Παρατηρητές «σηκώνουν τα χέρια» στη Συρία

Εμπόδια και δυσκολίες στην αποστολή των 150 μελών του Αραβικού Συνδέσμου
The New York Times

Η άφιξη της ολιγομελούς ομάδας των παρατηρητών του Αραβικού Συνδέσμου στην πόλη Χομς της Συρίας την περασμένη Τρίτη συνέβαλε στον τερματισμό της αιματοχυσίας στην ευρύτερη περιοχή, έστω και για λίγο, καθώς το μεσημέρι της επόμενης μέρας το παναραβικό τηλεοπτικό δίκτυο, «Al Jazeera», αναμετέδιδε εικόνες πρωτοφανούς βιαιότητας από τη Χάμα σε ζωντανή, μάλιστα, μετάδοση. Από την πρώτη στιγμή, άλλωστε, που οι παρατηρητές πάτησαν επί συριακού εδάφους, οι δυσκολίες της αποστολής τους είχαν ήδη διαφανεί

Στην περίπτωση της Χομς, η αποστολή του Αραβικού Συνδέσμου δεν κατάφερε να επισκεφθεί τις συνοικίες της πόλης που έχουν πληγεί περισσότερο λόγω ανταλλαγής πυρών μεταξύ του συριακού στρατού και ομάδων ένοπλων αντικαθεστωτικών. Παρ’ όλα αυτά, ο επικεφαλής της αποστολής, ο Σουδανός στρατηγός, Μοχάμεντ Αχμέντ Μουσταφά Αλ Νταμπί, έσπευσε το πρωί της Τετάρτης να δηλώσει ότι η κατάσταση στη Χομς είναι «ικανοποιητική», ενώ δεν παρέλειψε να ισχυριστεί πως είδε ενόπλους στην πόλη. Επισημαίνεται ότι η συριακή αντιπολίτευση είχε εκφράσει εξαρχής δυσαρέσκεια για την επιλογή του Σουδανού στρατηγού, τονίζοντας ότι προέρχεται από ένα κράτος που παραδοσιακά επιδεικνύει περιφρόνηση προς το Διεθνές Δικαστήριο Εγκλημάτων Πολέμου. Την ίδια στιγμή δε, η ανθρωπιστική οργάνωση «Human Rights Watch» κατήγγειλε ότι το συριακό καθεστώς είχε μεταφέρει από το πρωί της Τρίτης εκατοντάδες φυλακισμένους στη Χομς σ’ άλλες τοποθεσίες, συμπεριλαμβανομένων στρατιωτικών βάσεων, στις οποίες οι παρατηρητές του ΟΗΕ δεν έχουν πρόσβαση. Μια άλλη ομάδα παρατηρητών επιχείρησε ανεπιτυχώς να επισκεφτεί την Ντεράα στο νότιο τμήμα της χώρας και αυτό διότι οι συριακές αρχές επικαλέστηκαν «σοβαρούς λόγους ασφαλείας». Σύμφωνα, μάλιστα, με μέλος της αποστολής του Αραβικού Συνδέσμου στη Συρία, «δεν είναι λίγοι οι παρατηρητές που έχουν αρχίσει να εκνευρίζονται από τη διαρκή και αυστηρή επιτήρηση των κινήσεών τους».

Εξήντα, συνολικά, παρατηρητές έχουν καταφθάσει στη Συρία από τη Δευτέρα. Το πρώτο αυτό κύμα των παρατηρητών - άλλοι 90 αναμένονται να βρεθούν στη χώρα μέχρι τα τέλη της επόμενης εβδομάδας- βρέθηκε αμέσως στο επίκεντρο της προσοχής των αντίπαλων στρατοπέδων. Η συριακή κυβέρνηση και οι αντίπαλοι της ζητούν από τους παρατηρητές να αναλάβουν την επιδιαιτησία μιας αιματηρής διένεξης την οποία, ωστόσο, δεν έχουν παρακολουθήσει από κοντά οι εκπρόσωποι των διεθνών μέσων ενημέρωσης και οι ακτιβιστές των οργανώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Την ίδια ώρα, αρκετές παρατάξεις της αντιπολίτευσης δεν έχασαν χρόνο προκειμένου να αποκηρύξουν την αποστολή του Αραβικού Συνδέσμου ως «καταδικασμένη σε αποτυχία» και ως «ένα ακόμα μέσο για να κερδίσει το καθεστώς Ασαντ χρόνο ώστε να συνεχίσει αργότερα την καταστολή». Οι περισσότεροι εκ των διαδηλωτών, πάντως, συνιστούν υπομονή και επισημαίνουν ότι είναι ακόμα πολύ νωρίς για κρίσεις.

