Neil MacFarquhar
The Media Relations Department of Hizbollah Wishes You a Happy Birthday
PublicAffairs, 2009
Thanassis Campanis
The New York Times Book Review
Στο βιβλίο του ο Νηλ Μακφαρκούχαρ προσφέρει μια αλλαγή από δεκαετίες μιας ειδησεογραφίας γεμάτης με επιθέσεις αυτοκτονίας και δικτάτορες. Επίσης επιχειρεί να απευθυνθεί στον μεγάλο αριθμό αναγνωστών που προσεγγίζουν το θέμα επειδή απλοϊκά θεωρούν ότι απειλούνται από τον Μουσουλμανικό κόσμο, ώστε να αντικρούσει τις προκαταλήψεις αυτές αποτελεσματικά.
Ο Μακφαρκούχαρ ενδιαφέρεται να απαντήσει τα ερωτήματα που έχουμε όλοι για την περιοχή. Γιατί τα πετροδόλαρα του Περσικού Κόλπου δεν έφεραν καινοτομίες στη πολιτική σκέψη και περισσότερη αειφόρο ανάπτυξη; Μπορούν οι μεταρρυθμίσεις και ο οικονομικός φιλελευθερισμός να συνυπάρξουν με το πολιτικό Ισλάμ; Μπορούν οι Η.Π.Α. να γίνουν καταλυτικοί παράγοντες για την αλλαγή στο Ιράν και τις Αραβικές χώρες, ή έχουν χάσει πια την επιρροή τους; Στο βιβλίο «Το Γραφείο Τύπου της Χεζμπολάχ Σας Εύχεται Χρόνια Πολλά» ο Μακφαρκούχαρ επιχειρεί μια διαφορετική και διεισδυτική ματιά στις ζωές Αράβων και Ιρανών που παλεύουν να εκμοντερνίσουν τις χώρες τους.
Ο συγγραφέας μεγάλωσε στην παραλιακή πόλη Μέρσα αλ-Μπρέγκα της Λιβύης τη δεκαετία του 1960, όταν φιλοξενούσε μια περιτειχισμένη κοινότητα πετρελαιοπαραγωγών αποκλεισμένων από τον υπόλοιπο πληθυσμό. Αφού σπούδασε διεθνείς σχέσεις στο πανεπιστήμιο Στάνφορντ, επέστρεψε γεμάτος περιέργεια στη Μέση Ανατολή. Από τότε έχει εργαστεί ως ανταποκριτής του Ασοσιέιτεντ Πρες και ως επικεφαλής του γραφείου των Τάιμς της Νέας Υόρκης στο Κάιρο. Μέχρι σήμέρα ο Μακφαρκούχαρ έχει συλληφθεί από την Σαουδαραβική αστυνομία, έχει πιει τσάι με την Αιγυπτιακή μυστική αστυνομία και μπύρες με έναν Γερμανό ζυθοποιό στην Υεμένη. Στο βιβλίο ανακαλύπτει θρησκευτικά διατάγματα κατά των σκύλων στα Ιρανικά αρχεία και έναν Αιγύπτιο κληρικό ο οποίος διευθύνει μια υπηρεσία που αναλαμβάνει να επιπλήττει τηλεφωνικά γυναίκες που δεν θέλουν να καλύψουν το κεφάλι τους.
