Joshua Cooper Ramo
The Age of Unthinkable
Little, Brown & Company, 2009
The Age of Unthinkable
Little, Brown & Company, 2009
Του Gary Rosen
The New York Times Book Review
Τουλάχιστον ο Τζόσουα Κούπερ Ράμο δεν έγραψε το βιβλίο «The Age of Unthinkable» για να καλοπιάσει το αφεντικό του. Αν και ο Ράμο είναι διευθύνων σύμβουλος στη συμβουλευτική εταιρία για θέματα γεωστρατηγικής του Χένρυ Κίσινγκερ, το βιβλίο ασκεί έντονη κριτική στις πρακτικές του πρώην Υπουργού Εξωτερικών. Όπως είπε ο ίδιος ο Κίσινγκερ σε δημοσιογράφο του περιοδικού New Yorker «το κεντρικό νόημα του βιβλίου είναι ότι, ουσιαστικά, η δική μου γενιά πολιτικών αποτελεί είδος προς εξαφάνιση».
Για τον συγγραφέα ζούμε μια «επαναστατική εποχή» της οποίας τα προβλήματα είναι πολύπλοκα, απρόβλεπτα, αλληλοσύνδετα και όλο και περισσότερο ξεφεύγουν του έλεγχου μας. Οι απειλητικές νέες δυναμικές του σημερινού κόσμου, γράφει ο Ράμο, απαιτούν την «ριζική αναθεώρηση της έννοιας της ασφάλειας» και «την αλλαγή δύο χιλιετιών Δυτικής σκέψης». Παλιομοδίτικες έννοιες όπως η πρόληψη και η ισορροπία δυνάμεων, αντικαθίστανται με αυτές της ελαστικότητας και της προσαρμοστικότητας. Στο μέλλον θα χρειαστούμε καινοτομία και ανοιχτό μυαλό στις σχέσεις μας με τον υπόλοιπο κόσμο.
Ο Ράμο, πρώην συντάκτης του περιοδικού TIME, παρουσιάζει παραδείγματα από όλα τα σημεία του κόσμου που θα περίμενε κανείς από έναν κοσμογυρισμένο δημοσιογράφο. Στο βιβλίο του επισκέπτεται, μεταξύ άλλων, μια έκθεση υψηλής στρατιωτικής τεχνολογίας στην Κίνα και ταξιδεύει στους βομβαρδισμένους δρόμους του νότιου Λιβάνου αναζητώντας τα μυστικά της επιτυχίας της Χεζμπολάχ. Γράφει επίσης για τους στοχαστές και επιστήμονες τους οποίους θεωρεί ενσαρκωτές της ολιστικής σκέψης και της πολυπλοκότητας όπως την Γκέρτρουντ Στάιν, τον Πικάσο, τον συγγραφέα της «Τέχνης του Πολέμου» Σουν Τσου και τον Δανό φυσικό Περ Μπακ. Από τον τελευταίο δανείζεται τη μελέτη του στην έννοια της αυτοργανούμενης κρισιμότητας και τα πειράματα του στη φυσική της κατάρρευσης μιας στοίβης άμμου σαν μεταφορές για το πως δημιουργούνται οι πιθανότητες μιας απρόβλεπτης, καταστροφικής αλλαγής.
Η δομή του βιβλίου, που αποτελείται από μικρά στιγμιότυπα, μεγάλες θεωρίες και αναπάντεχες αντιπαραθέσεις, θυμίζει τα βιβλία των Τόμας Φρίντμαν και Μάλκομ Γλάντγουελ. Όμως η υπερβολή της θέσης του και ο ενθουσιασμός με τον οποίο την περιγράφει υποσκάπτουν την πειστικότητα του. Δεν υπάρχει σχεδόν κανείς σοβαρός παρατηρητής της διεθνούς σκηνής που να αρνείται πως οι νέοι κίνδυνοι χρειάζεται να αντιμετωπιστούν δημιουργικά. Γράφοντας για το Ιράκ, το κατ’ εξοχήν παράδειγμα της ανεπάρκειας του παλιού τρόπου σκέψης, ο Ράμο σημειώνει πως αρκετοί ειδικοί αγνοήθηκαν από την κυβέρνηση όταν προέβλεπαν τη σημερινή κατάσταση στη χώρα. Από τότε η κυβέρνηση έκανε σοβαρές αλλαγές στον σχεδιασμό της. Με άλλα λόγια η λεγόμενη «επαναστατική» σκέψη του Ράμο έχει ήδη βρει γίνει αποδεκτή στο ίδιο το Πεντάγωνο.
Και ούτε είναι ξεκάθαρο αν τα έθνη-κράτη και τα συμφέροντα τους βρίσκονται πλέον στο περιθώριο της διεθνούς πολιτικής. Μπορείς να αποκαλέσεις τον Χένρυ Κίσινγκερ πολλά πράγματα, όμως όχι ξεπερασμένο και «είδος προς εξαφάνιση». Ο Ράμο αποφεύγει να ερμηνεύσει τον κόσμο μέσω ενός ιδεολογικού φακού, αφήνοντας όμως έτσι ένα κενό στην ανάλυση του. Η προσαρμοστικότητα και η ευελιξία κάθε χώρας στη διεθνή σκηνή θα εξαρτάται και στο μέλλον από τις αρχές της νομιμότητας πάνω στις οποίες είναι χτισμένες και που διέπουν τις λήψεις αποφάσεων των κυβερνήσεων τους.
