Του Carsten Volkery DER SPIEGEL
Ο πρώην Γερμανός καγκελάριος, Helmut Kohl δεν έχει ξεχάσει μέχρι σήμερα την εχθρότητα που αντιμετώπισε σε μια ευρωπαϊκή συνεδρία στις 8 Δεκεμβρίου, 1989. Δέκα μέρες νωρίτερα είχε παρουσιάσει σχέδιο για την επανένωση της Γερμανίας, το οποίο αντιμετωπίστηκε με σκεπτικισμό από τους Ευρωπαίους ηγέτες. Στα απομνημονεύματά του, ο πρώην καγκελάριος περιγράφει ένα δείπνο ηγετών, κατά το οποίο η πρωθυπουργός της Αγγλίας, Μάργκαρετ Θάτσερ είπε χαρακτηριστικά: «Νικήσαμε τους Γερμανούς δύο φορές, και τώρα επέστρεψαν πάλι».
Η εναντίωση της Θάτσερ στην ενοποίηση της Γερμανίας ήταν γνωστή σε όλη την Ευρώπη. Απόρρητα έγγραφα που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας προδίδουν ότι η Θάτσερ επέμενε πεισματικά στην άποψη ότι η κυβέρνηση της Αγγλίας θα έπρεπε να αντισταθεί με νύχια και με δόντια στην ιστορική εξέλιξη της Γερμανίας. Η Σιδηρά Κυρία της Αγγλίας είχε επανειλημμένα επικρίνει τους υπουργό Εξωτερικών, Douglas Hurd και πρέσβη της Αγγλίας στη Βόννη, Christopher Mallaby, οι οποίοι στήριξαν την επανένωση της Γερμανίας μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου.
Ο Mallaby έγραψε στον Hurd ότι «θα ήταν προς το συμφέρον μας να ανταποκριθούμε θετικά στις εξελίξεις στη Γερμανία». Ωστόσο, όταν ο Hurd επισκέφθηκε το Βερολίνο βρέθηκε αντιμέτωπος με τις δηλώσεις της Θάτσερ, η οποία επέμεινε στη θέση της ότι «η επανένωση δεν είναι επί του παρόντος στην ημερήσια διάταξη».
Τόμος 500 σελίδων με επιστολές και υπομνήματα κυκλοφόρησε την εβδομάδα που μας πέρασε και χρονολογείται μεταξύ Απριλίου, 1989 και Νοεμβρίου, 1990. Από τις επιστολές αποκαλύπτεται πως ο τότε Γάλλος πρόεδρος, Φρανσουά Μιτεράν, απευθυνόμενος στην Βρετανό ομόλογο του, εξέφρασε τη δυσπιστία του προς τους Γερμανούς. Κατά τη διάρκεια γεύματος που πραγματοποιήθηκε στο Elysee Palace στις 20 Ιανουαρίου, 1990, ο Μιτεράν προειδοποίησε την Θάτσερ πως η ενδεχόμενη ενοποίηση της Γερμανίας θα οδηγούσε σε μεγαλύτερη επιρροή της χώρας στην Ευρώπη από αυτήν που είχε ο Χίτλερ και, ως αποτέλεσμα, θα επέστρεφαν οι «κακοί» Γερμανοί.
«Δαμάζοντας» τους Γερμανούς
Μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου, 1990, ο Μιτεράν συμβιβάστηκε με την επανένωση της Γερμανίας. Παρόλα αυτά, εξακολούθησε να πιέζει την Θάτσερ να αντισταθεί στο σχέδιο, σε μια προσπάθεια να αποσπάσουν παραχωρήσεις από πλευράς Γερμανίας στις ευρωπαϊκές συμφωνίες. Η Θάτσερ ήταν πεπεισμένη πως μπορούσε να επιβραδύνει τη διαδικασία της επανένωσης. Πίστευε ότι τα πράγματα εξελίσσονται με πολύ γρήγορους ρυθμούς και φοβόταν μήπως ο Σοβιετικός ηγέτης, Μιχαήλ Γκορμπατσόφ αποσταθεροποιήσει την επανένωση – μια ανησυχία που επιβεβαιώνεται από την ιστορία.
Δύο δεκαετίες μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, το βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών επιθυμεί να βελτιώσει την κακή φήμη που απέκτησε η χώρα κατά τη διάρκεια της σημαντικότερης περιόδου στην ιστορία της Γερμανίας. Οι επιστολές που ήρθαν στο φως δείχνουν ότι οι διπλωμάτες του υπουργείου Εξωτερικών ήταν πιο διορατικοί από την Θάτσερ. Τα μυστικά έγγραφα αποκαλύπτουν ότι η βρετανική κυβέρνηση έπαιξε πολύ εποικοδομητικό ρόλο στην επανένωση της Γερμανίας και ότι μόνο ένας άνθρωπος είχε αμφιβολίες σχετικά με την ιστορική εξέλιξη, η Μάργκαρετ Θάτσερ.
Άλλαξε στάση, αλλά...
Η Σιδηρά Κυρία εγκατέλειψε τελικά τη προσπάθεια απόρριψης του σχεδίου επανένωσης της Γερμανίας, αφού το πλαίσιο της συμφωνίας είχε ήδη συνταχθεί και άνοιξε ο δρόμος για τα δύο κράτη να ενωθούν. Στις 27 Ιανουαρίου, σε μια συνάντηση που είχαν στο Chequers, την εξοχική κατοικία της Θάτσερ, ο υπουργός Εξωτερικών, Douglas Hurd παρατήρησε μια μικρή αλλαγή στη στάση της Σιδηράς Κυρίας. «Η Θάτσερ διαφωνούσε κάθετα με την επανένωση», σημείωσε ο Hurd στο ημερολόγιό του, «ωστόσο, η επιθυμία της να σταματήσει η ενοποίηση βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο αφού η ίδια δείχνει να άλλαξε». Σύμφωνα με ένα σημείωμα που πιστεύεται ότι προέρχεται από την Θάτσερ, ο Hurd προειδοποίησε την πρωθυπουργό ότι «δεν πρέπει να είμαστε αντιδραστικοί. Τουναντίον, πρέπει να προσεγγίσουμε το θέμα θετικά».
Επιπλέον, το γεγονός ότι η Γαλλία, η Σοβιετική Ένωση και η Αμερική υπεστήριξαν την επανένωση της Γερμανίας επηρέασε καθοριστικά τη στάση της Θάτσερ. Η Σιδηρά Κυρία μπορεί να άλλαξε στάση και να ακολούθησε το γερμανικό πολιτικό ρεύμα, ωστόσο ποτέ δεν εγκατέλειψε την καχυποψία της για τους Γερμανούς. Για παράδειγμα, τον Μάρτιο του 1990, κάλεσε ιστορικούς και πολιτικούς σε μια συζήτηση γύρω από το θέμα: «Πόσο επικίνδυνοι είναι οι Γερμανοί;» Στο τέλος του σεμιναρίου, η ομόφωνη απόφαση ήταν ότι «θα πρέπει να φερόμαστε καλά στους Γερμανούς».
The New York Times Syndicate
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.