Το κύριο ερώτημα του βιβλίου είναι πώς κατάφεραν Άραβες δικτάτορες και Ιρανοί Αγιατολάχ να καταπνίξουν σχεδόν κάθε προσπάθεια για αλλαγή καθώς και γιατί απέτυχαν οι Η.Π.Α. να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη της δημοκρατίας. Το επιχείρημα του είναι ότι πολλοί δεσποτικοί ηγέτες της περιοχής εξασφαλίζουν την υποστήριξη της Ουάσινγκτον γιατί πείθουν πως για αυτούς ισχύει το «après moi, le deluge» (δηλαδή «μετά από εμένα το χάος», ή στα Γαλλικά «κατακλυσμός»). Αν ποτέ λαϊκές εξεγέρσεις ανέτρεπαν την εξουσία στο Κάιρο, το Ριάντ και το Αμμάν, υποστηρίζουν, τη θέση τους θα έπαιρναν πολύ χειρότερα αυταρχικά Ισλαμιστικά καθεστώτα. Ταυτόχρονα όμως, ο κάθε ακραίος κληρικός επεκτείνει την εξουσία του σε κάθε πλευρά της καθημερινής ζωής, γνωματεύοντας με βάση το Κοράνι μέχρι και κατά πόσο μπορεί ένας Μουσουλμάνος να κάνει σκι. Η καταπίεση από τόσο πρίγκιπες όσο και ιμάμηδες περιορίζει το έδαφος για ακόμα και μετριοπαθείς μεταρρυθμίσεις. Ο απλός κόσμος έτσι μοιράζεται πολλές από τις αξίες των ηγετών τους ακόμα και όταν αγανακτούν για τη σκληρότητα και τη διαφθορά της εξουσίας. Η αλλαγή στις μεγαλύτερες χώρες της Μέσης Ανατολή λοιπόν πιθανότατα θα έχει ισλαμικές περγαμηνές και θα προωθεί μόνο σταδιακές αλλαγές.
Μέχρι το τέλος βιβλίου πάντως ο Μακφαρκούχαρ είναι επιφυλακτικά αισιόδοξος. Τα άτομα που παρουσιάζει παίρνουν μεγάλα προσωπικά ρίσκα για τις κοινωνικές ελευθερίες, την πολιτική διαφάνεια, την ελευθερία στη θρησκεία και έναν γνήσιο πολιτικό πλουραλισμό, αποδεικνύοντας ότι η δημοκρατία και η Αραβική κουλτούρα δεν είναι αταίριαστες έννοιες. Το βιβλίο είναι μια καλή εισαγωγή για όσους ενδιαφέρονται να ακούσουν για τις όλο και δυνατότερες φωνές για αλλαγή που να μη μιμείται τη Δύση.
The Media Relations Department of Hizbollah Wishes You a Happy Birthday
PublicAffairs, 2009
Thanassis Campanis
The New York Times Book Review
Στο βιβλίο του ο Νηλ Μακφαρκούχαρ προσφέρει μια αλλαγή από δεκαετίες μιας ειδησεογραφίας γεμάτης με επιθέσεις αυτοκτονίας και δικτάτορες. Επίσης επιχειρεί να απευθυνθεί στον μεγάλο αριθμό αναγνωστών που προσεγγίζουν το θέμα επειδή απλοϊκά θεωρούν ότι απειλούνται από τον Μουσουλμανικό κόσμο, ώστε να αντικρούσει τις προκαταλήψεις αυτές αποτελεσματικά.
Ο Μακφαρκούχαρ ενδιαφέρεται να απαντήσει τα ερωτήματα που έχουμε όλοι για την περιοχή. Γιατί τα πετροδόλαρα του Περσικού Κόλπου δεν έφεραν καινοτομίες στη πολιτική σκέψη και περισσότερη αειφόρο ανάπτυξη; Μπορούν οι μεταρρυθμίσεις και ο οικονομικός φιλελευθερισμός να συνυπάρξουν με το πολιτικό Ισλάμ; Μπορούν οι Η.Π.Α. να γίνουν καταλυτικοί παράγοντες για την αλλαγή στο Ιράν και τις Αραβικές χώρες, ή έχουν χάσει πια την επιρροή τους; Στο βιβλίο «Το Γραφείο Τύπου της Χεζμπολάχ Σας Εύχεται Χρόνια Πολλά» ο Μακφαρκούχαρ επιχειρεί μια διαφορετική και διεισδυτική ματιά στις ζωές Αράβων και Ιρανών που παλεύουν να εκμοντερνίσουν τις χώρες τους.
