Τρίτη 17 Μαΐου 2011

On China





Henry Kissinger
On China
Penguin Press, 2011



Της Michiko Kakutani
The New York Times Book Review


Πέρασαν τέσσερις δεκαετίες από τότε που ο Πρόεδρος Richard M. Nixon έστειλε τον Henry Α. Kissinger στο Πεκίνο για να επαναφέρει σε καλό ρυθμό την επαφή με την Κίνα, ένα αρχαίο πολιτισμό με τον οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες, σε εκείνο το χρονικό σημείο, δεν είχαν καμία υψηλού επιπέδου διπλωματική επαφή για περισσότερο από δύο δεκαετίες. Από τότε, ο ψυχρός πόλεμος έχει τελειώσει, η Σοβιετική Ένωση (μια απειλή και για την Κίνα και για τις Ηνωμένες Πολιτείες) έχει διαλυθεί και η οικονομική μεταρρύθμιση στην Κίνα έχει μετασχηματίσει ένα αμόρφωτο και αδύναμο έθνος σε μια μεγάλη δύναμη που παίζει έναν όλο και περισσότερο κεντρικό και σημαντικό ρόλο στον διεθνοποιημένο κόσμο.


Το συναρπαστικό, πονηρό και σε μερικές στιγμές διεστραμμένο καινούργιο βιβλίο του Kissinger, «On China», δεν εξετάζει απλώς τον πρωταρχικό ρόλο που έπαιξε το άνοιγμα του Nixon στην Κίνα, αλλά προσπαθεί επίσης να δείξει πώς η ιστορία της Κίνας, αρχαίας και πιο πρόσφατης, έχει διαμορφώσει την εξωτερική πολιτική και τη στάση της απέναντι στη Δύση. Ενώ αυτός ο τόμος είναι εμπλουτισμένος με την πρωτοποριακή ανάλυση ιστορικών, όπως είναι αυτή του Jonathan D. Spence, το πορτρέτο της Κίνας, όπως αυτό παρουσιάζεται στο βιβλίο, ενισχύεται από την γνώση του Kissinger για διάφορες γενιές Κινέζων ηγετών και τις τακτικές τους.

Το βιβλίο επισημαίνει και δίνει έμφαση στους ρυθμούς και τα πολιτικά σχέδια στην κινεζική ιστορία, ενώ εξηγεί και τις φιλοσοφικές διαφορές που χωρίζουν την Κίνα από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Κάθε χώρα έχει μια αίσθηση του προφανούς πεπρωμένου της, αλλά «η αμερικανική είναι ιεραποστολική», γράφει ο Kissinger. Υποστηρίζει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αισθάνονται να έχουν υποχρέωση να διαδώσουν τις αρχές τους σε κάθε μέρος του κόσμου.

Η αίσθηση των υποχρεώσεων της Κίνας, αντίθετα, λέει ο συγγραφέας, είναι πολιτιστική: Η Κίνα δεν προσηλυτίζει, ούτε υποστηρίζει ότι τα πιστεύω της «είναι σχετικά και ωφέλημα έξω από τη χώρα». Ωστόσο, έχει την τάση να βαθμολογεί και να κατατάσσει «όλα τα άλλα κράτη σε διάφορα επίπεδα υποτελών εθνών βασισμένων στην προσέγγισή τους στις κινεζικές πολιτιστικές και πολιτικές μορφές».

Κρυμμένο κάτω από τα όσα αναφέρει ο Kissinger για την κινεζική ιστορία, υπάρχει ένα υπονοούμενο. Αυτός ο τόμος, σαν το βιβλίο του 1994 του ίδιου συγγραφέα, με τον τίτλο «Diplomacy», είναι μια πονηρή προσπάθεια από ένα αμφισβητούμενο άτομο να παρουσιαστεί η κληρονομιά του ως εθνική συμβουλή για την ασφάλεια του κράτους. Είναι ένα βιβλίο που προωθεί το αίσθημα του Kissinger ότι υπάρχει ανάγκη για ρεαλιστική πολιτική σκέψη.

Μερικές από τις αποκαλυπτικές επαφές μεταξύ του Kissinger και του Mao έχουν παρουσιαστεί ήδη στο βιβλίο του 1999, «The Kissinger Transcripts», με τα εμπιστευτικά έγγραφα να είναι παρμένα από το μη κυβερνητικό αρχείο εθνικής ασφάλειας. Αυτά τα έγγραφα δείχνουν ότι ο Kissinger υιοθέτησε πολύ περισσότερη κολακεία στη λογομαχία του με τους ξένους ηγέτες απ’ ότι λένε οι προσωπικοί απολογισμοί του. Πολλά παρασκήνια που έγιναν στις συναλλαγές του Λευκού Οίκου επί προεδρίας Nixon με την Κίνα είναι γνώριμα στους αναγνώστες του βιβλίου «Nixon and Mao: The Week That Changed the World», της Margaret MacMillan, καθώς και του «Tangled Web: The Making of Foreign Policy in the Nixon Presidency» του William Bundy.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.