The New York Times Book Review
Τουλάχιστον ο Τζόσουα Κούπερ Ράμο δεν έγραψε το βιβλίο «The Age of Unthinkable» για να καλοπιάσει το αφεντικό του. Αν και ο Ράμο είναι διευθύνων σύμβουλος στη συμβουλευτική εταιρία για θέματα γεωστρατηγικής του Χένρυ Κίσινγκερ, το βιβλίο ασκεί έντονη κριτική στις πρακτικές του πρώην Υπουργού Εξωτερικών. Όπως είπε ο ίδιος ο Κίσινγκερ σε δημοσιογράφο του περιοδικού New Yorker «το κεντρικό νόημα του βιβλίου είναι ότι, ουσιαστικά, η δική μου γενιά πολιτικών αποτελεί είδος προς εξαφάνιση».
Για τον συγγραφέα ζούμε μια «επαναστατική εποχή» της οποίας τα προβλήματα είναι πολύπλοκα, απρόβλεπτα, αλληλοσύνδετα και όλο και περισσότερο ξεφεύγουν του έλεγχου μας. Οι απειλητικές νέες δυναμικές του σημερινού κόσμου, γράφει ο Ράμο, απαιτούν την «ριζική αναθεώρηση της έννοιας της ασφάλειας» και «την αλλαγή δύο χιλιετιών Δυτικής σκέψης». Παλιομοδίτικες έννοιες όπως η πρόληψη και η ισορροπία δυνάμεων, αντικαθίστανται με αυτές της ελαστικότητας και της προσαρμοστικότητας. Στο μέλλον θα χρειαστούμε καινοτομία και ανοιχτό μυαλό στις σχέσεις μας με τον υπόλοιπο κόσμο.
Ο Ράμο, πρώην συντάκτης του περιοδικού TIME, παρουσιάζει παραδείγματα από όλα τα σημεία του κόσμου που θα περίμενε κανείς από έναν κοσμογυρισμένο δημοσιογράφο. Στο βιβλίο του επισκέπτεται, μεταξύ άλλων, μια έκθεση υψηλής στρατιωτικής τεχνολογίας στην Κίνα και ταξιδεύει στους βομβαρδισμένους δρόμους του νότιου Λιβάνου αναζητώντας τα μυστικά της επιτυχίας της Χεζμπολάχ. Γράφει επίσης για τους στοχαστές και επιστήμονες τους οποίους θεωρεί ενσαρκωτές της ολιστικής σκέψης και της πολυπλοκότητας όπως την Γκέρτρουντ Στάιν, τον Πικάσο, τον συγγραφέα της «Τέχνης του Πολέμου» Σουν Τσου και τον Δανό φυσικό Περ Μπακ. Από τον τελευταίο δανείζεται τη μελέτη του στην έννοια της αυτοργανούμενης κρισιμότητας και τα πειράματα του στη φυσική της κατάρρευσης μιας στοίβης άμμου σαν μεταφορές για το πως δημιουργούνται οι πιθανότητες μιας απρόβλεπτης, καταστροφικής αλλαγής.
Η δομή του βιβλίου, που αποτελείται από μικρά στιγμιότυπα, μεγάλες θεωρίες και αναπάντεχες αντιπαραθέσεις, θυμίζει τα βιβλία των Τόμας Φρίντμαν και Μάλκομ Γλάντγουελ. Όμως η υπερβολή της θέσης του και ο ενθουσιασμός με τον οποίο την περιγράφει υποσκάπτουν την πειστικότητα του. Δεν υπάρχει σχεδόν κανείς σοβαρός παρατηρητής της διεθνούς σκηνής που να αρνείται πως οι νέοι κίνδυνοι χρειάζεται να αντιμετωπιστούν δημιουργικά. Γράφοντας για το Ιράκ, το κατ’ εξοχήν παράδειγμα της ανεπάρκειας του παλιού τρόπου σκέψης, ο Ράμο σημειώνει πως αρκετοί ειδικοί αγνοήθηκαν από την κυβέρνηση όταν προέβλεπαν τη σημερινή κατάσταση στη χώρα. Από τότε η κυβέρνηση έκανε σοβαρές αλλαγές στον σχεδιασμό της. Με άλλα λόγια η λεγόμενη «επαναστατική» σκέψη του Ράμο έχει ήδη βρει γίνει αποδεκτή στο ίδιο το Πεντάγωνο.
Και ούτε είναι ξεκάθαρο αν τα έθνη-κράτη και τα συμφέροντα τους βρίσκονται πλέον στο περιθώριο της διεθνούς πολιτικής. Μπορείς να αποκαλέσεις τον Χένρυ Κίσινγκερ πολλά πράγματα, όμως όχι ξεπερασμένο και «είδος προς εξαφάνιση». Ο Ράμο αποφεύγει να ερμηνεύσει τον κόσμο μέσω ενός ιδεολογικού φακού, αφήνοντας όμως έτσι ένα κενό στην ανάλυση του. Η προσαρμοστικότητα και η ευελιξία κάθε χώρας στη διεθνή σκηνή θα εξαρτάται και στο μέλλον από τις αρχές της νομιμότητας πάνω στις οποίες είναι χτισμένες και που διέπουν τις λήψεις αποφάσεων των κυβερνήσεων τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.