Σε τεντωμένο σχοινί ο Ομπάμα στη Συρία

Οριακά τα αποτελέσματα της προσπάθειας να εξασφαλίσει την αναγκαία υποστήριξη τόσο στον διεθνή στίβο όσο και εντός ΗΠΑ

A.P., Washington Post

Η στιγμή της αλήθειας πλησιάζει για τη Συρία, αλλά και για τον Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος αποφάσισε να ρισκάρει την τύχη της δεύτερης τετραετίας του πάνω στο συριακό πρόβλημα πριν από οκτώ ημέρες, όταν ανέστειλε αιφνιδιαστικά την προαναγγελθείσα στρατιωτική επιδρομή εναντίον του καθεστώτος Ασαντ για να ζητήσει την έγκριση του αμερικανικού Κογκρέσου.

Την περασμένη εβδομάδα, ο Αμερικανός πρόεδρος αποδύθηκε σε πυρετώδεις προσπάθειες να εξασφαλίσει την αναγκαία υποστήριξη τόσο στον διεθνή στίβο όσο και στο εσωτερικό της χώρας του. Τα αποτελέσματα διαγράφονται αμφίβολα και τα μεγάλα ερωτήματα για το τι μέλλει γενέσθαι συνεχίζουν να αιωρούνται αναπάντητα.

Η σύνοδος κορυφής του G20 στην Αγία Πετρούπολη βρήκε τις ΗΠΑ απομονωμένες όσο δεν είχε συμβεί σε καμία άλλη πρόσφατη διεθνή κρίση, μηδέ εξαιρουμένου του ατυχούς πολέμου εναντίον του Ιράκ επί Τζορτζ Μπους, το 2003. Μόνο η Γαλλία, η Τουρκία και ο Καναδάς στάθηκαν σθεναρά στο πλευρό της Αμερικής, ενώ η μεγάλη πλειονότητα των κρατών που εκπροσωπούν τις 20 ισχυρότερες οικονομίες του κόσμου εξέφρασε κατηγορηματική αντίθεση ή έντονο σκεπτικισμό στην προοπτική μιας αμερικανικής επίθεσης, χωρίς εξουσιοδότηση από το Συμβούλιο Ασφαλείας.

Φυσικά, η κατηγορηματική αντίθεση της Ρωσίας ήταν δεδομένη. Σε αντίθεση με τη Λιβύη, όπου το Κρεμλίνο έδωσε ανόρεκτα το «πράσινο φως» για μια επέμβαση του ΝΑΤΟ, η Συρία αποτελεί ζώνη ζωτικών γεωστρατηγικών συμφερόντων για τη Ρωσία. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την πρόσφατη απόφαση του Βλαντιμίρ Πούτιν να παράσχει άσυλο στον «αποστάτη», πρώην συνεργάτη των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών Εντουαρντ Σνόουντεν –απόφαση η οποία ερέθισε τα μέγιστα τον Μπαράκ Ομπάμα– δημιούργησε ψυχροπολεμική ατμόσφαιρα στις αμερικανορωσικές σχέσεις, υπονομεύοντας τις ούτως ή άλλως ελάχιστες ελπίδες για τη σύνοδο κορυφής του G20.

Εξίσου αναμενόμενη ήταν η κατηγορηματική –αν και σε χαμηλότερους τόνους– αντίθεση της Κίνας. Εκείνο, όμως, που δεν ήταν και τόσο αναμενόμενο ήταν το γεγονός ότι στο μέτωπο αυτών που πίεσαν τον Ομπάμα να εγκαταλείψει τα πολεμικά σχέδια και να αναζητήσει πολιτική λύση στο Συριακό ήρθαν να προστεθούν ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν, ο Πάπας Φραγκίσκος, αλλά και η Ευρωπαϊκή Ενωση, με τις ταυτόσημες τοποθετήσεις του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Χέρμαν βαν Ρομπέι και του προέδρου της Κομισιόν, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο.

Οσο για την αποφασιστική, για τον Μπαράκ Ομπάμα, αναμέτρηση, αυτή που θα δοθεί εντός των προσεχών εικοσιτετραώρων στο αμερικανικό Κογκρέσο, οι οιωνοί διαγράφονταν θετικοί από τη στιγμή που ο Αμερικανός πρόεδρος κέρδισε την υποστήριξη των επικεφαλής και των δύο μεγάλων κομμάτων στη Γερουσία και τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Στην πορεία, όμως, τα πράγματα άρχισαν να περιπλέκονται. Το προσχέδιο απόφασης πέρασε μεν από την αρμόδια επιτροπή της Γερουσίας, αλλά με κάθε άλλο παρά άνετη πλειοψηφία (10 εναντίον 7 και μία λευκή ψήφος). Τόσο οι Ρεπουμπλικανοί όσο και οι Δημοκρατικοί εμφανίζονται διχασμένοι και στα δύο νομοθετικά σώματα. Οι τελευταίες εκτιμήσεις του αμερικανικού Τύπου ανέφεραν ότι, από τα 100 μέλη της Γερουσίας, 24 υποστηρίζουν την επίθεση κατά της Συρίας, ισάριθμοι την απορρίπτουν και 52 είναι αναποφάσιστοι. Οι περισσότεροι Ρεπουμπλικανοί βουλευτές αναμένεται να ψηφίσουν «όχι» στην κρίσιμη ψηφοφορία, ενώ 62 Δημοκρατικοί συνάδελφοί τους εμφανίζονται αναποφάσιστοι.

Ο Αμερικανός πρόεδρος θα χρειαστεί ικανότητες ακροβάτη για να ισορροπήσει πάνω σε τεντωμένο σκοινί, αντιμέτωπος με αντίρροπες πιέσεις: μια μερίδα μελών του Κογκρέσου απορρίπτει την πρότασή του γιατί δεν θέλει οποιαδήποτε επέμβαση στη Συρία και μια άλλη γιατί δεν αρκείται σε μια περιορισμένη επιχείρηση «τιμωρίας» του Ασαντ, αλλά επιζητεί την ανατροπή του. Οι τελευταίες ενδείξεις υπονοούν ότι η πλάστιγγα μάλλον γέρνει προς τη δεύτερη εκδοχή. Ενώ στην αρχή γινόταν λόγος για περιορισμένα πλήγματα, τα οποία θα κρατούσαν μόλις μία ή δύο ημέρες, το προσχέδιο απόφασης προβλέπει εκστρατεία μέχρι και τριών μηνών, ενώ το Πεντάγωνο καταρτίζει νέο, «ευρύτερο» κατάλογο πιθανών στόχων. Το μεγάλο ερώτημα που μένει αναπάντητο αφορά στον στρατηγικό, πολιτικό στόχο της επιχείρησης – αστραπιαίας ή ευρύτερης. Ποιο είναι το επιθυμητό, για την Αμερική, «τέλος της παρτίδας», ποιος θα έχει την εξουσία στη Δαμασκό όταν τελειώσουν οι βομβαρδισμοί και τι είδους μέλλον για τη Συρία οραματίζεται η Ουάσιγκτον;