Οι υπερήλικες κατηγορούμενοι απουσίαζαν από την αίθουσα του κακουργοδικείου για λόγους υγείας
Η αίθουσα στο 12ο Κακουργοδικείο της Αγκυρας ήταν χθες ασφυκτικά γεμάτη από κόσμο, αλλά οι πρωταγωνιστές της μεγάλης δίκης, που χαρακτηρίζεται ορόσημο στην ιστορία της σύγχρονης Τουρκίας, ήταν απόντες. Ο ηλικίας 94 χρόνων Κενάν Εβρέν, εγκέφαλος του πραξικοπήματος της 12ης Σεπτεμβρίου του 1980 και πρόεδρος της Τουρκίας από το 1982 έως το 1989, νοσηλεύεται σε νοσοκομείο της τουρκικής πρωτεύουσας, όπου υποβλήθηκε σε επέμβαση στο έντερο. Ο συνήγορος του Εβρέν, επικαλούμενος δηλώσεις της οικογένειάς του, είπε ότι ο κατηγορούμενος υπέστη μέσα στο νοσοκομείο και κάταγμα στο χέρι. Ο δεύτερος κατηγορούμενος, ο πρώην αρχηγός της Τουρκικής Αεροπορίας, Ταχσίν Σαχίνκαγια, 86 χρόνων, νοσηλεύεται εδώ και χρόνια με πάρκινσον. Ούτε αυτός πήγε στο δικαστήριο. Η ανάγνωση του κατηγορητηρίου διεκόπη, απόντων των κατηγορουμένων, και τώρα το δικαστήριο περιμένει τις ιατρικές εκθέσεις για την κατάσταση της υγείας τους. Ούτως ή άλλως, όμως, η δίκη τους θα σφραγίσει το παρόν και το μέλλον της Τουρκίας στην κορυφαία αυτή αντιπαράθεσή της με ένα διχαστικό και πικρό παρελθόν.
«Δεν ξεχάσαμε, δεν συγχωρούμε» ήταν ένα από τα συνθήματα στα δεκάδες πλακάτ, που ξεπρόβαλλαν ανάμεσα από τον κόσμο και τις φωτογραφίες σκοτωμένων και βασανισμένων του πραξικοπήματος, αναρτημένες ή απλωμένες κατά δεκάδες στο έδαφος. Εκατοντάδες διαδηλωτές, αριστεριστές και δεξιοί μαζί, συγκεντρώθηκαν χθες έξω από το δικαστήριο, ζητώντας την παραδειγματική τιμωρία των Εβρέν και Σαχίνκαγια. Συν-ενάγοντες έχουν ζητήσει να είναι η τουρκική Εθνοσυνέλευση, η τουρκική κυβέρνηση, οκτώ κόμματα, συνολικά 500 άτομα και οργανώσεις.
Τριάντα δύο χρόνια μετά το πραξικόπημα, οι μνήμες παραμένουν ζωντανές. Τη διάλυση της Εθοσυνέλευσης, τη σύλληψη των τότε πολιτικών αρχηγών και τον παροπλισμό των κομμάτων ακολούθησαν 650.000 συλλήψεις και η προσαγωγή σε δίκη 250.000 ατόμων. Τριακόσιοι άνθρωποι πέθαναν στη φυλακή, από αυτούς 171 από τα βασανιστήρια, συνολικά 7.000 άνθρωποι αντιμετώπισαν τη θανατική ποινή, 517 καταδικάστηκαν σε θάνατο, 49 εκτελέστηκαν. Στην πραγματικότητα ακριβής αριθμός των διωχθέντων δεν είναι δυνατόν να υπολογιστεί.
Κυρίως επιχείρημα του στρατηγού Εβρέν και των συνεργατών του τότε ήταν η επικίνδυνη εσωτερική κατάσταση στην Τουρκία, η αιματοχυσία ανάμεσα σε ακροαριστερούς και ακροδεξιούς, που είχε κοστίσει τη ζωή σε 5.000 ανθρώπους. Τότε πολλοί ανακουφίστηκαν με το πραξικόπημα, το τρίτο κατά σειρά μετά του 1960 και του 1971. Σήμερα, οι «πασάδες», όπως λένε τους στρατηγούς στην Τουρκία, και η ηγεμονία τους βρίσκονται σε παρακμή, η αντιπαράθεση του Ταγίπ Ερντογάν με το στρατιωτικο-κεμαλικό κατεστημένο οδήγησε στην αποκαθήλωσή τους με τις δίκες της Εργκένεκον και του Σχεδίου Βαριοπούλα για την ανατροπή της κυβέρνησης.
Η δίκη αυτή θα επιφέρει αλλαγές σε νοοτροπίες και αντιλήψεις, που θα επενεργήσουν αποτρεπτικά σε ανάλογα εγχειρήματα στο μέλλον, δήλωσε χθες ο πρόεδρος Γκιουλ. Συμβολικά φορτισμένη, η δίκη των Εβρέν και Σαχίνκαγια, οι οποίοι το 1980, έναν χρόνο μετά την επανάσταση του Χομεϊνί στο Ιράν, είχαν επικαλεστεί και τον ισλαμικό κίνδυνο, ήταν άλλοτε πράγμα αδιανόητο. Στο όνομα της ισλαμικής απειλής συντελέσθηκε και το «μεταμοντέρνο» πραξικόπημα του Φεβρουαρίου του 1997, που ανέτρεψε την ισλαμική κυβέρνηση του Νετσμετίν Ερμπακάν.
Σήμερα το κεμαλικό Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα είναι μεταξύ των συν-εναγόντων, όπως και το ακροδεξιό ΜΗΡ, πολιτικό σκέλος των Γκρίζων Λύκων, χαϊδεμένο παιδί του στρατού. Ο Ταγίπ Ερντογάν καυτηρίασε χθες εκείνους της αντιπολίτευσης που το 2010 είπαν «όχι» στο δημοψήφισμα για την τροποποίηση του Συντάγματος του 1982 και την άρση της ασυλίας των πραξικοπηματιών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.