Του Fawaz Gerges* / The Guardian
Υπάρχει η εντύπωση ότι αν αποχωρήσει ο πρόεδρος Μπασάρ αλ Ασαντ, το αυταρχικό κράτος, ένα οικογενειοκρατικό καθεστώς, θα καταρρεύσει σαν γυάλινος πύργος. Ωστόσο, η δομή του αυταρχικού κράτους στη Συρία θα παραμείνει, ανεξαρτήτως του χρόνου αποχώρησής του. Οι Ασαντ ξόδεψαν τέσσερις δεκαετίες για να διασφαλίσουν το οικοδόμημα του πολιτικού αυταρχισμού και να προσεταιριστούν έναν ευρύ συνασπισμό κοινωνικών, πολιτικών, θρησκευτικών και εθνικών κοινοτήτων. Αν και η ισλαμική μειονότητα των Αλαουιτών αποτελεί τη βάση ισχύος, άλλες ομάδες παίζουν σημαντικό νομιμοποιητικό ρόλο, όπως οι Χριστιανοί, οι Δρούζοι κι ένα σημαντικό κομμάτι της σουνιτικής εμπορικής τάξης και η νέα αστική τάξη, όλοι τους έχουν επωφεληθεί από τη νεοφιλελεύθερη οικονομική πολιτική του Ασαντ.
Για να νομιμοποιήσουν την εξουσία τους, οι Ασαντ προσέδωσαν στο αυταρχικό κράτος ταυτότητα και ιδεολογία παν-αραβικού εθνικισμού και αντίστασης στο Ισραήλ, μια ιδεολογία που βρήκε απήχηση σε πολλούς Σύρους και Αραβες. Παρουσιάζοντας τη Συρία ως εμπροσθοφυλακή αντίστασης στην αμερικανο-ισραηλινή κυριαρχία στην περιοχή, οι Ασαντ κέρδισαν πολύτιμο πολιτικό κεφάλαιο στο εσωτερικό και τις γειτονικές αραβικές χώρες. Δεν είναι περίεργο ότι μετά την ανατροπή των προέδρων της Τυνησίας και της Αιγύπτου, ο Μπασάρ αλ Ασαντ κόμπαζε ότι είναι αλώβητος, επειδή οι Σύροι ενέκριναν την αντι-ηγεμονική περιφερειακή και εξωτερική πολιτική της χώρας του.
Διάσπαση
Οι συμμαχίες που με κόπο οικοδόμησαν οι Ασαντ φαίνεται ότι αρχίζουν να κλονίζονται υπό το βάρος της επίμονης και δυναμικής ένοπλης εξέγερσης. Πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι έχει αρχίσει η διάσπαση στο εσωτερικό και η αμφισβήτηση του Ασαντ, όπως αποδεικνύουν οι αποσκιρτήσεις παλαιών και νέων σουνιτών αξιωματούχων και η αποχώρηση της μεσαίας και επαγγελματικής τάξης, που αποτελούσαν την κοινωνική του βάση. Η επιβολή κυρώσεων από τις δυτικές δυνάμεις επιβάρυναν τη συριακή οικονομία και εξασθένισαν την ικανότητα του καθεστώτος να αγοράζει επιρροή.
Απώλεια ελέγχου
Η ένοπλη πτέρυγα της αντιπολίτευσης αποσταθεροποίησε πρόσφατα τον Ασαντ με την αιφνίδια δολοφονία τεσσάρων από τους κορυφαίους στρατηγούς του και τη μεταφορά του πεδίου των μαχών, στην καρδιά της Δαμασκού και του Χαλεπιού. Τα γεγονότα αυτά ταρακούνησαν συθέμελα τη διακυβέρνηση του Ασαντ. Η απώλεια ελέγχου πολλών χωριών και πόλεων υποβάθμισαν ακόμη περισσότερο την αξιοπιστία του Ασαντ.
Το ερώτημα δεν είναι πόσο θα παραμείνει ο Ασαντ στην εξουσία, αλλά αν θα επιβιώσει το αυταρχικό σύστημα. Αποτελεί ειρωνεία ότι η διεθνής διπλωματία έχει επικεντρωθεί κυρίως στην απομάκρυνση του Ασαντ, ενώ αφήνει αλώβητο το σύστημα. Η ιδέα είναι να αποφευχθεί ένα κενό ασφαλείας και ένας ολομέτωπος εμφύλιος που θα μπορούσε να καταστρέψει την κοινωνική ποικιλομορφία της Συρίας και να απειλήσει τα γειτονικά κράτη. Αυτό σημαίνει ότι η Συρία μετά τον Ασαντ θα είναι φορτωμένη με σοβαρά προβλήματα, που μπορεί να εκτραχύνουν και να επιμηκύνουν τη μετάβασή της από τον αυταρχισμό στον πλουραλισμό.
* Ο κ. Fawaz Gerges είναι καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο London School of Economics.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.