Ποιοι κερδίζουν σε καιρούς κρίσης

Τα εμπορεύματα αποδίδουν κέρδη πάνω από 25% όταν τα διεθνή χρηματιστήρια καταγράφουν απώλειες

Του Λεωνιδα Στεργιου

Τι σχέση μπορεί να έχει ένα χάμπουργκερ με την κρίση χρέους στην Ευρωζώνη; Εκ πρώτης όψεως καμία. Στην πράξη, όμως, οι συσχετίσεις είναι πολλές και όποιος τις γνωρίζει μπορεί να βγάλει πολλά χρήματα ακόμα και σε περιόδους κρίσης, όταν τα χρηματιστήρια κατακρημνίζονται.

Ενώ τα χρηματιστήρια διεθνώς σημειώνουν απώλειες γύρω στο 20% από τις αρχές του έτους, κάποιοι επενδυτές κερδίζουν πάνω από 20%. Οι προθεσμιακές αγορές τροφίμων έχουν προσφέρει αποδόσεις το τελευταίο 12μηνο άνω του 25%, παρά την επιβράδυνση που άρχισαν να σημειώνουν από τον περασμένο Μάιο. Οι αγορές εμπορευμάτων συνολικά το 2010 προσέφεραν κέρδη της τάξης του 50%, όταν στα ώριμα χρηματιστήρια τα κέρδη έφταναν γύρω στο 10-15%.

Ας δούμε πώς λειτουργούν οι αγορές αυτές με το παράδειγμα της McDonalds, η οποία αποφάσισε την περασμένη Δευτέρα να επαναφέρει στο μενού το διάσημο χάμπουργκερ McRib. H απόφαση δεν ελήφθη τόσο για να ευχαριστήσει τους πελάτες, όσο διότι η McDonalds μέσω αυτής της κίνησης «παίζει» και κερδίζει από τις προθεσμιακές αγορές εμπορευμάτων.

Η McDonalds, ως αλυσίδα fast food, χρειάζεται τόνους κρέατος για τα μπιφτέκια της. Μία μικρή πτώση της τιμής του κρέατος μπορεί να προκαλέσει τεράστια περιθώρια κέρδους στην εταιρεία. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η McDonalds επαναφέρει το McRib κάθε φορά που πέφτει η τιμή του μοσχαριού στις προθεσμιακές αγορές. Αυτό έχει γίνει άλλες πέντε φορές από το 2005 μέχρι σήμερα. Αυτή τη φορά, η McDonalds εκμεταλλεύθηκε την προσωρινή -απ' ό,τι ισχυρίζονται οι αναλυτές- πτώση των αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων για δύο βασικούς λόγους:

Πρώτον, η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη ενίσχυσε το δολάριο.

Δεύτερον, υπάρχει φόβος αύξησης των αμερικανικών επιτοκίων. Οχι από τη Fed. Η υποβάθμιση των ΗΠΑ από τη S&P έχει αυξήσει τις αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων.

Πώς, όμως, συνδέονται όλα αυτά; Τα επενδυτικά κεφάλαια αντιμετωπίζουν τις αγορές ως συγκοινωνούντα δοχεία: βγαίνουν από τη μία αγορά και μπαίνουν σε άλλη. Η κρίση χρέους και ο φόβος εξάπλωσης στην Ευρωζώνη έχει προκαλέσει αβεβαιότητα για τις προοπτικές ανάπτυξης στην Ευρώπη, ενώ ενισχύει τις ανησυχίες για επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης. Με άλλα λόγια, υπάρχουν φόβοι για μείωση της ζήτησης.

Οταν οι αγορές προβλέπουν μειωμένη ζήτηση, τότε πέφτουν οι τιμές εμπορευμάτων που συνδέονται με την ενέργεια, τα τρόφιμα και τα βιομηχανικά μέταλλα. Σε αυτό αποδίδεται εν μέρει η πρόσφατη πτώση των τιμών των εμπορευμάτων αυτών. Ομως, η αβεβαιότητα ενισχύει τις τιμές του χρυσού που θεωρείται ασφαλές επενδυτικό καταφύγιο.

Την ίδια στιγμή δημιουργούνται αντίρροπες δυνάμεις κάθε φορά που μεταβάλλεται η ισοτιμία ευρώ/δολαρίου.

Για παράδειγμα, η υποχώρηση της ισοτιμίας του δολαρίου ενθαρρύνει επενδυτικά κεφάλαια να φύγουν από το αμερικανικό νόμισμα (κυρίως μέσω πώλησης αμερικανικών ομολόγων και μετοχών) και να τοποθετηθούν στις προθεσμιακές αγορές εμπορευμάτων.

Επίσης, όσο το δολάριο αποδυναμώνεται τόσο πιο ανταγωνιστικά γίνονται τα αμερικανικά προϊόντα που εξάγονται, όπως στάρι, σόγια, κρέας, καλαμπόκι κ.λπ. Αυτό με τη σειρά του θα δημιουργήσει μεγαλύτερη ζήτηση για τα εμπορεύματα αυτά από το εξωτερικό. Επομένως, η αποδυνάμωση του δολαρίου δίνει «σήμα» στους επενδυτές να μετακινηθούν στο στάρι, καθώς θα αυξηθεί η ζήτησή του από αγορές εκτός ΗΠΑ.

Στην υποχώρηση του δολαρίου και στην ενίσχυση του ευρώ -κυρίως από τα μέσα του 2010 μέχρι τον Απρίλιο του 2011- αποδίδεται από τους αναλυτές το ράλι τιμών στις προθεσμιακές αγορές για εμπορεύματα όπως στάρι, βαμβάκι, καλαμπόκι κ.λπ. Ετσι, όταν η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη πίεσε το ευρώ και ενίσχυσε το δολάριο, παρατηρήθηκε η αντίθετη πορεία.

Παρ' όλα αυτά, οι τιμές των τροφίμων είναι κατά 25% υψηλότερα σε σχέση με τον περσινό Οκτώβριο και των αγροτικών προϊόντων παραμένουν κατά μέσο όρο 10% υψηλότερα σε σχέση με τα περσινά επίπεδα.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_100001_13/11/2011_462628