Μιχάλης Ι. Παπαθεράποντος
Οι εσωτερικές συγκρούσεις στο Ιράν ανάμεσα στην κυβέρνηση και την αντιπολίτευση δημιούργησαν μία χαώδη κατάσταση, όπου χρειάστηκε η επέμβαση διαφόρων αστυνομικών μονάδων. Ανάμεσα σε αυτές ήταν και η θρησκευτική αστυνομία του Ιράν, οι λεγόμενοι Μπασίτζ (Basij). Σε παραδοσιακές Ισλαμικές κοινωνίες, όπως και στην Σαουδική Αραβία, υπάρχουν οι θρησκευτικές αστυνομίες όπου συμβάλλουν σε κοινωνικές και θρησκευτικές δραστηριότητες, αλλά ο κύριος ρόλος τους αφορά την «ηθική αστυνόμευση». Επιβλέπουν τον συντηρητικό τρόπο ντυσίματος και κώδικα συμπεριφοράς, ανάμεσα στους νέους και ιδιαίτερα στον γυναικείο πληθυσμό. Οι μονάδες αυτές θεωρητικά, έχουν στόχο την αποτροπή των κακών συνηθειών και την προαγωγή της αρετής στην κοινωνία. Οι Μπασίτζ ιδρύθηκαν το 1979, με την γένεση της Ισλαμικής επανάστασης στο Ιράν από τον τότε ανώτατο ηγέτη Αγιατολαχ Χομεϊνί. Αρχικά οι μονάδες αυτές ήταν ανοικτές για νέους κάτω των 18 και ενήλικες άνω των 45, ενώ η ένταξη των γυναικών γινόταν χωρίς περιορισμούς. Οι Μπασίτζ απέκτησαν ιδιαίτερη φήμη και κύρος στην Ιρανική κοινωνία με την ουσιαστική συμβολή τους στον πόλεμο με το Ιράκ το 1980-88. Όμως, στην πραγματικότητα χρησιμοποιήθηκαν ως επέκταση του κυρίως στρατιωτικού σώματος του Ιράν, της ονομαζόμενης επαναστατικής φρουράς. Οι μονάδες των Μπασίτζ στηρίζονται από την επαναστατική φρουρά, που και οι δύο υπάγονται στον ανώτατο ηγέτη Αγιατολαχ Χαμενεΐ. Σύμφωνα με τον Χαμενεΐ, η Μπασίτζ διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο και αποτελεί σύμβολο εθνικής αντίστασης ενάντια στον «ήπιο πόλεμο» που διεξάγεται ενάντια στη χώρα τους. Αυτός ο ήπιος πόλεμος χρησιμοποιεί προηγμένα επικοινωνιακά και πολιτιστικά εργαλεία δημιουργώντας σύγχυση και διχασμό στον Ιρανικό λαό, με σκοπό την εσωτερική, πολιτική διάβρωση της χώρας.
Οι πρόσφατες ταραχές προκάλεσαν προβλήματα στην ηγεσία του Ιράν, αλλά την ίδια στιγμή ενίσχυσαν τον ρόλο των στρατιωτικών δυνάμεων, κυρίως της επαναστατικής φρουράς. Αυτή η φρουρά έχει σκοπό την διαφύλαξη της ασφάλειας και της έννομης τάξης στην Ισλαμική δημοκρατία. Η Ιρανική ηγεσία πιστεύει ότι οι διαδηλώσεις και οι ταραχές στην χώρα ήταν υποκινούμενες από ξένους δάκτυλους, και έτσι ο ρόλος των στρατιωτικών και παραστρατιωτικών δυνάμεων είναι πλέον ενισχυμένος. Ανάμεσα στις παραστρατιωτικές δυνάμεις συμπεριλαμβάνεται φυσικά και η Μπασίτζ, ως η θρησκευτική αστυνομία. Οι οργανώσεις Μπασίτζ απαρτίζονται από νεαρούς εθελοντές και είναι κυρίως τοπικές με επίκεντρο τους ισλαμικούς χώρους λατρείας. Παρόλο που η οργάνωση αυτή έχει αποκεντρωτικό χαρακτήρα, αναμένεται ότι η αναβάθμιση της θα δημιουργήσει νέα δομή με περισσότερη κεντρική καθοδήγηση από την Ιρανική ηγεσία. Ένας από τους στόχους της οργάνωσης θα είναι η επίβλεψη των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και κυρίως των πανεπιστημίων, εκεί όπου υπάρχουν δυνατές επιρροές των μεταρρυθμιστών. Οι εθελοντές ανταμείβονται για την προσφορά τους από το καθεστώς με διορισμούς σε κυβερνητικές θέσεις και διάφορα άλλα μικρο-ωφελήματα. Αυτό αποτελεί κίνητρο για την εγγραφή μελών, που σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές ανέρχονται σε 12 εκατομμύρια, αλλά τα ενεργά μέλη περιορίζονται στο ένα εκατομμύριο. Υπάρχουν αρκετοί που εγγράφονται μέλη για να εκμεταλλεύονται τα ωφελήματα που παρέχονται, χωρίς να έχουν ενεργό ρόλο.
Η Ιρανική κυβέρνηση αναμένει κλιμάκωση των εντάσεων στο εσωτερικό και εξωτερικό της χώρας, ανάλογα με την πρόοδο των πυρηνικών της δυνατοτήτων. Ο πόλεμος του 2006 μεταξύ Ισραήλ και Χιτζπολλάχ μπορεί να θεωρηθεί και ως «πόλεμος αντιπροσώπων» (proxy war) μεταξύ των ΗΠΑ και Ιράν, αφού είχε στόχο την εξουδετέρωση του συνεργάτη του Ιράν και τον εξαναγκασμό της Τεχεράνης σε συμβιβασμούς. Η αποτυχία της ολικής εξουδετέρωσης της Χιτζπολλάχ και η Αμερικανική διστακτικότητα για δημιουργία ενός νέου πολεμικού μετώπου με το Ιράν, δημιούργησε την ανάγκη στήριξης των αντιφρονούντων για αλλαγή του σημερινού καθεστώτος. Έτσι, για αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού η Τεχεράνη ενισχύει το ρόλο της Μπασίτζ ως μονάδας καταστολής εξεγέρσεων. Το 2009, η κυβέρνηση του Ιράν αύξησε σημαντικά τον προϋπολογισμό των Μπασίτζ, που άγγιξε το μισό δισεκατομμύριο δολάρια. Ο αυξημένος ρόλος που αναμένεται να διαδραματίσει η Μπασίτζ, πιθανόν να αυξήσει ακόμη περισσότερο και τα ποσά που θα δαπανηθούν για την οργάνωση κατά το 2010.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.