Παρασκευή 16 Απριλίου 2010

Νέα προσπάθεια Ομπάμα για περιορισμό των πυρηνικών

Του David E. Sanger
The New York Times



Την δέσμευση από δεκάδες ηγέτες για την ανάληψη δράσης με στόχο την αντιμετώπιση της πυρηνικής τρομοκρατίας, και συγκεκριμένες δεσμεύσεις για αχρήστευση ή αποθήκευση των πυρηνικών υλικών εξασφάλισε ο πρόεδρος Ομπάμα, κάνοντας μάλιστα λόγο για ένα «τολμηρό και εφικτό» πρόγραμμα με όριο συμπλήρωσης τα επόμενα τέσσερα χρόνια.

Ωστόσο αργότερα σε διάσκεψη τύπου, ο κος Ομπάμα αναγνώρισε ότι θα πρέπει να ληφθούν μία σειρά από δύσκολες αποφάσεις σε αριθμό ακανθωδών προβλημάτων ώστε να τερματιστεί πλήρως η διάδοση των πυρηνικών όπλων.


Απηύθυνε επίσης σαφή προειδοποίηση στο Ιράν, που δεν αντιπροσωπεύτηκε στη διάσκεψη, τονίζοντας ότι μετά από τέσσερα χρόνια αποτυχημένων κυρώσεων, η τιμωρία που επιδιώκει να εξασφαλίσει μέσω του Συμβουλίου Ασφαλείας θα πρέπει να είναι τέτοια που να γίνεται αντιληπτή από την Τεχεράνη, ενώ ζήτησε και την στήριξη της Κίνας, εμπορικού εταίρου του καθεστώτος.

Η διάσκεψη την οποία συγκάλεσε και σε μεγάλο βαθμό διηύθυνε ο κος Ομπάμα, ουδόλως έμοιαζε με τις διαπραγματεύσεις για περιορισμό των πυρηνικών οπλοστασίων των δύο υπερδυνάμεων κατά τον ψυχρό πόλεμο, ή με τις άκαρπες διαπραγματεύσεις για τον αφοπλισμό της Βόρειας Κορέας. Η διάσκεψη αποσκοπούσε στο να πεισθούν Αφρικανικές, Λατινοαμερικανικές και Ευρωπαϊκές χώρες για τα βήματα που πρέπει να ληφθούν ώστε να αποκλειστεί η εξασφάλιση από τρομοκρατικές οργανώσεις των δύο αναγκαίων υλικών για την κατασκευή πυρηνικής βόμβας –πλουτωνίου και εμπλουτισμένου ουρανίου.

Ο κος Ομπάμα άνοιξε τις εργασίες υποστηρίζοντας ότι αν και έχει απομακρυνθεί το ενδεχόμενο σύγκρουσης των υπερδυνάμεων, εντούτοις ο κίνδυνος για την πυρηνική τρομοκρατία δεν ήταν ποτέ τόσο μεγάλος, επικαλούμενος λόγια του Αϊνστάιν αμέσως μετά την απαρχή της πυρηνικής εποχής: «οδεύουμε προς μία άνευ προηγουμένου καταστροφή».

Όλα για τις εντυπώσεις;
“Η πολυδιαφημιζόμενη επιτυχία της διάσκεψης αφορά ένα μη-δεσμευτικό ανακοινωθέν το οποίο εν πολλοίς επαναλαμβάνει την ισχύουσα πολιτική και δεν συνιστά ουσιαστική πρόοδο σε σχέση με την αντιμετώπιση της τρομοκρατικής πυρηνικής απειλής ή της απειλής που συνιστά το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν» δήλωσε ο Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Τζον Κιλ.

Ο κος Ομπάμα παραδέχθηκε ότι οι δεσμεύσεις έχουν εθελοντικό χαρακτήρα, για να προσθέσει ωστόσο ότι αυτό δεν είναι κάτι το νέο. Σε πρακτικό επίπεδο, η διάσκεψη, αναγκάζει χώρες που δεν έχουν περιορίσει τα πυρηνικά τους πλεονάσματα να καταρτίσουν λεπτομερή σχέδια για την ρύθμιση τους, και αφετέρου θέτει προ των ευθυνών τους τις χώρες που δεν συμμορφώθηκαν με προηγούμενες δεσμεύσεις.

Διαφωνία για το ότι η διάσκεψη απέτυχε εκφράζουν άλλοι ειδικοί. Ο πρώην γερουσιαστής και σύμβουλος του Ομπάμα Σαμ Ναν, εκτίμησε ότι «βρισκόμαστε πιο κοντά στην συνεργασία παρά στην καταστροφή», ενώ ο ειδικός για την πυρηνική τρομοκρατία Γκράχαμ Άλισον, τόνισε πως «αν οι χώρες σφραγίσουν καλά όλα τα πυρηνικά όπλα και τα πυρηνικά υλικά, τότε θα μειώσουν στο απειροελάχιστο τον κίνδυνο μιας πυρηνικής ενδεκάτης Σεπτεμβρίου».


