Folly: Leros and the Aegean 1943. Weidenfeld Military, 2004
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.