Rich Cohen
Israel is Real
Farrar, Straus & Giroux, 2009
Του Tony Horwitz
The New York Times Book Review
«Το Ισραήλ είναι Πραγματικό» το διάβασα καθώς προετοιμαζόμουν για το μπαρ-μίτζβα του γιου μου. Με το «προετοιμαζόμουνα» εννοώ ότι μιλούσα στους υπεύθυνους για τις σκηνές, έστελνα προσκλήσεις και απέφευγα τις ερωτήσεις για το δικό μου δυστυχές μπαρ-μίτζβα, το οποίο γιορτάστηκε σε έναν θλιβερό ναό γεμάτο με ηλικιωμένους που με περίμεναν να κάνω λάθος.
Το αναφέρω αυτό ως εισαγωγή επειδή το βιβλίο του Κόεν κατάφερε το θαύμα. Έκανε ένα θέμα που με έχει εξοργίσει από την πρώιμη παιδική μου ηλικία, μια καθηλωτική ιστορία, χωρίς να κάνει καινοτομίες ή να προωθεί ένα τολμηρό ειρηνευτικό σχέδιο, αλλά με μια φρεσκάτη διήγηση του χιλιοειπωμένου μεγάλου και περιπετειώδους μυθιστορήματος των Εβραίων που σε μαγνητίζει.
«Ο Σούπερμαν έχει δύο ονόματα, ένα πλαστό «ασπρουλιάρικο» όνομα (Κλαρκ Κεντ) και ένα μυστικό όνομα σε μια αρχαία γλώσσα, Καλ-Ελ .. . Σούπερμαν, του οποίου ο μανδύας είναι ένα Εβραϊκό σάλι προσευχής - Σούπερμαν, του οποίου το λογότυπο "S" ζωγραφισμένο στο στήθος του, τον χαρακτηρίζει ως ένα ιδιόμορφο ξένο δεδομένου ότι το κίτρινο αστέρι του Δαβίδ χαρακτηρίζει το γκέτο Εβραίος.»
Ο Κόεν «ξεφεύγει» συχνά με αυτό τον τρόπο, διαπερνώντας αιώνες και ηπείρους για να συνδέσει τα σκορπισμένα σημεία της Εβραϊκής ιστορίας. Τα αποτελέσματα δεν είναι πάντα πειστικά (είναι ο μανδύας του Σούπερμαν πραγματικά ένα εβραϊκό σάλι προσευχής;), αλλά σπάνια αποτυγχάνουν να είναι προκλητικά και διασκεδαστικά. Αυτή όμως η ελαφριά ασέβεια βοηθά τους αιώνες Talmud και Εξορίας πάνε κάτω πιο εύκολα. Εδώ, παραδείγματος χάριν, ο Κόεν περιγράφει τον αυτο-μετασχηματισμό των Ευρωπαίων προσφύγων από χλoμούς κάτοικους χωριών σε μαυρισμένους Εβραίους πολεμιστές:
Ο Κόεν πιστώνει τον Μπεν Ζακκάι με τη μετατροπή του Ιουδαϊσμού σε μια μελετηρή, αφηρημένη και φορητή πίστη που θα μπορούσε να επιζήσει στην εξορία. Δύο χιλιετίες αργότερα, υποστηρίζει, ο Σιωνισμός έχει αντιστρέψει την πορεία του Μπεν Ζακκάι, θέτοντας τον Ιουδαϊσμό σε κίνδυνο με τη δημιουργία ενός φυσικού Εβραϊκού κράτους που μπορεί του επιτεθούν και να το «σβήσουν».
Για να επεξηγήσει αυτήν την θέση, ο Κόεν κάνει έναν κατά προσέγγιση χρονολογικό περίπατο δια μέσου της Εβραϊκής ιστορίας καταλήγοντας με ένα λεύκωμα ζωηρών χαρακτήρων. Στα χέρια του Κόεν, ακόμη και οι «πέτρινοι» ηγέτες που κατάφεραν να κάνουν το Ισραήλ Κράτος μπορούν να φανούν τρωτοί: Την παραμονή του «Πολέμου των Έξι Ημερών» το 1967, ο Γίτζχακ Ράμπιν υπέστη νευρική κατάρρευση, του δόθηκε ένα χάπι και κατέληξε στο κρεβάτι.
Ο Κόεν όμως, μερικές φορές παρασύρεται από τον ειρμό του, αραιώνοντας το χιούμορ του με υλικό που είναι υπερβολικό ή απλά κενό. Επιπλέον, αποτυγχάνει να χρησιμοποιήσει το ταλέντο του στην ανάπτυξη χαρακτήρων για τους εχθρούς του Ισραήλ. Είναι λαμπρός στον εξανθρωπισμό ενός ατόμου όπως ο Αριέλ Σαρόν αλλά δεν υπάρχει καμία συγκρίσιμη απεικόνιση των Αράβων που είναι κρίσιμοι για το τελευταίο μισό του βιβλίου του. Αλλά, αν και αποτυγχάνει να κάνει αναφορά τους Παλαιστίνιους ως άτομα, είναι σαφώς συμπονετικός στη δύσκολη θέση τους ως λαός. Πέραν τούτου
όμως, δεν μας προσφέρει ένα χάρτη για να ξεφύγουμε από αυτό το χάος. Αντ' αυτού, ολοκληρώνει την αναζήτησή του σκεπτόμενος μελαγχολικά κατά πόσον το σύγχρονο Ισραήλ θα καταστραφεί όπως τους αρχαίους ναούς. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για να αισθανθούμε απαισιόδοξοι για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή. Ένας από αυτούς είναι ότι Κόεν, ένας συγγραφέας που μπορεί να συστρέψει το σκοτεινό χιούμορ από το ολοκαύτωμα, δεν βρίσκει τίποτα για το μέλλον του Εβραϊκού κράτους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.