Χρήστος Ιακώβου
Ο πρόσφατος θάνατος του Ραούφ Ντενκτάς μας δίδει την ευκαιρία να επανεκτιμήσουμε το ρόλο του στην νεώτερη κυπριακή ιστορία, δεδομένου ότι ο παράγοντας «προσωπικότητα» έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του κυπριακού ζητήματος. Για περισσότερο από τρεις δεκαετίες, οι ιδεολογικές και πολιτικές επιλογές τόσο της Τουρκοκυπριακής ελίτ όσο και τις ίδιας της Τουρκοκυπριακής κοινότητας είχαν επισκιαστεί, πολλές φορές διά πυρός και σιδήρου, από τους ιδεολογικούς προσανατολισμούς και την πολιτική δράση του Ντενκτάς. Παρά τις κατά καιρούς διαφωνίες μίας μερίδας Τουρκοκυπρίων, ο Ντενκτάς κατάφερε να εδραιωθεί στην ηγεσία της Τουρκοκυπριακής κοινότητας, έχοντας πάντοτε την πλήρη υποστήριξη της Τουρκίας, αφού λειτούργησε συστηματικά ως εργαλείο υλοποίησης των τουρκικών στρατηγικών στόχων στο Κυπριακό ήδη από την δεκαετία του 1950.
Η άμεση και δραστήρια ανάμειξη του Ραούφ Ντενκτάς με την πολιτική αρχίζει το 1958 όταν παραιτείται από τη θέση του δικηγόρου του στέμματος για να εκλεγεί πρόεδρος της Ομοσπονδίας Τουρκοκυπριακών Συνδέσμων και ταυτόχρονα να κινήσει παρασκηνιακά τα νήματα μέσω της νεοϊδρυθείσας από την Τουρκία ΤΜΤ. Ο Ντενκτάς επιλέγει την περίοδο αυτή να αναμειχθεί στην πολιτική αφού δρομολογήθηκε η λύση της ανεξαρτησίας για το Κυπριακό και έπρεπε να αναζητήσει ένα άλλο ρόλο στο υπό διαμόρφωση νέο πολιτικό περιβάλλον. Η κίνηση αυτή του Ντενκτάς διευκολύνθη και από το αποικιοκρατικό καθεστώς το οποίο ευνοούσε την δημιουργία συνθηκών πολιτικοποίησης της Τουρκοκυπριακής κοινότητας μέσα στα πλαίσια της πολιτικής «διαίρει και βασίλευε».
Μετά τις συμφωνίες Ζυρίχης–Λονδίνου, ο Ντενκτάς εξέφρασε συστηματικά την τάση εκείνη που υποστήριξε ότι η λύση δεν ήταν βιώσιμη και ότι θα έπρεπε η Τουρκοκυπριακή κοινότητα να επιμείνει στην διχοτόμηση. Αν και στην μεταβατική περίοδο 1959-60 έλαβε μέρος ως επικεφαλής της Τουρκοκυπριακής αντιπροσωπείας στην τετραμερή επιτροπή για τη σύνταξη του Συντάγματος δεν επέδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την σημαντική αυτή πράξη αφού ως πρόεδρος της Τουρκοκυπριακής αντιπροσωπείας Άλλωστε, σπανίως εμφανιζόταν στις συνεδρίες της επιτροπής. Το γεγονός αυτό, καθώς επίσης και η άρνηση του να αναλάβει υπουργικό αξίωμα, αποδεικνύει την δυσπιστία με την οποία αντιμετώπιζε την νέα τάξη πραγμάτων στην Κύπρο. Η εκλογή του ως προέδρου της Τουρκικής Κοινοτικής Συνέλευσης το 1960 θα του δώσει μία νέα δυνατότητα αποδοτικής ανάμειξης στα πολιτικά δρώμενα των Τουρκοκυπρίων. Από το 1960 μέχρι την κρίση του 1963, ο Ντενκτάς θα επιχειρήσει συστηματικά να εδραιωθεί ως ο αρχηγός της τουρκοκυπριακής σκληροπυρηνικής μειοψηφίας προσπαθώντας να υποσκάψει τον αντιπρόεδρο της Δημοκρατίας, Φαζίλ Κιουτσιούκ. Οι ενέργειές του κατά την περίοδο αυτή εστρέφοντο ουσιαστικά στην διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και στην υποταγή της Τουρκοκυπριακής κοινότητας στους δικούς του ιδεολογικούς και πολιτικούς προσανατολισμούς. Αυτό είχε ως συνέπεια να τον οδηγήσει στις ανατρεπτικές ενέργειες του 1963-64 γεγονός που οδήγησε της αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας να του απαγορεύσουν την είσοδο στην Κύπρο μέχρι το 1967 που επέστρεψε παράνομα στο νησί και συνελήφθη.