Ο συγγραφέας μεγάλωσε στην παραλιακή πόλη Μέρσα αλ-Μπρέγκα της Λιβύης τη δεκαετία του 1960, όταν φιλοξενούσε μια περιτειχισμένη κοινότητα πετρελαιοπαραγωγών αποκλεισμένων από τον υπόλοιπο πληθυσμό. Αφού σπούδασε διεθνείς σχέσεις στο πανεπιστήμιο Στάνφορντ, επέστρεψε γεμάτος περιέργεια στη Μέση Ανατολή. Από τότε έχει εργαστεί ως ανταποκριτής του Ασοσιέιτεντ Πρες και ως επικεφαλής του γραφείου των Τάιμς της Νέας Υόρκης στο Κάιρο. Μέχρι σήμέρα ο Μακφαρκούχαρ έχει συλληφθεί από την Σαουδαραβική αστυνομία, έχει πιει τσάι με την Αιγυπτιακή μυστική αστυνομία και μπύρες με έναν Γερμανό ζυθοποιό στην Υεμένη. Στο βιβλίο ανακαλύπτει θρησκευτικά διατάγματα κατά των σκύλων στα Ιρανικά αρχεία και έναν Αιγύπτιο κληρικό ο οποίος διευθύνει μια υπηρεσία που αναλαμβάνει να επιπλήττει τηλεφωνικά γυναίκες που δεν θέλουν να καλύψουν το κεφάλι τους.
Το κύριο ερώτημα του βιβλίου είναι πώς κατάφεραν Άραβες δικτάτορες και Ιρανοί Αγιατολάχ να καταπνίξουν σχεδόν κάθε προσπάθεια για αλλαγή καθώς και γιατί απέτυχαν οι Η.Π.Α. να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη της δημοκρατίας. Το επιχείρημα του είναι ότι πολλοί δεσποτικοί ηγέτες της περιοχής εξασφαλίζουν την υποστήριξη της Ουάσινγκτον γιατί πείθουν πως για αυτούς ισχύει το «après moi, le deluge» (δηλαδή «μετά από εμένα το χάος», ή στα Γαλλικά «κατακλυσμός»). Αν ποτέ λαϊκές εξεγέρσεις ανέτρεπαν την εξουσία στο Κάιρο, το Ριάντ και το Αμμάν, υποστηρίζουν, τη θέση τους θα έπαιρναν πολύ χειρότερα αυταρχικά Ισλαμιστικά καθεστώτα. Ταυτόχρονα όμως, ο κάθε ακραίος κληρικός επεκτείνει την εξουσία του σε κάθε πλευρά της καθημερινής ζωής, γνωματεύοντας με βάση το Κοράνι μέχρι και κατά πόσο μπορεί ένας Μουσουλμάνος να κάνει σκι. Η καταπίεση από τόσο πρίγκιπες όσο και ιμάμηδες περιορίζει το έδαφος για ακόμα και μετριοπαθείς μεταρρυθμίσεις. Ο απλός κόσμος έτσι μοιράζεται πολλές από τις αξίες των ηγετών τους ακόμα και όταν αγανακτούν για τη σκληρότητα και τη διαφθορά της εξουσίας. Η αλλαγή στις μεγαλύτερες χώρες της Μέσης Ανατολή λοιπόν πιθανότατα θα έχει ισλαμικές περγαμηνές και θα προωθεί μόνο σταδιακές αλλαγές.
Μέχρι το τέλος βιβλίου πάντως ο Μακφαρκούχαρ είναι επιφυλακτικά αισιόδοξος. Τα άτομα που παρουσιάζει παίρνουν μεγάλα προσωπικά ρίσκα για τις κοινωνικές ελευθερίες, την πολιτική διαφάνεια, την ελευθερία στη θρησκεία και έναν γνήσιο πολιτικό πλουραλισμό, αποδεικνύοντας ότι η δημοκρατία και η Αραβική κουλτούρα δεν είναι αταίριαστες έννοιες. Το βιβλίο είναι μια καλή εισαγωγή για όσους ενδιαφέρονται να ακούσουν για τις όλο και δυνατότερες φωνές για αλλαγή που να μη μιμείται τη Δύση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.