Διίστανται οι απόψεις σχετικά με το αν το κόστος σε ζωές των σύγχρονων πολέμων αυξάνεται ή όχι.
Γενικότερα υπάρχει η αντίληψη ότι «ο πόλεμος είναι κόλαση». Ωστόσο, όπως προκύπτει από τις έρευνες ειδικών διεθνώς, το «πόσο» κόλαση είναι, αποτελεί ένα ερώτημα για το οποίο υπάρχουν πολλές απαντήσεις.
Σύμφωνα με ερευνητές του Διεθνούς Ινστιτούτου Ειρηνευτικών Ερευνών του Όσλο (PRIO), της Νορβηγίας, οι οποίοι συνεργάστηκαν με το πανεπιστήμιο της Ουψάλα, από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, οι εμφύλιοι πόλεμοι, «αν και εκτεταμένοι και τρομερά καταστροφικοί, επιφέρουν λιγότερους θανάτους από ότι οι αντίστοιχοι της εποχής του Ψυχρού Πολέμου».
Το πόρισμα αυτό βασίστηκε σε εκτιμήσεις ιστορικών και επιδημιολόγων, καθώς και σε δεδομένα τα οποία έχουν συλλεχθεί από μη κυβερνητικές οργανώσεις και δημογραφικές έρευνες. Αν παραβλεφθούν «μονομερείς» ακραίες εκφάνσεις βίας, όπως στην περίπτωση της γενοκτονίας της Ρουάντα,, το PRIO κατέληξε στον αριθμό των 10.000.000 θανάτων σε πεδία μάχης από το 1946 μέχρι το 2002, σε πολέμους όπου τουλάχιστον η μία από τις αντιμαχόμενες πλευρές τελούσε υπό την ηγεσία επίσημης κυβέρνησης.
Με το πόρισμα αυτό διαφωνεί η Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. Ο Δρ Ζιάντ Ομπερμάιερ και η ομάδα του, στην οποία συμμετείχαν ερευνητές από το πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον και του Ινστιτούτου Μετρήσεων/ Εκτιμήσεων Θεμάτων Υγείας, εξέτασαν τα συμπεράσματα του PRIO, και κατέληξαν στο ότι οι αριθμοί αυτοί είναι εξαιρετικά χαμηλοί.
Για την εν λόγω έρευνα λήφθηκαν υπόψιν και δεδομένα που είχαν προκύψει από έρευνα των Ηνωμένων Εθνών, όπου οικογένειες σε 13 χώρες ερωτήθηκαν πόσους συγγενείς είχαν χάσει σε πολεμικές συγκρούσεις από το 1955 μέχρι το 2002. Όπως φάνηκε, ο αριθμός των απωλειών ήταν τριπλάσιος αυτού που εκτίμησε το PRIO. «Δεν υπάρχει καμία ένδειξη για μείωση των θανάτων» αναφέρεται σχετικά στην έρευνα.
«Αντί να εξετάζουμε δεδομένα όπως αυτά λαμβάνονται από τα πεδία μαχών, χωρίς να 'περνούν' από φίλτρο κριτικής, χρησιμοποιούμε τυχαία δείγματα πληθυσμού για να κατανοήσουμε πόσοι συγγενείς σκοτώθηκαν, και στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας στατιστικές μεθόδους, έχουμε τη δυνατότητα εξαγωγής συμπερασμάτων για το σύνολο του πληθυσμού» είπε σχετικά ο Ομπερμάιερ. Ωστόσο, οι αριθμοί των θανάτων μπορούν να υπολογιστούν και βάσει άλλων μεθόδων, οι οποίες συνεπάγονται ακόμα μεγαλύτερη αύξηση.
Πέραν των θανάτων σε πεδία μάχης, εάν υπολογιστούν και τα θύματα γενοκτονιών, εσκεμμένα προκληθέντων λιμών, στρατοπέδων συγκέντρωσης και άλλων τέτοιων ενεργειών, ο αριθμός των νεκρών αυξάνεται στα 41 εκατομμύρια από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Μίλτον Λάιτενμπεργκ, ερευνητή της Σχολής Διεθνών Σπουδών Ασφαλείας του πανεπιστημίου του Μέριλαντ - αριθμός που, αν πάμε πίσω στις αρχές του 20ού αιώνα, ανεβαίνει στα 231 εκατομμύρια. Ο Λάιτενμπεργκ βασίζει τα πορίσματά του σε στατιστικές των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και οργανώσεων προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ωστόσο, αναγνωρίζει το ενδεχόμενο απόκλισης 20% πάνω ή κάτω, λόγω του πολιτικού χαρακτήρα και «χρωματισμού» κάποιων εκ των μετρήσεων. Επίσης, θεωρεί ως «απαράδεκτο» το να λαμβάνονται υπόψιν μόνο «επίσημες» (αναφερόμενες από κυβερνήσεις) πηγές, καθώς σε αυτή την περίπτωση έτσι απλά παραλείπονται 70 εκατομμύρια θάνατοι από εκτελέσεις, διώξεις και εσκεμμένα προκληθέντες λιμούς, που έλαβαν χώρα σε περιόδους όπως η σταλινική στη Σοβιετική Ένωση, του Ολοκαυτώματος (Γ'Ράιχ), καθώς και του «Μεγάλου Άλματος προς τα Εμπρός» στην Κίνα του Μάο Τσε Τουνγκ (1959-1961).
