Μαύρες χήρες και παραδειγματισμός

Μιχάλης Παπαθεράποντος

Οι μαύρες χήρες άφησαν το στίγμα τους στην πρόσφατη βομβιστική επίθεση στο Ρωσσικό μετρό, αφήνοντας πίσω τους 39 νεκρούς. Οι μαύρες χήρες είναι κυρίως σύζυγοι, αδελφές ή και στενοί συγγενείς ανδρών που πέθαναν στις πολύχρονες αιματηρές συγκρούσεις με τις Ρωσσικές δυνάμεις για την ανεξαρτησία της Τσετσενίας. Απο το 1991 γίνονται προσπάθειες για ανεξαρτησία της Τσετσενίας, με επίτευγμα την “de facto” αναγνώριση που κέρδισε στο τέλος του πρώτου πολέμου με τη Ρωσία το 1996. Οι βομβαρδισμοί στην Μόσχα τον Σεπτέμβριο του 1999 και η εισβολή των Τσετσένων ανταρτών στο γειτονικό Νταγκεστάν έδωσαν την αφορμή για επίθεση της Ρωσίας στη Τσετσενία και ανάκληση των όποιων παραχωρήσεων προς τους Τσετσένους. Οι αιματηρές συγκρούσεις και ιδιαίτερα στην Τσετσενική πρωτεύουσα, Γκρόζνι, άφησαν αρκετούς νεκρούς και η μορφή του πολέμου άλλαξε, δίνοντας έμφαση στον ανορθόδοξο πόλεμο και στις τρομοκρατικές επιθέσεις από πλευράς των Τσετσένων. Οι μαύρες χήρες, εκτιμάται ότι έχουν χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, οι οποίες στρατολογούνται και εκπαιδεύονται από Ισλαμιστές τρομοκράτες για ειδικές επιχειρήσεις. Οι μαύρες χήρες συμμετείχαν στην κατάληψη του θεάτρου Νορτ Οστ το 2002 στη Μόσχα, όπου συνολικά 50 τρομοκράτες και 115 απαχθέντες έχασαν τη ζωή τους. Επίσης, οι μαύρες χήρες εέφεραν σημαντικά πλήγματα στις Ρωσικές αρχές το 2004, όπου ανατίναξαν 2 επιβατικά αεροπλάνα, επιτέθηκαν σε σταθμό του Μετρό και αιχμαλώτισαν 1200 παιδιά και μεγάλους στο Μπεσλάν. Το αποτέλεσμα στο Μπεσλάν ήταν ο θάνατος των περισσότερων τρομοκρατών αλλά και 334 αμάχων, ανάμεσα τους και 186 παιδιά.


