Στο κυνήγι των Ταλιμπάν και του οπίου

Του James Risen International Herald Tribune

Περίπου πενήντα Αφγανοί, τους οποίους οι αμερικανικές υπηρεσίες θεωρούν διακινητές ναρκωτικών συνεργάτες των Ταλιμπάν, συγκαταλέγονται σε κατάλογο στόχων προς σύλληψη ή εξόντωση από το Πεντάγωνο, κάτι που δείχνει σημαντική στροφή στη στρατηγική καταπολέμησης ναρκωτικών των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν.

Αξιωματούχοι του αμερικανικού στρατού κατέθεσαν ενώπιον του Κογκρέσου ότι η τακτική αυτή είναι νόμιμη, ενώ χαρακτήρισαν την πρωτοβουλία αναγκαίο μέρος του νέου σχεδίου με στόχο τη διακοπή της ροής κεφαλαίων μέσω των δικτύων χρηματοδότησης της εξέγερσης των Ταλιμπάν. Δύο Αμερικανοί στρατηγοί, που υπηρετούν στο Αφγανιστάν ανέφεραν ότι οι κυριότεροι διακινητές οπίου, με αποδεδειγμένες σχέσεις με τους Ταλιμπάν, συμπεριελήφθησαν σε «κοινή λίστα στόχων».

Οι στρατηγοί κατέθεσαν στην αρμόδια επιτροπή της Γερουσίας ότι η αναγραφή κάποιου Αφγανού στη λίστα απαιτεί την πιστοποίησή του ως εμπόρου οπίου από δύο ξεχωριστές και αξιόπιστες πηγές, ενώ μόνο όσοι έμποροι προσφέρουν βοήθεια στην εξέγερση θα κινδυνεύουν με εξόντωση από τις συμμαχικές δυνάμεις. «Αυτή τη στιγμή, ο κατάλογός μας περιλαμβάνει 367 ονόματα ατόμων για σύλληψη ή εξόντωση, ενώ 50 από αυτούς συνδυάζουν το εμπόριο ναρκωτικών με τη χρηματοδότηση των Ταλιμπάν», ανέφερε ένας από τους στρατηγούς κατά τη διάρκεια της κατάθεσής του.

Η στροφή αυτή στην πολιτική των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν συντελείται τη στιγμή που η κυβέρνηση Ομπάμα υιοθετεί σημαντικές αλλαγές στη στρατηγική της για την αντιμετώπιση του προσοδοφόρου εμπορίου ναρκωτικών στο Αφγανιστάν, που ευθύνεται για το 90% της ποσότητας ηρωίνης που κυκλοφορεί σήμερα στον κόσμο και ευνοεί την κρατική διαφθορά στην εμπόλεμη χώρα.

Λίστα προγραφών

Η αποκάλυψη για ύπαρξη «λίστας προγραφών» για διακινητές ναρκωτικών ίσως οδηγήσει σε καταδίκη των ΗΠΑ, εξαιτίας της επικίνδυνης αυτής διεύρυνσης της αμερικανικής αποστολής στο Αφγανιστάν. Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ έχουν ήδη εκφράσει τη διαφωνία τους για τη στρατηγική στοχευμένων δολοφονιών ατόμων, που δεν αποτελούν συνηθισμένους στόχους των στρατιωτικών δυνάμεων. Εδώ και χρόνια, οι αμερικανικές δυνάμεις στο Αφγανιστάν επικεντρώθηκαν στην εκρίζωση φυτειών παπαρούνας οπίου. Η νέα τακτική του Πενταγώνου, όμως, αφορά εκτός από την προσφορά οικονομικών κινήτρων σε αγρότες, ώστε αυτοί να εγκαταλείψουν οικειοθελώς την καλλιέργεια οπίου, και επιχειρήσεις εξόντωσης διακινητών και βαρώνων της ηρωίνης. Ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου συνταγματάρχης Πάτρικ Ράιντερ επεσήμανε «την ύπαρξη στενού δεσμού μεταξύ εμπορίου ναρκωτικών και χρηματοδότησης της εξέγερσης και της τρομοκρατίας». Χωρίς να επιβεβαιώσει την ύπαρξη της λίστας προγραφών, ο συνταγματάρχης Ράιντερ τόνισε «ότι η τακτική των ΗΠΑ αφορά την αντιμετώπιση τρομοκρατών, που έχουν σχέσεις με το εμπόριο ναρκωτικών και όχι εμπόρων ναρκωτικών με σχέσεις με τα τρομοκρατικά δίκτυα».