Η κυριαρχία του Ντενκτάς στην Τουρκοκυπριακή Κοινότητα συντελείται το1970 όταν στις εκλογές για την ανάδειξη των μελών της «Συνέλευσης της Προσωρινής Αυτόνομης Διοίκησης» αντικαθιστά τον Κιουτσιούκ. Η πρώτη του πράξη να αφαιρέσει τη λέξη «Προσωρινή» φανέρωνε τις προθέσεις του να προσαρμόσει πλήρως την πολιτική του στις στρατηγικές ανάγκες της Άγκυρας στην Κύπρο.
Η οριστική κυριαρχία του Ντενκτάς από το 1970 μέχρι και το 2004 σηματοδοτεί την υποταγή της Τουρκοκυπριακής πολιτικής ηγεσίας στο στρατιωτικό κατεστημένο της Τουρκίας και την υιοθέτηση μιας πιο σκληρής και αδιάλλακτης γραμμής στο Κυπριακό. Ουσιαστικά, η άνοδος του Ντενκτάς υπήρξε το αποτέλεσμα της έκρυθμης κατάστασης που δημιουργήθηκε μετά τα Χριστούγεννα του 1963. Ο περιορισμός της Τουρκοκυπριακής κοινότητας σε θυλάκους οδήγησε στην εξάρτηση από την Άγκυρα μέσω της ΤΜΤ που ελέγχετο από τα πιο εξτρεμιστικά στοιχεία. Αυτό σταδιακά οδήγησε στην απώλεια των όποιων δυνατοτήτων πολιτικής βούλησης της κοινότητας και μοιραία εκείνη η μετριοπαθής ομάδα που είχε διαφορετική από τον Ντενκτάς προσέγγιση σχετικά το πρόβλημα, σταδιακά εξασθένισε.
Η εδραίωση του Ντενκτάς έλαβε νέες διαστάσεις μετά την εισβολή του 1974 όταν πλέον επέρχεται και ο πλήρης γεωγραφικός διαχωρισμός των Τουρκοκυπρίων από τους Ελληνοκυπρίους υπό τον πλήρη έλεγχο του ισχυρού στρατού κατοχής και την ενίσχυση από τον ολοένα διογκούμενο αριθμό Τούρκων εποίκων.
Η όλη δράση του Ντεντκτάς στο κυπριακό ήταν η απόλυτη επιδίωξη και υλοποίηση των στόχων που έθεσε επισήμως το τουρκικό κράτος στο Κυπριακό το 1956 με τις στρατηγικής σημασίας εκθέσεις του συνταγματολόγου Νιχάτ Ερίμ και οι οποίες συνοψίζοντο σε πέντε σημεία. Πρώτον, οι διεκδικήσεις της Κύπρου από την Τουρκία θα πρέπει να στηρίζονται σε πολιτικούς λόγους. Επομένως η Τουρκία θα πρέπει να επιδιώξει τη λύση διχοτόμησης. Δεύτερο, στο νησί υπάρχουν δυο διαφορετικές κοινότητες, η κάθε μια από τις οποίες έχει το δικαίωμα της ξεχωριστής αυτοδιάθεσης. Τρίτο, η αρχή της αυτοδιάθεσης θα πρέπει εφαρμοσθεί με την μετακίνηση των Ελλήνων (Ρωμιών). Τέταρτο, η Τουρκία θα πρέπει να καθορίσει την προσφορότερη γι’ αυτήν μορφή διχοτόμησης. Πέμπτο, πρέπει να επιδιωχθεί η ελεύθερη μετάβαση Τούρκων προς την Κύπρο, ούτως ώστε το σύνολο του Τουρκικού πληθυσμού να μπορέσει να αυξηθεί στο ποσοστό που ανήρχετο επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
www.geopolitics-gr.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.