Η Παγκοσμιοποίηση του Πολέμου. Δημ. Τσαιλάς

του Αρχιπλοίαρχου (ε.α.) Δημητρίου Ν. Τσαϊλά

Η κατάρριψη του τουρκικού αεροσκάφους στις 22 Ιουνίου, μάλλον δεν πρέπει να θεωρηθεί απλά ως μια σημειακή εχθρική ενέργεια αλλά είναι πολύ πιο πιθανό το ενδεχόμενο μιας παρέμβασης στην αναζήτηση περιφερειακής ισχύος. Και αυτό απορρέει από την αλληλουχία των γεγονότων, αφού μετά την κατάρριψη του τουρκικού μαχητικού αεροσκάφους F-4 από τη συριακή αεράμυνα, η τουρκική κυβέρνηση άσκησε απλά το δικαίωμά της να ζητήσει την υποστήριξη του ΝΑΤΟ, διαμαρτυρήθηκε προς το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, απέστειλε διάβημα στη Δαμασκό και τέλος τροποποίησε τους κανόνες εμπλοκής κατά μήκος των συνόρων της με τη Συρία.

Είναι, σαφές ότι, τουλάχιστον από την πλευρά της Τουρκίας θα συνεχισθεί η υποστήριξη των σύριων αντιφρονούντων, θα εντείνει τις προσπάθειες της για μια όλο και ποιο ηχηρή πολιτική καταδίκη, της Συρίας, από τους διεθνείς οργανισμούς, και βεβαίως δεν φαίνεται να έχει σκοπό να εμπλακεί σε ένοπλη σύγκρουση τουλάχιστον χωρίς τη συμμετοχή άλλων συμμαχικών ή διεθνών οργανισμών. Καθώς κάθε στρατιωτική επέμβαση εκ μέρους της Τουρκίας, αφενός ενέχει υψηλό κίνδυνο, αφετέρου μειώνονται η ήδη αδύναμες και εύθραυστες σχέσεις με τους λαούς και τις εθνότητες της εγγύς περιοχής αλλά και τις μειονότητες του εσωτερικού της. Έτσι διαφαίνεται ότι από την προοπτική της Τουρκίας, η ιδανική πολιτική για να διαχειριστεί την κρίση στη Συρία θα αντικατοπτρίζει το τρίπτυχο στρατηγικής που ήδη αναφέρθηκε.

Ωστόσο η κατάσταση είναι πολύ ρευστή και εξαρτάται από τη συμπεριφορά της Δαμασκού. Θα μεταβάλλεται ανάλογα από την κλιμάκωση που η Συρία θα δημιουργεί με αποσταθεροποιητικές ενέργειες και δράσεις ώστε να μεταφέρει την κρίση εκτός των συνόρων της ή θα περιορισθεί να ασκεί την εσωστρεφή βία όπως άλλωστε μας είχε συνηθίσει μέχρι το επεισόδιο της κατάρριψης. Η Άγκυρα, βεβαίως σε κάθε ευκαιρία θα διατρανώνει δημόσια τη φωνή της κατά του Μπασάρ Αλ Άσαντ και του καθεστώτος της Συρίας. Επίσης, θα προσπαθεί μέσα από τα διεθνή φόρα να συγκεντρώσει τη διεθνή υποστήριξη για την πολιτική δράση εναντίον του και κατά του καθεστώτος του.

Ας ερευνήσουμε τι μπορεί να κρύβεται πίσω από αυτό το μεμονωμένο επεισόδιο. Μια υπόθεση εργασίας είναι η χρήση προκλητικής βίας, υποκινούμενης από ισχυρές δυνάμεις του διεθνούς συστήματος, ως πρόσχημα για να επιτευχθεί μια στρατιωτική επίθεση. Χωρίς αυτά τα περιστατικά, οι ισχυρές δυνάμεις του διεθνούς συστήματος κινδυνεύουν να θεωρηθούν εισβολείς, με μόνο σκοπό την καταστροφή των ασθενέστερων χωρών για να επιβάλουν τα δικά τους συμφέροντα. Οπότε, χρειάζονται τα αναγκαία δικαιολογητικά που παρέχονται από τέτοιου είδους επεισόδια, για να μην απολογηθούν στη συνέχεια για την προβολή ισχύος που θα επιδείξουν. Ας θυμηθούμε πως υποκινήθηκαν οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις από τις προκλητικές ενέργειες των ελλήνων πραξικοπηματιών, για να εκτελέσουν την εισβολή το1974 στην Κυπριακή Δημοκρατία. Ενέργεια που είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια εθνικού εδάφους και την εγκατάσταση των Τούρκων στη γεωστρατηγικής σημασίας περιοχή της Βορείου Κύπρου.