Ωστόσο, ο Άντριου Μακ, πρώην στέλεχος των Ηνωμένων Εθνών και διευθυντής του Human Security Report Project (πανεπιστήμιο Σάιμον Φρέηζερ, Καναδάς), θεωρεί ότι οι εκτιμήσεις του PRIO βρίσκονται πιο κοντά στην πραγματικότητα: οι έρευνές του υποδεικνύουν 10.095.162 θανάτους από το 1946 μέχρι το 2007. Όσον αφορά τις θέσεις του Λάιτενμπεργκ, αναφέρει ότι: «τα στατιστικά στοιχεία σε φτωχές χώρες είναι πολύ συχνά ανακριβή. Όσον αφορά για έρευνες θνησιμότητας, υπάρχουν ελάχιστες- και ο Λάιτενμπεργκ δεν τις αναφέρει. Επομένως, τα σύνολα για τα οποία κάνει λόγο είναι πολύ συχνά θάνατοι σε πεδία μάχης, στους οποίους συνυπολογίζονται έμμεσες απώλειες, (π.χ λόγω τραυματισμών), που εκ των πραγμάτων υπολογίζονται μέσω εκτιμήσεων/ υποθέσεων».
Ο Μακ υποστηρίζει περαιτέρω τη θέση του λέγοντας ότι οι θάνατοι στη μάχη, καθώς οι απώλειες αμάχων μειώνονται, καθώς «ο αριθμός και η ένταση των πολέμων ελαττώνονται. Επιπροσθέτως, η ανθρωπιστική βοήθεια που αντιστοιχεί πλέον σε άτομα τα οποία έχουν εκτοπιστεί από τις εστίες τους έχει πενταπλασιαστεί σε σχέση με την εποχή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου».
Σύμφωνα με την Μπέθανι Αν Λατσίνα, μία εκ των ερευνητών του PRIO: «η συνολική μείωση των θανάτων στη μάχη, μειώνεται λόγω της μείωσης των γενικευμένων-σε πολυεθνικό επίπεδο- πολέμων ανάμεσα σε πλούσιες χώρες με υπερσύγχρονες ένοπλες δυνάμεις».
Γενικότερα υπάρχει η αντίληψη ότι «ο πόλεμος είναι κόλαση». Ωστόσο, όπως προκύπτει από τις έρευνες ειδικών διεθνώς, το «πόσο» κόλαση είναι, αποτελεί ένα ερώτημα για το οποίο υπάρχουν πολλές απαντήσεις.
Σύμφωνα με ερευνητές του Διεθνούς Ινστιτούτου Ειρηνευτικών Ερευνών του Όσλο (PRIO), της Νορβηγίας, οι οποίοι συνεργάστηκαν με το πανεπιστήμιο της Ουψάλα, από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, οι εμφύλιοι πόλεμοι, «αν και εκτεταμένοι και τρομερά καταστροφικοί, επιφέρουν λιγότερους θανάτους από ότι οι αντίστοιχοι της εποχής του Ψυχρού Πολέμου».
Το πόρισμα αυτό βασίστηκε σε εκτιμήσεις ιστορικών και επιδημιολόγων, καθώς και σε δεδομένα τα οποία έχουν συλλεχθεί από μη κυβερνητικές οργανώσεις και δημογραφικές έρευνες. Αν παραβλεφθούν «μονομερείς» ακραίες εκφάνσεις βίας, όπως στην περίπτωση της γενοκτονίας της Ρουάντα,, το PRIO κατέληξε στον αριθμό των 10.000.000 θανάτων σε πεδία μάχης από το 1946 μέχρι το 2002, σε πολέμους όπου τουλάχιστον η μία από τις αντιμαχόμενες πλευρές τελούσε υπό την ηγεσία επίσημης κυβέρνησης.
Με το πόρισμα αυτό διαφωνεί η Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. Ο Δρ Ζιάντ Ομπερμάιερ και η ομάδα του, στην οποία συμμετείχαν ερευνητές από το πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον και του Ινστιτούτου Μετρήσεων/ Εκτιμήσεων Θεμάτων Υγείας, εξέτασαν τα συμπεράσματα του PRIO, και κατέληξαν στο ότι οι αριθμοί αυτοί είναι εξαιρετικά χαμηλοί.
Για την εν λόγω έρευνα λήφθηκαν υπόψιν και δεδομένα που είχαν προκύψει από έρευνα των Ηνωμένων Εθνών, όπου οικογένειες σε 13 χώρες ερωτήθηκαν πόσους συγγενείς είχαν χάσει σε πολεμικές συγκρούσεις από το 1955 μέχρι το 2002. Όπως φάνηκε, ο αριθμός των απωλειών ήταν τριπλάσιος αυτού που εκτίμησε το PRIO. «Δεν υπάρχει καμία ένδειξη για μείωση των θανάτων» αναφέρεται σχετικά στην έρευνα.
