Επίσκεψη Πούτιν στο Ισραήλ

Στο τραπέζι των συζητήσεων τα πυρηνικά του Ιράν και η Συρία

The New York Times

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είχε συνομιλίες με τους ηγέτες του Ισραήλ την περασμένη Δευτέρα, στη διάρκεια μιας επίσκεψης 24 ωρών που έφερε στο προσκήνιο τόσο τα σημεία σύμπλευσης όσο και τις μεγάλες διαφορές των δύο χωρών, με αιχμή το θέμα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του πρωθυπουργικού γραφείου, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ο υπουργός Αμύνης Εχούντ Μπάρακ και άλλοι επιφανείς Ισραηλινοί αξιωματούχοι συζήτησαν με τον κ. Πούτιν το θέμα του Ιράν και άλλα περιφερειακά ζητήματα. Ωστόσο, η επίσκεψη δεν φαίνεται να δημιούργησε προοπτικές για την αλλαγή της ρωσικής πολιτικής στην περιοχή.

Η Ρωσία φιλοξένησε την τελευταία «σύνοδο των Εξι» για το Ιράν στις αρχές του μήνα, που έληξε χωρίς δεσμεύσεις για τη συνέχιση του διαλόγου σε ανώτατο επίπεδο, ενώ οι Ισραηλινοί ηγέτες κατήγγειλαν ότι οι συνομιλίες απλώς έδωσαν το χρονικό περιθώριο στο Ιράν για να αναπτύξει το πυρηνικό του πρόγραμμα, που οι ίδιοι θεωρούν ότι έχει στρατιωτικό χαρακτήρα. Το Ιράν επιμένει ότι πρόκειται για ειρηνικό πρόγραμμα και η Ρωσία διστάζει να υποστηρίξει σκληρότερες κυρώσεις κατά της Τεχεράνης.

Σε κοινή συνέντευξη Τύπου, μετά τις συνομιλίες τους, ο κ. Νετανιάχου δήλωσε ότι ο ίδιος και ο κ. Πούτιν συμφώνησαν πως η προοπτική ενός Ιράν οπλισμένου με πυρηνικά «αντιπροσωπεύει μέγα κίνδυνο πρώτα απ’ όλα για το Ισραήλ και την περιοχή, όπως και για ολόκληρο τον κόσμο».

Το Ισραήλ, δήλωσε ο κ. Νετανιάχου, επιθυμεί να διευρυνθούν οι κυρώσεις κατά της Τεχεράνης, να σταματήσει ο εμπλουτισμός ουρανίου στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις και να τεθεί εκτός λειτουργίας το υπόγειο πυρηνικό εργοστάσιο κοντά στην πόλη του Κουμ. Μιλώντας ρωσικά, ο κ. Πούτιν είπε ότι συζήτησε με τον κ. Νετανιάχου τα θέματα της Συρίας και του Ιράν και ότι οι συνομιλίες ήταν πολύ χρήσιμες. Επειτα, ο πρόεδρος Σιμόν Πέρες παρέθεσε δείπνο προς τιμήν του κ. Πούτιν.

Κατ’ ιδίαν, όμως, αξιωματούχοι εξέφρασαν αμφιβολίες για τη δυνατότητά τους να επηρεάσουν τη Ρωσία.

«Ας μην υπερβάλλουμε. Είναι μια πολύ σύντομη επίσκεψη», δήλωσε ανώτερος Ισραηλινός αξιωματούχος, ο οποίος ζήτησε να μην αναφερθεί το όνομά του. «Μην περιμένετε καμία μεγάλη αλλαγή», πρόσθεσε ο ίδιος. Ο κύριος λόγος για την επίσκεψη, λένε αξιωματούχοι στην Ιερουσαλήμ, ήταν τα εγκαίνια ενός εθνικού μνημείου στη Νετάνια, προς τιμήν των Σοβιετικών στρατιωτών που σκοτώθηκαν στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και του ρόλου τους στη νίκη επί της ναζιστικής Γερμανίας. Ο κ. Νετανιάχου εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία αυτού του συμβολισμού για να κινηθεί διπλωματικά. «Είμαι βέβαιος ότι η Ρωσία, που νίκησε τον φασισμό, δεν θα επιτρέψει οι σημερινές απειλές να συνεχιστούν», δήλωσε σε ομιλία του στην τελετή των εγκαινίων. Αναφερόταν «στην ιρανική απειλή» και «το αιματοκύλισμα στη Συρία».

Το Ισραήλ επίσης διατηρεί επιφυλάξεις για τον ρόλο της Μόσχας στην αραβοϊσραηλινή ειρηνευτική διαδικασία. Η Ρωσία, μέλος του αποκαλούμενου Κουαρτέτου των μεσολαβητών στη Μέση Ανατολή, μαζί με τις ΗΠΑ, τα Ηνωμένα Εθνη και την Ευρωπαϊκή Ενωση, τάσσεται επίμονα υπέρ των παλαιστινιακών θέσεων, διαμαρτυρήθηκε ένας αξιωματούχος στην Ιερουσαλήμ. Κατά της επίσκεψης Πούτιν διαδήλωσε το αριστερό κόμμα Μερέτζ, λέγοντας ότι ήταν «ηθικό και διπλωματικό λάθος» του κ. Νετανιάχου να συναντηθεί με τον Ρώσο πρόεδρο, την ώρα που αθώοι πολίτες σκοτώνονται στη Συρία. Πέραν των διπλωματικών διαφωνιών ωστόσο, το Ισραήλ επιθυμεί να καλλιεργήσει τις σχέσεις του με έναν σημαντικό παίκτη στην παγκόσμια και περιφερειακή σκακιέρα. Αυτοί οι δεσμοί αναπτύχθηκαν μετά την πτώση της Σοβιετικής Ενωσης, που υπήρξε εχθρική προς το Ισραήλ, και ενισχύθηκαν με την άφιξη στο Ισραήλ τουλάχιστον ενός εκατομμυρίου μεταναστών από τη Σοβιετική Ενωση, μεταξύ τους 10.000 βετεράνοι του Κόκκινου Στρατού. Το υπουργικό συμβούλιο του κ. Νετανιάχου περιλαμβάνει αρκετούς ρωσόφωνους, περιλαμβανομένου του υπουργού Εξωτερικών, κ. Λίμπερμαν.