Η ανωτέρω θεωρεία ενισχύεται αφού η Άγκυρα ανεπίσημα τον τελευταίο καιρό, και σύμφωνα με σοβαρά ινστιτούτα αμυντικών αναλύσεων, επιδιώκει ενεργοποίηση του άρθρου 4 μεταξύ των μελών του ΝΑΤΟ σχετικά με την κατάσταση στη Συρία. Μέχρι τώρα δεν το κατάφερε, όμως με την κατάρριψη του αεροσκάφους τους, μπορούν επισήμως να απομακρύνουν την αβεβαιότητα των συμμάχων, και να ξεπεράσουν τις όποιες αντιρρήσεις. Η δήλωση που έγινε μετά τη συνεδρίαση του Βορειο-ατλαντικού Συμβουλίου στις 26 Ιουνίου είναι αφενός ισχυρή, αλλά δεν απειλεί με πόλεμο. Καταδικάζει την ενέργεια της Συρίας, εκφράζει την υποστήριξη του μέλους της συμμαχίας, της Τουρκία, και σηματοδοτεί, ότι το ΝΑΤΟ και τα μέλη του θα συνεχίσουν να παρακολουθούν την κατάσταση εκ του σύνεγγυς.

Η ηθελημένη ή μάλλον προσχεδιασμένη χρήση βίας από τη Δαμασκό εκτελέστηκε για να προειδοποιήσει την κυβέρνηση Ερντογάν ότι δεν θα συνεχίσει ανώδυνα την υποστήριξη και την απεριόριστη ενίσχυση των σύριων αντιφρονούντων. Ανεξάρτητα από αυτό, το επεισόδιο της κατάρριψης χωρίς καμία προειδοποίηση δημιουργεί το ίδιο αποτέλεσμα που θα είχε και μια προμελετημένη ενέργεια και διεξοδικά σχεδιασμένη υποκινούμενη από ισχυρές δυνάμεις του Διεθνούς συστήματος που επιδιώκουν γεωπολιτικά συμφέροντα.

Ζούμε σε μια εποχή που μπορούμε να την ονομάσουμε "Η παγκοσμιοποίηση του πολέμου" η οποία καθοδηγείται και διεξάγεται από τα ίδια, τα ισχυρά κράτη που διακηρύσσουν ότι είναι υπέρμαχοι των δημοκρατικών δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου. Οι καθοδηγούμενες από τους ισχυρούς παίκτες του Διεθνούς συστήματος εξελισσόμενες αιματηρές κρίσεις εδώ και δεκαετίες δηλώνουν σήμερα μια ακατάπαυστη επιθετικότητα, με πολέμους που εκτείνονται από την Βόρεια και Ανατολική Αφρική, στη Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία και πέρα από την Ευρασία, την Άπω Ανατολή και την Αρκτική. Οι περισσότερες κρίσεις αφορούν άμεσα τα σχέδια των εν εξελίξει πολέμων στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, στην περιοχή της Κεντρικής Ασίας, όπου συνεπάγονται συντονισμένες ενέργειες κατά του Ιράν, της Συρίας και του Πακιστάν.
Η πολεμική προπαρασκευή για την επίθεση στη Συρία και το Ιράν βρίσκονται ήδη σε "ένα προχωρημένο στάδιο ετοιμότητας". Οι στρατιωτικοί σχεδιαστές των ισχυρών έχουν προετοιμάσει τα περιγράμματα ώστε να επακολουθήσει μια «ανθρωπιστική» στρατιωτική εκστρατεία, στην οποία η Τουρκία (η δεύτερη μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη εντός του ΝΑΤΟ) θα διαδραματίζει κεντρικό ρόλο.

Βρισκόμαστε σε ένα επικίνδυνο σταυροδρόμι. Αναμένεται μια στρατιωτική επιχείρηση, που θα ξεκινήσει εναντίον της Συρίας και του Ιράν, στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, την περιοχή της Κεντρικής Ασίας, που εκτείνεται από τη Βόρειο Αφρική και την Ανατολική Μεσόγειο στα σύνορα Αφγανιστάν-Πακιστάν με την Κίνα, που είναι πιθανό οι αναταραχές να εξελιχθούν σε ένα εκτεταμένο περιφερειακό πόλεμο.

Αρχιπλοίαρχος (ε.α.) Δημήτριος Ν. Τσαϊλάς
Γενικός Διευθυντής του Strategy International (www.strategyinternational.org)