Θρίλερ με τη φετινή τήξη των πάγων στην Αρκτική

Ο παγωμένος φλοιός που καλύπτει την κορυφή του κόσμου είναι πια μικρότερος από ποτέ

BBC

Η είδηση που είδε τη Δευτέρα το φως της δημοσιότητας, θα έπρεπε, λένε οι περιβαλλοντολόγοι, να σημάνει παγκόσμιο συναγερμό. Ο παγωμένος φλοιός που καλύπτει την κορυφή του κόσμου είναι πια μικρότερος από ποτέ. Η Αρκτική έχασε φέτος τη μεγαλύτερη έκταση πάγου από τότε που άρχισαν οι μετρήσεις των δορυφόρων πριν από 30 χρόνια.

Οι επιστήμονες της NASA οι οποίοι συμμετέχουν στη σχετική έρευνα δηλώνουν ότι πρόκειται για θεμελιώδη αλλαγή. Επιπλέον, επειδή οι πάγοι του Αρκτικού Ωκεανού υπό φυσιολογικές συνθήκες υφίστανται τη μεγαλύτερη μείωση όγκου συνήθως τον Σεπτέμβριο, είναι πιθανό το φαινόμενο της φετινής τήξης να συνεχίσει να επιδεινώνεται. Από το 1979, οπότε άρχισαν οι μετρήσεις των δορυφόρων, οι πιο μικροί αριθμοί που αφορούσαν την έκταση των πάγων καταγράφηκαν από το 2007 ώς το 2012. Η τήξη έγινε με ιδιαίτερα ταχύ ρυθμό φέτος τον Αύγουστο, και ενδεχομένως να συνέβαλε σε αυτήν μια σαρωτική θύελλα πάνω από την περιοχή του Αρκτικού.

Ωστόσο, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το φαινόμενο του θερμοκηπίου, που είναι αποτέλεσμα των αυξανόμενων ποσοστών διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, αποτελεί τη μόνη πειστική εξήγηση για την απώλεια των πάγων της Αρκτικής. Και αυτή η απώλεια είναι μία από τις πιο ορατές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, για την οποία ευθύνεται ο άνθρωπος. Οι επιστήμονες έχουν ήδη διαπιστώσει μια σχέση ανάμεσα στην εξαφάνιση του θαλάσσιου πάγου και την απελευθέρωση μεθανίου, ενός αερίου του θερμοκηπίου που είναι 20 φορές πιο ισχυρό από το διοξείδιο του άνθρακα.

Σύμφωνα με τη NASA, η έκταση των θαλάσσιων πάγων είναι σήμερα 1,58 εκατομμύρια τετραγωνικά μίλια σε σύγκριση με το προηγούμενο χαμηλό επίπεδο των 1,61 εκατομμυρίων τετραγωνικών μιλίων, που καταγράφηκε τον Σεπτέμβριο του 2007. Ο όγκος των πάγων της Αρκτικής αυξάνεται μεν στη διάρκεια του χειμώνα, αλλά συρρικνώνεται όταν οι θερμοκρασίες πέσουν ξανά. Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, όμως, οι δορυφόροι έχουν δείξει μείωση κατά 13% ανά δεκαετία στη διάρκεια του θέρους.

Το πάχος των στρωμάτων του πάγου επίσης μειώνεται, συνεπώς ο συνολικός όγκος έχει φθάσει σε πολύ χαμηλό επίπεδο, αν και οι εκτιμήσεις ποικίλλουν σχετικά με το ακριβές ποσοστό απώλειας. Ο Τζόι Κομίσο, επιφανής επιστήμονας στο κέντρο ερευνών, Goddard Space Flight Center της NASA, υποστηρίζει ότι οι φετινές απώλειες είναι αποτέλεσμα των προηγούμενων θερμών ετών και μείωσαν την ποσότητα των αποκαλούμενων αιώνιων πάγων - οι οποίοι είναι πιο ανθεκτικοί στην τήξη. Εχει δημιουργηθεί, όπως συμπεραίνει ο ίδιος, μια κλιμακούμενη τάση. «Σε αντίθεση με το 2007, οι θερμοκρασίες δεν ήταν ασυνήθιστα υψηλές στον Αρκτικό Ωκεανό φέτος το καλοκαίρι. Αλλά τώρα πια χάνουμε το παχύ στρώμα του όγκου των πάγων» επισήμανε. «Και όταν χάνεται αυτό, ο πάγος κατά τους θερινούς μήνες γίνεται ιδιαίτερα τρωτός».

Ο Γουόλτ Μάγιερ από το εθνικό κέντρο μέτρησης ΝSIDC των ΗΠΑ, σημείωσε: «Από μόνος του, είναι ένας αριθμός. Ωστόσο αν δούμε τι συνέβη τα τελευταία χρόνια και αν λάβουμε υπόψη τις μετρήσεις των δορυφόρων, πρόκειται για ένδειξη μιας θεμελιώδους αλλαγής στην παγοκάλυψη της Αρκτικής».

«Η Αρκτική κάποτε ήταν γεμάτη με αιώνιους πάγους, ή πάγους που μπορούσαν να διατηρηθούν για αρκετά χρόνια. Τώρα πρόκειται μάλλον για ένα εποχικό κάλυμμα, καθώς μεγάλες περιοχές λιώνουν το καλοκαίρι».

Ο καθηγητής Πέτερ Βάνταμς, από το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, δήλωσε στο BBC ότι πολλοί επιστήμονες ειδικοί στο θέμα των πάγων προέβλεψαν πριν από αρκετά χρόνια ότι ο ρυθμός τήξης θα επιταχυνθεί και ότι έως το 2015 ή 2016, η Αρκτική δεν θα έχει πάγους το καλοκαίρι. «Ημουν ένας από αυτούς τους επιστήμονες - και φυσικά υπέστην το μερίδιό μου στη γελοιοποίηση επειδή τόλμησα να κάνω μια τόσο δυσοίωνη πρόβλεψη». Παρά την κριτική που δέχτηκαν τότε οι επιστήμονες, η πρόβλεψη αποδεικνύεται σωστή, τόνισε ο καθηγητής Βάνταμς. «Η παγοκάλυψη της Αρκτικής έχει γίνει τόσο λεπτή, που μοιραία θα αφανιστεί. Μετρήσεις από υποβρύχια έχουν δείξει ότι απώλεσε τουλάχιστον το 40% του πάχους της από τη δεκαετία του ’80».

Ο αφανισμός των πάγων της Αρκτικής είναι πολύ σοβαρή υπόθεση καθώς θα οδηγήσει σε άλλες σημαντικές αλλαγές στο περιβάλλον της περιοχής. Μια άμεση αλλαγή είναι η εμφάνιση νέων θαλάσσιων οδών για τα πλοία και νέων ευκαιριών για εκμετάλλευση πετρελαίου και φυσικού αερίου.