Jerusalem: The Biography

Simon Sebag Montefiore
Jerusalem: The Biography
Alfred A. Knopf, 2011


Του Jonathan Rosen
The New York Times Book Review

Στο βιβλίο του Simon Sebag Montefiore «Jerusalem: The Biography», ο συγγραφέας ξαναζωντανεύει μέσα από τις σελίδες τόσους πολλούς βασιλιάδες, δολοφόνους, προφήτες, χαλίφες και σταυροφόρους, που οι ιστορίες όλων μαζί δημιουργούν έναν ωκεανό αίματος, στον οποίο ο αναγνώστης κολυμπά και ίσως να αρχίσει να επιθυμεί και να αναζητεί τη λύτρωση – όχι από το ίδιο το βιβλίο φυσικά, το οποίο είναι αδύνατο να αφήσεις από τα χέρια σου όταν ξεκινήσεις να το διαβάζεις, αλλά από την ίδια την ιστορία την οποία αφηγείται ο συγγραφέας.

Ανοίξτε την «Ιερουσαλήμ» τυχαία, όπως και τη Βίβλο, και θα ανακαλύψετε κάτι φρικιαστικό: Στη σελίδα 4, για παράδειγμα, οι ρωμαίοι στρατιώτες περιγράφονται να σκοτώνουν περίπου 500 Εβραίους ημερησίως κατά τη διάρκεια της καταστροφής της Ιερουσαλήμ το έτος 70. Στη σελίδα 75, επίσης, ο Alexander Jannaeus, ένας εβραίος βασιλιάς του πρώτου αιώνα Π.Χ., τον οποίο πολλοί απεχθάνονταν, αφού θανάτωσε 50 χιλιάδες ανθρώπους, παρουσιάζεται να γιορτάζει τη νίκη του «με τους στρατιώτες του, σε μια γιορτή, κατά την οποία σταύρωσαν γύρω στους 800 επαναστάτες στους λόφους». Η σταύρωση ήταν τόσο κοινή πρακτική στον αρχαίο κόσμο, σημειώνει ο Montefiore σε ένα από τα πολλά συναρπαστικά παραλειπόμενά του. Και όταν ο πληθυσμός μειωνόταν - όπως για παράδειγμα μετά από την πρώτη σταυροφορία, η οποία, όπως μια βόμβα νετρονίων, απέβαλε τους απίστους αλλά συντήρησε τα ιερά μέρη – μπορούσαν κάλλιστα να πάνε στην Ιορδανία, όπως έκανε ο Baldwin ο βασιλιάς των σταυροφόρων το 1115, και να φέρουν τους πεινασμένους Χριστιανούς, τους οποίους και προσκάλεσαν για να εγκατασταθούν στην Ιερουσαλήμ. Αυτοί η χριστιανοί ήταν πρόγονοι των σημερινών Παλαιστινίων Χριστιανών.

Ο Montefiore σημειώνει ότι μεταξύ των ετών 1919 και 1938, πριν οι Βρετανοί βάλουν περιορισμούς στην μετανάστευση των Εβραίων, ο εβραϊκός πληθυσμός της Παλαιστίνης αυξήθηκε κατά 343.000 χιλιάδες. Η αραβική μετανάστευση ήταν ακόμα μεγαλύτερη, αυξάνοντας τον πληθυσμό κατά 419.000 χιλιάδες κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου.

Ο Montefiore είναι ο συγγραφέας δύο βιβλίων για τον Στάλιν και άλλου ενός για τον πρίγκιπα Potemkin. Ο συγγραφέας αυτός έχει ένα μοναδικό ταλέντο να αγγίζει τη λεπτομέρεια στην αφήγησή του, και επίσης μια ισχυρή αίσθηση για το πώς να γράφει μια καλή ιστορία - τόσο πολύ έτσι ώστε να γίνεται απέραντα ευχάριστο το διάβασμα των βιβλίων του.

Επίσης, εξιστορεί κατά γράμμα τις περιόδους, δίνοντάς τους μια ξεχωριστή και σχεδόν μυθική πτυχή. Δανείζεται πολύ έντεχνα μαρτυρίες και γραφές ακόμα και από συγγραφείς που αμφισβητεί η ίδια η ιστορία, υφαίνοντας τις όμως σε ένα μεγάλο αφήγημα που κρατά τον αναγνώστη.

Ο Montefiore έχει επιλέξει να οργανώσει την «Ιερουσαλήμ» χρονολογικά, και εκτείνεται από την καθιέρωση από τον βασιλιά Δαβίδ της πόλης ως της πρωτεύουσάς του μέχρι τον πόλεμο του 1967, με έναν επίλογο με περισσότερο πρόσφατα γεγονότα.

Ο συγγραφέας εξηγεί ότι «είναι μόνο από το χρονολογικό αφήγημα που προκύπτει ότι κάποιος δεν μπορεί να αποφεύγει τον πειρασμό να δει το παρελθόν μέσω των ιδεοληψιών του παρόντος». Αυτό αναδεικνύει τα σκληρά πρότυπα που διατηρούνται, ακόμη και για έναν ιστορικό όπως ο Montefiore.