Πολεμικά τρόπαια και σύγχρονη τεχνολογία

Ένα παλιό πολεμικό «έθιμο» το οποίο λαμβάνει έκθεση στο ευρύ κοινό λόγω του Ίντερνετ και της τεχνολογίας. Τα πολεμικά τρόπαια και οι εικόνες στρατιωτών που ποζάρουν με πτώματα εχθρών ή αιχμαλώτους δεν είναι σε καμία περίπτωση κάτι καινούριο, καθώς αποτελούν μία «άγρια», πανάρχαια «παράδοση» του πολέμου. Ωστόσο, αυτό που είναι πραγματικά καινούριο στην όλη υπόθεση είναι η «συνάντηση» του εν λόγω «εθίμου» με τις νέες τεχνολογίες, οι οποίες επιτρέπουν την ταχεία και μεγάλη διάδοση αυτών των εικόνων. Φωτογραφίες όπως αυτές που είδαν το φως της δημοσιότητας πρόσφατα, με Αμερικανούς στρατιώτες να φωτογραφίζονται δίπλα σε πτώματα Ταλιμπάν βομβιστών αυτοκτονίας, αποκαλύπτουν το κτηνώδες πρόσωπο του πολέμου, που μπορεί να προκαλεί αποστροφή στους πολίτες, αλλά είναι εξαιρετικά γνώριμο σε όσους βρίσκονται ή έχουν βρεθεί σε πεδία μαχών. «Τέτοιες φωτογραφίες υπάρχουν από τον πόλεμο των Μπόερς ακόμα» λέει η Αν Γουΐλκς Τάκερ, του Μουσείου Καλών Τεχνών του Χιούστον, όπου θα λάβει σύντομα χώρα μία έκθεση με θέμα τον πόλεμο και τη φωτογραφία. «Έχω δει γερμανικά άλμπουμ από τον Πρώτο και τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο με φωτογραφίες από εκτελέσεις» λέει ενδεικτικά. Ωστόσο, αυτές οι φωτογραφίες έπρεπε να ληφθούν σε φιλμ και μετά να εμφανιστούν και να τυπωθούν, οπότε πολύ συχνά έμεναν σε στενούς κύκλους. Αυτό δεν ισχύει σήμερα, καθώς ένας στρατιώτης μπορεί να τραβήξει μερικές φωτογραφίες στα γρήγορα με το κινητό του ή μία μικρή ψηφιακή φωτογραφική μηχανή, να τις στείλει με email σε συντρόφους ή την οικογένειά του και να τις δει να δημοσιεύονται. «Οι περισσότεροι στρατιώτες έχουν από κάπου πρόσβαση στο Ίντερνετ, κάτι που δίνει τη δυνατότητα να δείχνουν τη δική τους οπτική του πεδίου της μάχης» λέει ο Μάθιου Σίλινγκερ, ιστορικός του Army Historical Foundation. Ο Λευκός Οίκος και το ΝΑΤΟ καταδίκασαν τις φωτογραφίες- οι οποίες έφτασαν στους Los Angeles Τimes- στις οποίες Αμερικανοί αλεξιπτωτιστές ποζάρουν με τα κομμένα χέρια και πόδια Αφγανών βομβιστών αυτοκτονίας από τις πρόσφατες επιθέσεις των Ταλιμπάν. Ο γ.γ του ΝΑΤΟ, Άντερς Φογκ Ράσμουσεν, χαρακτήρισε τις εικόνες αυτές ως ένα μεμονωμένο περιστατικό, αλλά αναπόφευκτα το περιστατικό αυτό φέρνει στη μνήμη την περίπτωση των βίντεο που είχαν κυκλοφορήσει τον Ιανουάριο, στο οποίο φαίνονταν πεζοναύτες να ουρούν σε πτώματα ανταρτών. Επίσης, αντίστοιχο περιστατικό ήταν αυτό των φωτογραφιών Αμερικανών στρατιωτών οι οποίοι κακομεταχειρίζονταν Ιρακινούς κρατουμένους στην φυλακή Αμπού Γκράιμπ στη Βαγδάτη το 2004, και μίας «ομάδας θανάτου», που έγινε γνωστή το Μάρτιο του 2011 από το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel. Το 2004 αντιδράσεις είχε προκαλέσει και η δημοσίευση φωτογραφιών Ισραηλινών στρατιωτών. «Όπως βγάζεις φωτογραφίες από τη ζωή σου, έτσι και εμείς βγάζουμε από τη δική μας» είπε ένας από τους στρατιώτες, ο Γιεχούντα Σολ, συνιδρυτής της ομάδας «Breaking the Silence», η οποία έχει ως στόχο τη γνωστοποίηση στο ευρύ κοινό των συνθηκών με τις οποίες έρχονται αντιμέτωποι οι Ισραηλινοί στρατιώτες στην πρώτη γραμμή: «Όταν είσαι εκπαιδευμένος σαν μάχιμος στρατιώτης, σε έχουν εκπαιδεύσει να σκοτώνεις τον εχθρό- και όταν το κάνεις, τότε μην περιμένετε ότι δεν θα πάρω ένα ενθύμιο». Ο Σολ είπε πως δεν εγκρίνει τέτοιου είδους συμπεριφορές, αλλά χαρακτήρισε ως «υποκρισία» από πλευράς της κοινωνίας να στέλνει τους στρατιώτες ως σύνολο στον πόλεμο, αλλά μετά να τους κατηγορεί μεμονωμένα, ως άτομα, εάν οι προσωπικές τους απεικονίσεις της πραγματικότητας αποδειχθούν δυσάρεστες. «Εκείνη τη στιγμή, αυτή είναι η ζωή τους» καταλήγει η Αν Γουΐλκς Τάκερ, η οποία έχει περάσει οκτώ χρόνια εξετάζοντας πολεμικό φωτογραφικό υλικό 165 ετών για την έκθεση του μουσείου της, η οποία ξεκινά το Νοέμβριο. www.kathimerini.grμε πληροφορίες από Reuters