Tου David Ignatius - Aρθρογράφου της Washington Post
Είναι στη φύση του τόπου, φαίνεται. Στο Αφγανιστάν τίποτε δεν λειτουργεί έτσι όπως φαντάζονται οι ξένοι. Αυτό ακριβώς συνέβη και με τις προεδρικές εκλογές της 20ής Αυγούστου. Αντί οι κάλπες να βγάλουν νικητή ικανό να κυβερνήσει σωστά τον τόπο, όπως ήλπιζαν οι Αμερικανοί αξιωματούχοι, η ψήφος του λαού απέδωσε κατηγορίες για διαφθορά, πολιτικές συνωμοσίες και καθυστερήσεις. Και μαζί καινούργια βάσανα στον πόλεμο κατά των Ταλιμπάν.
Η κυβέρνηση Ομπάμα έχρισε το Αφγανιστάν «τόπο του καλού πολέμου» σε αντιδιαστολή προς τον «κακό» πόλεμο του Ιράκ. Στον «καλό» αυτό πόλεμο αρκούσαν η ενίσχυση των αμερικανικών δυνάμεων και η ευφυέστερη στρατηγική για καλά αποτελέσματα. Ομως στο Αφγανιστάν τα φαινόμενα απατούν και όπως αποδεικύνεται θα είναι πολύ πιο δύσκολο από ό,τι αρχικά φαινόταν, η χώρα να επανέλθει στον ορθό δρόμο.
Δεν πρόλαβαν να γυρίσουν από τις διακοπές τους, και οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής ξανάμπλεξαν στον αφγανικό γρίφο. Ο πρόεδρος Ομπάμα πρέπει να ταχθεί υπέρ μιας μακρόπνοης στρατηγικής καταστολής του εθχρού με στόχο τη σταδιακή εδραίωση της σταθερότητας, παρέχοντας προστασία στον αφγανικό λαό και καλλιεργώντας την πολιτική συμφιλίωση; Ή μήπως πρέπει να προτιμήσει μια ολιγότερο φιλόδοξη και δαπανηρή αντιτρομοκρατική στρατηγική με δύναμη πυρός υψηλής τεχνολογίας για να εμποδίσει την Αλ Κάιντα να χτίσει νέα κρησφύγετα;
Ο Ομπάμα δεν έχει ακόμη αποφασίσει ποια τακτική να ακολουθήσει. Ούτε οι σύμβουλοί του. Ο στρατηγός Στάνλεϊ Μακ Κρίσταλ, διοικητής της Καμπούλ, έχει ήδη δημοσιοποιήσει τις συστάσεις του περί μακρόπνοης στρατηγικής, δηλαδή περί αποστολής ενισχύσεων το 2010. Στο μεταξύ ο αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν και πολλά μέλη του Κογκρέσου ζητούν επιμόνως στρατηγική περιορισμένων στόχων. Κάποιοι επικριτές προειδοποίησαν ότι αυτό ίσως αποδειχθεί το «Βιετνάμ του Ομπάμα».
Πώς πρέπει λοιπόν να αντιμετωπίσει ο Αμερικανός πρόεδρος το κρίσιμο δίλημμα στην εξωτερική πολιτική; Προτού αποφασίσει υπέρ της μακρόπνοης στρατηγικής, πρέπει σίγουρα να έχει τη βεβαιότητα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν σίγουρες ευκαιρίες να πετύχουν εκεί που απέτυχαν στο παρελθόν η Βρετανία και η Σοβιετική Ενωση.
Η αναδρομή στην ιστορία του Αφγανιστάν είναι οδυνηρή εμπειρία. Στο σύγγραμμά του «Το Μεγάλο Παιχνίδι» ο Πίτερ Χόπκινς περιγράφει την αδυναμία της Βρετανικής Αυτοκρατορίας με τον τεράστιο στρατό, τα πολλά πλούτη και την αυτοκρατορική πειθαρχία, να καθυποτάξει τις πολεμοχαρείς και ανυπότακτες φυλές του Αφγανιστάν. Στο βιβλίο προβάλλεται η αφροσύνη των Βρετανών ιεράκων, που επέμεναν ότι οι δυνάμει απειλές κατά της βρετανικής επικυριαρχίας πρέπει να εξουδετερωθούν με μια επιθετική «διεισδυτική στρατηγική» στο Ινδουκούς.
