The Orphan Master’s Son

Adam Johnson
The Orphan Master’s Son
Random House, 201

Της Michiko Kakutani
The New York Times Book Review

Η Βόρεια Κορέα, το σταλινικό «βασίλειο» και μια από τις πλέον οπισθοδρομικές και απομονωμένες χώρες ανά το παγκόσμιο, είναι επίσης μία χώρα όπου η μυθιστοριογραφία – χορηγημένη από το κράτος αφήγηση, βασικά – βασιλεύει. Τουλάχιστον, έτσι απεικονίζει το δικτατορικό κομμουνιστικό καθεστώς ο Adam Johnson στο νέο μυθιστόρημά του, «The Orphan Master’s Son», το οποίο εξιστορεί τις περιπέτειες του χαρακτήρα του τίτλου του βιβλίου, Jun Do, ενός πρώην στρατιώτη που έγινε παράνομος και απαγωγέας και μετά ανώτερος υπάλληλος στην κυβέρνηση, και ο οποίος προσπαθεί να κρατηθεί ζωντανός, παλεύοντας με την γραφειοκρατία της δουλειάς του.

Βασισμένο στο πρόσφατο παρελθόν, όταν ο εκκεντρικός ισχυρός άνδρας της Βορείου Κορέας, Kim Jong-il, (που πέθανε τον περασμένο Δεκέμβριο) κυβερνούσε ακόμα δια πυρός και σιδήρου, το μυθιστόρημα του Adam Johnson παρουσιάζει έναν κόσμο στον οποίο οι κυβερνητικοί μύθοι για τη χώρα - η επιτυχία του καθεστώτος, η καλοκαγαθία του, οι αρετές του, οι προσπάθειες να κρατήσει μακριά τα κακά που διαπράττονται στις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία - όχι μόνο παραμένουν για δεκαετίες και τρυπούν ακούραστα τα μυαλά του συνόλου των πολιτών της Βορείου Κορέας, μέσω των ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών μεταδόσεων της προπαγάνδας, αλλά έχουν καταστεί πλέον ένα είδος αφήγησης και παραμυθιού μέσα στα σπίτια των ανθρώπων και διαμορφώνουν τις ζωές τους και την κοινωνική νοοτροπία. Όπως μαθαίνει μέσα από τις περιπέτειες και τις εμπειρίες του ο ήρωας του βιβλίου, Jun Do, οι ταυτότητες των ανθρώπων διαμορφώνονται από τους ρόλους τους οποίους το κράτος τους δίνει και αναμένει από αυτούς να εκπληρώσουν. Ακόμη και οι λέξεις ή οι πράξεις τους, οι οποίες υπάρχει πιθανότητα να δημιουργήσουν μια «ακούσια» αμφιβολία για το μεγαλείο και την καλοσύνη της κυβέρνησης, μπορούν να οδηγήσουν στο θάνατο, τη φυλάκιση ή, στην καλύτερη περίπτωση, τα βασανιστήρια.

Άλλωστε, όπως επισημαίνει ένας χαρακτήρας του βιβλίου, «στη χώρα απ’ όπου καταγόμαστε, όλες οι ιστορίες είναι πραγματικές. Εάν η κυβέρνηση ανακηρύξει έναν αγρότη σε μεγάλο μουσικό καλλιτέχνη με τεράστιο έργο και προσφορά, τότε καλά θα κάνει ο κάθε ένας από εμάς να αρχίσει να αποκαλεί αυτόν τον άνθρωπο μαέστρο. Και, μακριά από κάθε γνωστοποίηση, πρέπει να αρχίσουμε να μαθαίνουμε πιάνο για να γίνουμε καλύτεροι, όπως ο εν λόγω άνθρωπος της ιστορίας. Για εμάς, η ιστορία είναι σημαντικότερη από τον άνθρωπο. Εάν ένα άτομο και η ιστορία του έρχονται σε σύγκρουση, τότε είναι το ίδιο το άτομο που πρέπει να αλλάξει και όχι η ιστορία».
Στα πλαίσια της έρευνας που έκανε για την συγγραφή του μυθιστορήματος, ο Johnson διάβασε τις δημοσιευμένες καταθέσεις από αποστάτες του καθεστώτος της Βορείου Κορέας, ενώ ταξίδεψε στη χώρα ο ίδιος και απέκτησε εμπειρίες τις οποίες αργότερα χρησιμοποίησε στο έργο του.

Και στα δύο βιβλία του, «Emporium» (που τοποθετείται στο μεγαλύτερο μέρος του στην Αμερική) και «The Orphan Master’s Son», υπάρχει μια ανησυχία που έχει να κάνει με την αστάθεια της πορείας της ζωής του ανθρώπου, το τυχαίο της μοίρας και τη δυσκολία της συναισθηματικής σύνδεσης των δύο. Πάντως, λόγω του ότι οι δυσκολίες της πραγματικής ζωής στη βόρεια Κορέα, όπως αυτές περιγράφονται από τους αποστάτες του καθεστώτος, μπορούν να είναι παραπλανητικές και από τη φύση τους λίγο υπερβολικές, κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά που σταματά και που αρχίζει η μυθοπλασία του Johnson.