Τα πολιτικά κίνητρα
Το συμβάν στο Μπεσλάν το 2004 έφερε σημαντικές αλλαγές στο τρόπο διοίκησης των περιφερειών, όπου η κεντρική κυβέρνηση συγκέντρωσε στα χέρια της περισσότερες εξουσίες. Σήμερα στη Τσετσενία, διοικεί ο εγκάθετος του Κρεμλίνου Ραμζάν Καντίροφ, αλλά με χαμηλή αποδοχή από την τοπική κοινωνία, όπου η πλειοψηφία επιθυμεί την ανεξαρτησία από τη Ρωσία. Ο Ισλαμιστής Ντόκκα Ουμάροφ θεωρεί ότι η Τσετσενία ανήκει στο «Εμιράτο του Καυκάσου» που συμπεριλαμβάνει επίσης το Ντακεστάν, την Ιγκουσετία, τις στέπες Νοκάι και τη Βόρεια Οσσετία. Τον Ιανουάριο, ο Ουμάροφ ο οποίος καταζητείται από τις Ρωσικές αρχές δήλωσε ότι η σύγκρουση θα μεταφερθεί στις Ρωσικές πόλεις από τους μάρτυρες της ταξιαρχίας των Ριγιάντ-ας-Σαλιχίν. Αυτό δείχνει την επίγνωση και ανάμειξη του στα τρομοκρατικά κτυπήματα στη Μόσχα και το Νταγκεστάν. Μάλιστα, η μία επίθεση έγινε στη στάση Λιουμπλιάνκα κοντά στα κεντρικά κτίρια των μυστικών υπηρεσιών της Ρωσίας, δίνοντας συμβολικό χαρακτήρα στις επιθέσεις. Πρόσφατα οι Ρωσικές αρχές επέφεραν αρκετά πλήγματα κατά των Ισλαμιστών και οι επιθέσεις στη Μόσχα και στο Νταγκεστάν θεωρούνται ως αντεπίθεση. Οι επιθέσεις μετέφεραν ξανά το πρόβλημα με τη Τσετσενία στη καρδιά της Ρωσίας βάζοντας το στη καθημερινή ζωή των απλών πολιτών. Έτσι, δημιουργείται ένας μακροχρόνιος ορίζοντας μελλοντικής απειλής για τιμωρία προς αυτούς που θεωρούνται πολιτικά υπεύθυνοι. Αιωρείται η πιθανότητα μελλοντικού τρομοκρατικού κτυπήματος σε περίπτωση συνέχισης της αδικίας που υφίστανται τα φερόμενα θύματα. Με αυτό τον σκοπό οι μαύρες χήρες και οι Ισλαμιστές τρομοκράτες αποσκοπούν στον εξαναγκασμό της Μόσχας για ανεξαρτητοποίηση της Τσετσενίας, και των άλλων Μουσουλμανικών περιοχών του Καυκάσου.


Το Θρησκευτικό υπόβαθρο
Οι μαύρες χήρες ντυμένες στα μαύρα δείχνουν το πένθος για τα συγγενικά τους πρόσωπα και την ετοιμότητα τους να πεθάνουν ως μάρτυρες για το σύνολο της Ισλαμικής κοινότητας. Ο θάνατος ως μάρτυρας για τους ριζοσπάστες Ισλαμιστές θεωρείται ο πλέον ένδοξος τρόπος για να πεθάνει κάποιος. Με τα κτυπήματα στον εχθρό, θεωρείται ότι αποδίδεται δικαιοσύνη και επιτυγχάνεται η τιμωρία του αντιπάλου. Στο Ισλάμ γενικότερα, η τιμωρία έχει ως κεντρικό στόχο την διαφύλαξη της ισλαμικής κοινωνίας και αποσκοπεί στην αυστηρή τιμωρία του ενόχου και τον παραδειγματισμό του συνόλου. Η αυστηρότητα είναι αναγκαία και πηγάζει από τον ισλαμικό νόμο που παρέχει όλες τις ρυθμίσεις και υπερβαίνει τα πλαίσια του χώρου και χρόνου. Στο Ιερό βιβλίο του Ισλάμ, το Κοράνιο, γίνονται αρκετές αναφορές για τιμωρία χωρίς οίκτο (4:171-173) και ότι η τιμωρία θα πρέπει να είναι σκληρή. Ταυτόχρονα, ο παραδειγματισμός των ενόχων είναι κάτι το οποίο μπορεί να προσφέρεται προς δημόσια παρακολούθηση (24:2) για απόδοση δικαιοσύνης και κοινωνικό παραδειγματισμό. Όπως με αυτό τον τρόπο ασκείται πίεση στο σύνολο για παραδειγματισμό, έτσι και οι επιθέσεις στοχεύουν στον παραδειγματισμό των πολιτικά υπεύθυνων για συμμόρφωση με τα αιτήματα των Ισλαμιστών. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις είναι η στρατηγική του αδύνατου που δεν διαθέτει τα στρατιωτικά μέσα και δυνατότητες για να επιβληθεί στον πιο δυνατό.

www.geopolitics-gr.blogspot.com