Και τότε υπήρχαν οι σώφρονες και προσεκτικοί. Αυτοί επέμεναν με τη σειρά τους ότι η στρατηγική των «μετόπισθεν» ήταν η ενδεδειγμένη για την άμυνα της Ινδίας. Πρότειναν δηλαδή την καθ’ οδόν εξουθένωση, λόγω κακουχίας του εισβολέα και, στην περίπτωση που αυτός κατόρθωνε να διασχίσει το Αφγανιστάν, να συγκροτηθεί την τελευταία στιγμή η αμυντική γραμμή. Πρόκειται για τη σχολή της «αριστοτεχνικής απραξίας». Οι οπαδοί της είχαν μάλλον δίκιο.
Οι υποστηρικτές του Μακ Κρίσταλ θεωρούν εσφαλμένη τη σύγκριση με τους Βρετανούς και τους Σοβιετικούς. «Κανείς από τους δύο δεν προσπάθησε να εφαρμόσει στρατηγική κατά των ανταρτών. Ούτε οι Βρετανοί προστάτεψαν τον πληθυσμό ούτε οι Ρώσοι», λέει αξιωματούχος με σημαίνουσα θέση. Ο ίδιος εξηγεί ότι ο Μακ Κρίσταλ δεν έχει στόχο να μετατρέψει το Αφγανιστάν σε δημοκρατία του Τζέφερσον, αλλά σε κάτι «ανώτερο από τη Σομαλία και κατώτερο από το Μπανγκλαντές».
«Αποστολή μας είναι η προστασία του λαού. Η νίκη στον πόλεμο αυτό θα προέλθει από τον προσεταιρισμό του πληθυσμού και όχι από την εξουδετέρωση του εχθρού», είναι ο τίτλος στο εγχειρίδιο του στρατηγού Μακ Κρίσταλ, που είναι απόρρητο έγγραφο.
Η λύση στο Αφγανιστάν δεν έγκειται στην «κινητή δύναμη πυρός», αλλά στα ηπιότερα και συμπαθέστερα εργαλεία της εξουδετέρωσης της εξέγερσης, λέει ο Μακ Κρίσταλ. Οντως, μια στρατιωτική δύναμη, προγραμματισμένη να αντεπιτίθεται με συμβατικά –άρα προβλέψιμα– μέσα, μοιάζει με ταύρο που διαρκώς ορμάει στην μπέρτα του ταυρομάχου, για να ηττηθεί στο τέλος από έναν υποδεέστερο εχθρό.
Το δόγμα του Μακ Κρίσταλ έχει παθιάσει τη νεότερη γενιά των Αμερικανών αξιωματικών. Είδα την εφαρμογή του στην πράξη σε προκεχωρημένα φυλάκια στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Στο Ιράκ η επιτυχία προήλθε τόσο από τη δωροδοκία φυλάρχων και από τη δολοφονία ανταρτών, όσο και από την εκπόνηση και εφαρμογή αναπτυξιακών προγραμμάτων και την καλλιέργεια της εμπιστοσύνης.
Ο Ομπάμα θα πρέπει να ρίξει τα ζάρια όταν θα αποφασίσει ποια στρατηγική θα εφαρμόσει στο Αφγανιστάν. Η μακρόπνοη στρατηγική του Μακ Κρίσταλ εμπεριέχει κινδύνους, άλλους τόσους όμως εντοπίζει κανείς στην εναλλακτική στρατηγική του Μπάιντεν και των υπολοίπων. Επί της ουσίας η «κινητική στρατηγική της καταστολής», αυτή που εφαρμόσαμε μέχρι τώρα, δεν απέδωσε.
Ισως εν τέλει να πρόκειται για κάποια ιδιαίτερα μπλεγμένη κατάσταση, στην οποία η καλύτερη τακτική είναι η επίθεση μαζί με τον διάλογο. Με άλλα λόγια μια στρατηγική βασισμένη στην αρχή «Μιλώ με τους φίλους μου, ματώνω τους εχθρούς μου και κάποια στιγμή στην πορεία, κλείνω κάποια συμφωνία».
Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.