Διπλό μήνυμα της Δύσης προς την Τεχεράνη

Αυξάνεται η παρουσία ναυτικών δυνάμεων στα Στενά του Ορμούζ
Του Ilan Berman * / The New York Times

Τις δύο τελευταίες εβδομάδες, η φραστική αντιπαράθεση του Ιράν με τη Δύση κλιμακώθηκε δραματικά. Προ δεκαημέρου, ο αντιπρόεδρος του Ιράν, Μοχάμεντ Ρέζα Ραχιμί, προειδοποιούσε ότι το τίμημα ενδεχόμενων νέων οικονομικών κυρώσεων από πλευράς Αμερικανών και Ευρωπαίων θα είναι βαρύτατο. «Ούτε μια σταγόνα πετρελαίου δεν θα περάσει από τα Στενά του Ορμούζ αν μας επιβληθούν επιπλέον κυρώσεις με αφορμή το πυρηνικό μας πρόγραμμα», είχε απειλήσει ο κ. Ραχιμί. Λίγο αργότερα, ο αρχηγός στόλου του ιρανικού πολεμικού ναυτικού, ναύαρχος Χαμπιμπολά Σαγιαρί καθιστούσε σαφές ότι η Τεχεράνη είναι αποφασισμένη να αποκλείσει τα Στενά εφόσον κάτι τέτοιο κριθεί αναγκαίο.

Στη συνέχεια, το Ιράν ανέλαβε να δώσει υπόσταση στις απειλές που εξαπέλυσε, πραγματοποιώντας στρατιωτικά γυμνάσια στα Στενά του Ορμούζ. Αυτός ήταν, άλλωστε και ο στόχος της δεκαήμερης στρατιωτικής άσκησης «Βελαγιάτ 90»: Να δοθεί το μήνυμα στη Δύση ότι το ιρανικό καθεστώς είναι σε θέση να κλείσει τα Στενά σε περίπτωση επιβολής κυρώσεων από τη Δύση στα πετρελαϊκά του προϊόντα. Οι Αμερικανοί απάντησαν στέλνοντας στα Στενά του Ορμούζ το αεροπλανοφόρο «Τζον Στένις» στις 30 Δεκεμβρίου, γεγονός που προκάλεσε νέα αυστηρή προειδοποίηση από πλευράς του Ιράν. «Συνιστούμε στο αμερικανικό αεροπλανοφόρο που διέσχισε τα Στενά και κατευθύνθηκε προς τον κόλπο του Ομάν να μην επιστρέψει στον Περσικό», δήλωσε την περασμένη Τρίτη ο Α/ΓΕΕΘΑ του Ιράν, αντιστράτηγος Αταολά Σαλεχί.

Θεωρείται δεδομένο ότι το Ιράν έχει τη δυνατότητα να αποκλείσει τα Στενά του Ορμούζ. Οι επενδύσεις των Ιρανών στη διεύρυνση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων του πολεμικού τους ναυτικού τούς επιτρέπει πλέον να διακόψουν, εφόσον το επιθυμούν, τη ροή του πετρελαίου από τη Μέση Ανατολή.Παρ’ όλα αυτά, αν οι Ιρανοί κάνουν πράξη την απειλή τους, οι συνέπειες θα είναι καταστροφικές και για τους ίδιους. Η απολύτως εξαρτημένη από τον ενεργειακό τομέα ιρανική οικονομία θα δεχόταν ένα άνευ προηγουμένου πλήγμα. Ακόμα, όμως και αν πρόκειται περί μπλόφας, οι ιρανικές απειλές έχουν ταρακουνήσει τις διεθνείς αγορές και έχουν προκαλέσει δεύτερες σκέψεις σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη όσον αφορά την επιβολή νέων κυρώσεων.

Η Δύση, λοιπόν, καλείται να αντιδράσει έξυπνα στις κινήσεις τακτικής των Ιρανών. Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοι τούς οφείλουν να στείλουν δύο ξεκάθαρα μηνύματα στην Τεχεράνη. Το πρώτο είναι ότι οποιαδήποτε απόπειρα αποκλεισμού των Στενών του Ορμούζ από το Ιράν θα εκληφθεί από τη διεθνή κοινότητα ως αιτία πολέμου. Οι ηγέτες του Ιράν πρέπει να κατανοήσουν ότι μια τέτοια κίνηση θα έχει ως κατάληξη τον έλεγχο των Στενών από τους Αμερικανούς και τους συμμάχους τους. Το αποτέλεσμα θα είναι το εμπάργκο στα πετρελαϊκά του προϊόντα του Ιράν να γίνει ντε φάκτο γεγονός. Το δεύτερο είναι ότι τα Στενά του Ορμούζ δεν ανήκουν αποκλειστικά στο Ιράν. Η Τεχεράνη αξιοποιεί εδώ και χρόνια τη γεωγραφική της θέση, προκειμένου να φοβερίζει τα κράτη της περιοχής που είναι εξαρτημένα από τη ροή του μαύρου χρυσού. Αν τα κράτη του Περσικού καθιερώσουν σε συνεργασία με την Ουάσιγκτον έναν ανεξάρτητο μηχανισμό για την αστυνόμευση των Στενών, τότε το Ιράν θα βρεθεί σε μειονεκτική θέση.

Προς εμπάργκο η Ε.Ε.
Πιο κοντά στην επιβολή πετρελαϊκού εμπάργκο κατά του Ιράν βρίσκεται η Ε.Ε., σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους, που τηρούν ωστόσο την «ανωνυμία» τους. Μάλιστα η ελληνική πλευρά φέρεται ότι ήρε τις αντιρρήσεις της για την κίνηση αυτή, η οποία πιθανολογείται ότι θα αυξήσει τις τιμές του πετρελαίου στην Ευρώπη αλλά θα τις μειώσει στην Ασία.

* Ο κ. Ilan Berman είναι αντιπρόεδρος του Αμερικανικού Συμβουλίου για την Εξωτερική Πολιτική στην Ουάσιγκτον.

Πηγή