Στον αντίποδα, βέβαια, οι ακτιβιστές των οργανώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα αμφισβητούν ανοικτά αν οι παρατηρητές μπορούν πράγματι να κινούνται ελεύθερα εντός της Συρίας και να διερευνούν υποθέσεις εγκλημάτων πολέμου. Ο Αραβικός Σύνδεσμος δεν έχει ακόμα δημοσιοποιήσει τον κατάλογο με τα ονόματα των μελών της αποστολής, αλλά οι ακτιβιστές επιμένουν πως πρόκειται για διπλωμάτες ή υπαλλήλους του Αραβικού Συνδέσμου με μικρή ή καθόλου εμπειρία στην καταγραφή τέτοιου τύπου εγκλημάτων. Στις ανησυχίες αυτές έδωσε υπόσταση και το βίντεο που ανέβηκε την Τρίτη στο Διαδίκτυο και στο οποίο εμφανίζονται κάτοικοι της συνοικίας Μπάμπα Αμρ της Χομς να εκλιπαρούν τους παρατηρητές να προχωρήσουν προς την περιοχή τoυς. Στο βάθος του πλάνου μπορούσε κανείς να διακρίνει άρματα μάχης, ενώ κατά διαστήματα ακούγονται πυροβολισμοί. «Μπείτε μέσα και δείτε μόνοι σας», ακούγεται να λέει ένας άνδρας. «Μας σφάζουν». Οι παρατηρητές, ωστόσο, δεν εισήλθαν στην Μπάμπα Αμρ. Λίγο αργότερα, ο στρατηγός Αλ Νταμπί δήλωνε: «Σήμερα ήταν μια πολύ καλή μέρα και αυτό διότι και η μία και η άλλη πλευρά υπήρξαν συνεργάσιμες».

Aλλοι, πάντως, διαφωνούν ανοικτά. «Αυτή είναι η πιο ασυνάρτητη αποστολή παρατηρητών που έχω δει πότε», υποστήριξε ο αναπληρωτής διευθυντής του Ινστιτούτου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Κάιρο, Ζιάντ Αμπντέλ Ταουάμπ. «Ο δε Αραβικός Σύνδεσμος δεν έχει καν ιστορικό παρόμοιων αποστολών», πρόσθεσε ο κ. Ταουάμπ.

«Μαζί μας έχουμε έμπειρα άτομα»
Τις επικρίσεις της γαλλικής κυβέρνησης αλλά και ορισμένων ανθρωπιστικών οργανώσεων στην αποστολή του Αραβικού Συνδέσμου στη Συρία απορρίπτει κατηγορηματικά ο διευθυντής του Αραβικού Οργανισμού για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Αλάα Σαλαμπί. «Είναι γεγονός ότι δεν έχουμε προετοιμαστεί κατάλληλα για τις ανάγκες της αποστολής, αλλά είναι ψέμα πως δεν έχουμε μαζί μας έμπειρα άτομα», σχολίασε.

Σύμφωνα με τον κ. Σαλαμπί, στους πρώτους 60 παρατηρητές που βρίσκονται ήδη στη Συρία συγκαταλέγονται τουλάχιστον 24 εθελοντές ανθρωπιστικών οργανώσεων με πλούσια εμπειρία. Ο ίδιος υπενθύμισε ότι σύντομα θα βρίσκονται στη Συρία κι άλλοι ειδικοί, ενώ κατέστησε σαφές ότι οι παρατηρητές θα επιστρέψουν στη Χομς σύντομα.

Στο ίδιο μήκος κύματος, η εξόριστη αντικαθεστωτική από τη Συρία και μέλος ανθρωπιστικής οργάνωσης, Χεϊθάν Αλ Μάνα, διαφωνεί με τις βιαστικές κρίσεις. Η κ. Αλ Μάνα, ο αδελφός της οποίας δολοφονήθηκε από τις δυνάμεις ασφαλείας του καθεστώτος τον περασμένο Αύγουστο, αποκαλύπτει, μάλιστα, ότι «κάποιοι βιάζονται υπερβολικά να θάψουν την αραβική πρωτοβουλία πριν καν ξεκινήσει η προσπάθεια εφαρμογής του ειρηνευτικού σχεδίου».

Από την πλευρά τους, οι κάτοικοι των πόλεων της κεντρικής Συρίας υποστηρίζουν ότι ναι μεν ορισμένα άρματα μάχης έχουν αποσυρθεί από τους δρόμους, αλλά στις περισσότερες των περιπτώσεων τα σημεία ελέγχου του στρατού παραμένουν επανδρωμένα. Το Human Rights Watch, επίσης, κατήγγειλε ότι το καθεστώς Ασαντ χορηγεί στους στρατιώτες στολές αστυνομικών έτσι ώστε να μπορέσει να ισχυριστεί στον Αραβικό Σύνδεσμο ότι έχει πράγματι αποσύρει τα στρατεύματά του.

Πηγή