«Αντί να εξετάζουμε δεδομένα όπως αυτά λαμβάνονται από τα πεδία μαχών, χωρίς να 'περνούν' από φίλτρο κριτικής, χρησιμοποιούμε τυχαία δείγματα πληθυσμού για να κατανοήσουμε πόσοι συγγενείς σκοτώθηκαν, και στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας στατιστικές μεθόδους, έχουμε τη δυνατότητα εξαγωγής συμπερασμάτων για το σύνολο του πληθυσμού» είπε σχετικά ο Ομπερμάιερ. Ωστόσο, οι αριθμοί των θανάτων μπορούν να υπολογιστούν και βάσει άλλων μεθόδων, οι οποίες συνεπάγονται ακόμα μεγαλύτερη αύξηση.
Πέραν των θανάτων σε πεδία μάχης, εάν υπολογιστούν και τα θύματα γενοκτονιών, εσκεμμένα προκληθέντων λιμών, στρατοπέδων συγκέντρωσης και άλλων τέτοιων ενεργειών, ο αριθμός των νεκρών αυξάνεται στα 41 εκατομμύρια από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Μίλτον Λάιτενμπεργκ, ερευνητή της Σχολής Διεθνών Σπουδών Ασφαλείας του πανεπιστημίου του Μέριλαντ - αριθμός που, αν πάμε πίσω στις αρχές του 20ού αιώνα, ανεβαίνει στα 231 εκατομμύρια. Ο Λάιτενμπεργκ βασίζει τα πορίσματά του σε στατιστικές των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και οργανώσεων προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ωστόσο, αναγνωρίζει το ενδεχόμενο απόκλισης 20% πάνω ή κάτω, λόγω του πολιτικού χαρακτήρα και «χρωματισμού» κάποιων εκ των μετρήσεων. Επίσης, θεωρεί ως «απαράδεκτο» το να λαμβάνονται υπόψιν μόνο «επίσημες» (αναφερόμενες από κυβερνήσεις) πηγές, καθώς σε αυτή την περίπτωση έτσι απλά παραλείπονται 70 εκατομμύρια θάνατοι από εκτελέσεις, διώξεις και εσκεμμένα προκληθέντες λιμούς, που έλαβαν χώρα σε περιόδους όπως η σταλινική στη Σοβιετική Ένωση, του Ολοκαυτώματος (Γ'Ράιχ), καθώς και του «Μεγάλου Άλματος προς τα Εμπρός» στην Κίνα του Μάο Τσε Τουνγκ (1959-1961).
Ωστόσο, ο Άντριου Μακ, πρώην στέλεχος των Ηνωμένων Εθνών και διευθυντής του Human Security Report Project (πανεπιστήμιο Σάιμον Φρέηζερ, Καναδάς), θεωρεί ότι οι εκτιμήσεις του PRIO βρίσκονται πιο κοντά στην πραγματικότητα: οι έρευνές του υποδεικνύουν 10.095.162 θανάτους από το 1946 μέχρι το 2007. Όσον αφορά τις θέσεις του Λάιτενμπεργκ, αναφέρει ότι: «τα στατιστικά στοιχεία σε φτωχές χώρες είναι πολύ συχνά ανακριβή. Όσον αφορά για έρευνες θνησιμότητας, υπάρχουν ελάχιστες- και ο Λάιτενμπεργκ δεν τις αναφέρει. Επομένως, τα σύνολα για τα οποία κάνει λόγο είναι πολύ συχνά θάνατοι σε πεδία μάχης, στους οποίους συνυπολογίζονται έμμεσες απώλειες, (π.χ λόγω τραυματισμών), που εκ των πραγμάτων υπολογίζονται μέσω εκτιμήσεων/ υποθέσεων».
Ο Μακ υποστηρίζει περαιτέρω τη θέση του λέγοντας ότι οι θάνατοι στη μάχη, καθώς οι απώλειες αμάχων μειώνονται, καθώς «ο αριθμός και η ένταση των πολέμων ελαττώνονται. Επιπροσθέτως, η ανθρωπιστική βοήθεια που αντιστοιχεί πλέον σε άτομα τα οποία έχουν εκτοπιστεί από τις εστίες τους έχει πενταπλασιαστεί σε σχέση με την εποχή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου».
Σύμφωνα με την Μπέθανι Αν Λατσίνα, μία εκ των ερευνητών του PRIO: «η συνολική μείωση των θανάτων στη μάχη, μειώνεται λόγω της μείωσης των γενικευμένων-σε πολυεθνικό επίπεδο- πολέμων ανάμεσα σε πλούσιες χώρες με υπερσύγχρονες ένοπλες δυνάμεις».
www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΡ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.