John McCormick
Palgrave Macmillan, 2006
Του Philip Gordon
Ερευνητή στο Brookings Institution
Foreign Policy Book Review
Η αντίληψη που συνηγορεί υπέρ της άποψης ότι η Ευρώπη αναδύεται σε νέα υπερδύναμη έχει ευρέως διαδοθεί, αλλά σε επιστημονικό επίπεδο η πρώτη σοβαρή και συστηματική παρουσίαση και ανάλυση αυτής της υπόθεσης γίνεται με το βιβλίο του καθηγητή πολιτικής επιστήμης στο πανεπιστήμιο της Ιντιάνα, Τζον Μακόρμικ, «The European Superpower». Το βασικό επιχείρημα του Μακόρμικ είναι ότι η Ευρώπη αποτελεί ένα είδος υπερδύναμης η οποία συνδυάζει πολιτικά και στρατιωτικά μέσα με ένα μοναδικό και άνευ προηγουμένου τρόπο που της παρέχει πλεονεκτήματα σε σχέση με τις ΗΠΑ. Χρησιμοποιεί το ζήτημα του Ιράκ για να καταδείξει ότι η «σκληρή δύναμη» (hard power) έχει ξεκάθαρα όρια και ότι η «μαλακή ισχύς» (soft power) αν συνοδευτεί με χειροπιαστά μέσα αποτελεί ένα εργαλείο που η σημασία του αυξάνεται συνεχώς.
Με ένα ευανάγνωστο και προσιτό συγγραφικό ύφος, ο Μακόρμικ δείχνει πως η άνοδος της Ευρώπης έχει υποτιμηθεί εξαιτίας των παραδοσιακών αντιλήψεων για την πολιτική ισχύος η οποία βασίζεται στη στρατιωτική δύναμη και η οποία, όπως επιχειρηματολογεί, είναι σήμερα λιγότερο σχετική απ’ ότι το παρελθόν.
Επιπλέον, όπως ο τίτλος του βιβλίου υπονοεί, ο Μακόρμικ επιχειρεί να ανατρέψει την πολλάκις λεχθείσα άποψη ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε τροχιά οικονομικής, στρατιωτικής και δημογραφικής παρακμής. Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι η Ευρώπη δεν είναι τίποτε άλλο παρά μία υπερδύναμη – ένας νέος πόλος δηλαδή στη μεταμοντέρνα διπολική διεθνή τάξη. Δεν υποστηρίζει σε καμία περίπτωση ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναπτύξει εκείνη την πολιτική ενότητα ή τη στρατιωτική δύναμη προκειμένου να ανταγωνιστεί με τις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά η εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει καταδείξει ότι ο μεταψυχροπολεμικός κόσμος χρειάζεται νέα αντίληψη για το πως πρέπει να προσδιορίζεται η ισχύς. Η περίοδος της στρατιωτικής ισχύος έχει παρέλθει και η επίδραση της εποχής της παγκοσμιοποίησης μπορεί να υλοποιηθεί με τη χρήση της διπλωματίας, την παροχή οικονομικής ευκαιρίας και πολιτικών κινήτρων καθώς επίσης και με την άσκηση μαλακής ισχύος, στοιχεία τα οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αρχίσει να αποκτά εμπειρία στην χρήση τους.
Τελικώς, ο Μακόρμικ καταφέρνει να παρουσιάσει μία αυθεντική, προκλητική και καλά ενημερωμένη περίπτωση – αλλά θα μπορούσε να επικριθεί ότι το προβάλλει υπερβολικά. Επισημαίνει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν «μακροχρόνια οικονομικά προβλήματα» και «εσωτερικές πολιτικές και κοινωνικές διαιρέσεις» ενώ την ίδια στιγμή παραγνωρίζει ότι παρόμοιας φύσης προβλήματα υπάρχουν και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ορθώς επισημαίνει την περιορισμένη δυνατότητα της Ουάσιγκτον να επηρεάζει πλέον καθοριστικά τους άλλους μέσω της στρατιωτικής ισχύος αλλά παρουσιάζεται υπερβολικά πεπεισμένος για την ικανότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να κάνει το ίδιο μέσω της δύναμης του παραδείγματος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.