Στο Λευκό Οίκο με δώρα
Προσερχόμενες στο Λευκό Οίκο, ορισμένες χώρες προσκόμισαν και «δώρα», όπως ο Καναδάς, το Μεξικό και η Ουκρανία, που δεσμεύτηκαν να εξαλείψουν τα πλεονάσματα τους σε πυρηνικά υλικά για την κατασκευή βομβών ή να τα παραχωρήσουν στις ΗΠΑ. Από πλευράς της η Ρωσία προχώρησε στο κλείσιμο αντιδραστήρα πλουτωνίου που χρησίμευε για την παραγωγή πυρηνικών καυσίμων, ενώ άλλα κράτη συμφώνησαν να μετατρέψουν τους αντίστοιχους αντιδραστήρες τους.

Ωστόσο το τι ολοκληρώθηκε ή επιτεύχθηκε κατά την διάσκεψη, ισοδυναμεί με την αναβίωση ή την εφαρμογή ανενεργών συμφωνιών, όπως η υπογραφή από τους υπουργούς εξωτερικών των ΗΠΑ και της Ρωσίας της συμφωνίας για την αδρανοποίηση ποσότητας ουρανίου που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή 17.000 όπλων, συμφωνία που είχε ανακοινωθεί και υπογραφεί επί διακυβέρνησης Κλίντον.

Χειροπιαστά τα αποτελέσματα
Μέχρι το 2012, όταν θα γίνει η δεύτερη διάσκεψη κορυφής στη Νότια Κορέα, ο κος Ομπάμα, θα πρέπει να ασχοληθεί με μία σειρά από εξαιρετικά ευαίσθητα ζητήματα - θα πρέπει να πείσει το Πακιστάν, την Ινδία και την Κίνα να τερματίσουν την παραγωγή πυρηνικών καυσίμων, να «αναγκάσει» την Βόρεια Κορέα να εγκαταλείψει το μικρό πυρηνικό της οπλοστάσιο, και να αναχαιτίσει την προσπάθεια του Ιράν να μπορεί να κατασκευάσει πυρηνικά όπλα.

Αντιδρώντας στην έκκληση Ομπάμα για καθολική απαγόρευση της παραγωγής πυρηνικών καυσίμων, ο πρωθυπουργός του Πακιστάν δήλωσε ότι η χώρα του «θα πρέπει να διατηρήσει για σκοπούς αποτροπής, μία μικρή ποσότητα».

Από πλευράς της η Ρωσία έχει καταστήσει σαφές ότι αν εκσυγχρονιστεί η Αμερικανική αντιπυραυλική τεχνολογία, τότε διατηρεί το δικαίωμα να εγκαταλείψει την νέα συνθήκη για περιορισμό των στρατηγικών όπλων. Η Βόρεια Κορέα έχει ήδη αποσυρθεί από τις συμφωνίες επί προεδρίας Μπους, ενώ το Ιράν απάντησε με την ανακοίνωση ότι σύντομα θα είναι σε θέση να κατασκευάσει νέα γενιά συσκευών φυγοκέντρισης για επίσπευση της διαδικασίας εμπλουτισμού ουρανίου.

Παρά τις αρνητικές εξελίξεις, ο κος Ομπάμα και οι σύμβουλοι του δεν φαίνεται να ανησυχούν. Αντιτάσσουν ότι για την δημιουργία των σημερινών πυρηνικών οπλοστασίων απαιτήθηκαν 60 χρόνια, και ότι άλλα τόσα, ίσως και περισσότερα, θα απαιτηθούν για την καταστροφή τους.

Η επόμενη δοκιμασία για τον κο Ομπάμα θα είναι τον Μάιο στη διάρκεια πολυήμερης εξέτασης της Συνθήκης για την Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων, παρουσία και του Ιράν.

Η σύνοδος θα επιτρέψει στον κο Ομπάμα να επιχειρήσει να επιφέρει διορθώσεις στη Συνθήκη, όπως από τη μια να κλείσει τις τρύπες που πριν από επτά χρόνια επέτρεψαν στη Βόρεια Κορέα να την εγκαταλείψει, και από την άλλη παραχώρησαν το δικαίωμα στο Ιράν να επιλέξει ποιες ερωτήσεις των διεθνών επιθεωρητών θα απαντήσει. Και όλα αυτά ενώ θα διεξάγονται οι διαβουλεύσεις για νέες κυρώσεις κατά της Τεχεράνης.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.