Πολλοί ύποπτοι για συμμετοχή σε δίκτυα διακίνησης οπίου έχουν ήδη συλληφθεί, ενώ άλλοι έχουν σκοτωθεί ως αποτέλεσμα αμερικανικών επιχειρήσεων από τις αρχές του χρόνου. Οι περισσότεροι «στόχοι» προέρχονται από το Ανατολικό και Νότιο Αφγανιστάν, όπου καλλιέργεια ναρκωτικών και εξέγερση γνωρίζουν μεγάλη επιτυχία.

Την εποχή κατά την οποία ο Ντόναλντ Ράμσφελντ ήταν υπουργός Άμυνας, το Πεντάγωνο αντιστάθηκε σθεναρά σε κάθε προσπάθεια συστράτευσης των ΗΠΑ σε παγκόσμια προσπάθεια καταπολέμησης των ναρκωτικών. Ανώτατοι επιτελείς των ΗΠΑ φοβούνταν ότι μια τέτοια προσπάθεια θα είχε ως μόνο αποτέλεσμα την οργή τοπικών πολεμάρχων, των οποίων τη στήριξη χρειάζονταν τα αμερικανικά στρατεύματα.

Εσφαλμένες αντιλήψεις

Αίσθηση προκάλεσε η αποκάλυψη που περιέχεται στην έκθεση της Γερουσίας και εμφανίζει στελέχη των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ να εκτιμούν ότι οι Ταλιμπάν εξασφαλίζουν πολύ λιγότερα κεφάλαια από τη διακίνηση ναρκωτικών από ό,τι όλοι νόμιζαν. Η CIA υπολογίζει σήμερα ότι οι Ταλιμπάν εξασφαλίζουν περίπου 70 εκατ. δολάρια τον χρόνο από το εμπόριο οπίου.

Η έκθεση διαπίστωσε επίσης ότι Αμερικανοί αξιωματούχοι δεν πιστεύουν ότι τα κεφάλαια από τη διακίνηση ναρκωτικών στο Αφγανιστάν διοχετεύονται στην Αλ Κάιντα, που εξαρτάται από δωρεές εύπορων μουσουλμάνων και φιλανθρωπικών οργανώσεων στις χώρες του Περσικού Κόλπου.

Ακόμη, όμως, και με τις νέες συντηρητικές εκτιμήσεις, οι Ταλιμπάν φαίνεται να διαθέτουν ικανά κεφάλαια από ναρκωτικά, ώστε να χρηματοδοτούν τη σχετικά ανέξοδη εξέγερσή τους. Οι στρατιώτες των Ταλιμπάν πληρώνονται 10 δολάρια την ημέρα και με λίγα περισσότερα αν αναλάβουν την τοποθέτηση εκρηκτικών μηχανισμών. Ο κατάλογος προγραφών του Πενταγώνου, δεν περιλαμβάνει όλους τους υπόπτους για διακίνηση ναρκωτικών στο Αφγανιστάν. Τα στοιχεία που συγκεντρώνουν οι αρμόδιες αμερικανικές και αφγανικές υπηρεσίες θα αξιοποιηθούν για την παραπομπή εμπόρων οπίου ενώπιον της Δικαιοσύνης, παρότι Αμερικανοί αξιωματούχοι εκφράζουν την αγανάκτησή τους για την έλλειψη συνθήκης έκδοσης καταζητούμενων μεταξύ Αφγανιστάν και ΗΠΑ.