Τα δύο πρόσωπα της Βαγδάτης

Tου David Ignatius
Aρθρογράφου της Washington Post

Το πρωί της Κυριακής, από αέρος τουλάχιστον, η ομαλότητα στην πόλη έμοιαζε να έχει αποκατασταθεί. Μπορούσε κανείς να δει τις βαρκούλες να πλέουν στην τεχνιτή λίμνη του πάρκου Ζαούρα, τις πίστες για αγώνες μικρών μονοθέσιων και τις νεροτσουλήθρες. Σε κάθε κατεύθυνση, σχολεία και γήπεδα ποδοσφαίρου αποκτούν μορφή υπό το θόλο του νέου Ιράκ. Οταν, ωστόσο, προσγειωθείς στους δρόμους της Βαγδάτης το πρωινό μετατρέπεται σε κόλαση. Τρομοκράτες ανατίναξαν δύο παγιδευμένα με εκρηκτικά οχήματα έξω από το υπουργείο Δικαιοσύνης και το κτίριο της Περιφερειακής Διεύθυνσης της Βαγδάτης, προκαλώντας το θάνατο εκατό ανθρώπων και τον τραυματισμό περισσότερων από πεντακοσίων. Ηταν η πλέον αιματηρή μέρα του 2009 και όπως άλλωστε σκόπευαν οι τρομοκράτες, οι επιθέσεις υπενθύμισαν την ευθραυστότητα της ιρακινής ασφάλειας.

Την ώρα περίπου της επίθεσης, πετούσα πάνω από τη Βαγδάτη συνοδευόμενος από τον στρατηγό, Ντέιβιντ Πετρέους μ’ ένα ελικόπτερο τύπου, Black Hawk. O Πετρέους, ο οποίος έχει συμβάλει στην αποκατάσταση της σταθερότητας στη χώρα, εξέφρασε την επιθυμία να ξεναγηθεί από αέρος πάνω από την πόλη πριν επιστρέψει στο αρχηγείο στρατού των ΗΠΑ. Τα σημάδια της ανάκαμψης έμοιαζαν να βρίσκονται παντού. «Βλέπεις ότι τα σπίτια αυτά έχουν και πάλι ενοίκους», μου λέει δείχνοντας μια γειτονιά που πριν από λίγα χρόνια ήταν ερειπωμένη. «Είναι καλό σημάδι να βλέπεις γερανούς», συνέχισε καθώς πετούσαμε πάνω από μια μεγάλη οικοδομή. «Κίνηση στους δρόμους, επίσης θετική ένδειξη». Ο στρατηγός Πετρέους μου έδειχνε τα σημάδια της ομαλότητας, από τα σχολεία μέχρι τα εστιατόρια στις όχθες του ποταμού και τους σταθμούς των τρένων. Για να είμαι ειλικρινής, η πόλη μού θύμισε τη Βαγδάτη που είχα επισκεφτεί για πρώτη φορά το 1981. Μια καλά οργανωμένη -για τα δεδομένα του αραβικού κόσμου- και γεμάτη ζωή πρωτεύουσα.

Δεν μάθαμε για τις αποτρόπαιες επιθέσεις μέχρι τη στιγμή της προσγείωσης στην Πράσινη Ζώνη. Υποθέτω ότι αυτό μαρτυρά πολλά για το πώς φαίνεται η ζωή από ύψος μερικών εκατοντάδων μέτρων και πώς είναι από κοντά. Από το έδαφος, λοιπόν, αυτά τα φρεσκοβαμμένα κτίρια των υπουργείων και οι κάτοικοι της Βαγδάτης δεν είναι για τους τρομοκράτες παρά στόχοι. Ενας Ιρακινός φίλος μού αποκάλυψε ότι λίγο μετά τις επιθέσεις το σύστημα κινητής τηλεφωνίας κατέρρευσε, καθώς οι κάτοικοι της Βαγδάτης αναζητούσαν τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Οι ξένοι συχνά λησμονούν όταν βλέπουν τις εικόνες από τις σφαγές στη Βαγδάτη, ότι οι Ιρακινοί είναι άνθρωποι, όπως όλοι μας. Αγαπούν τα παιδιά τους, τις συζύγους τους και τους παππούδες τους, όσο εσείς και εγώ. Οταν το σύστημα επανήλθε, ο φίλος μου έλαβε πάνω από τριάντα μηνύματα από ανθρώπους που ανησυχούσαν για την ασφάλειά του.

Την ώρα που ο στρατηγός Πετρέους είχε συναντήσεις με άλλους αξιωματούχους, είχα την ευκαιρία να απολαύσω ένα μεσημεριανό με δύο Ιρακινούς φίλους στο ξενοδοχείο Αλ Ρασίντ. Την τελευταία φορά που είχα γευματίσει εκεί ήταν το 2003, όταν συνταξίδευα με τον πρώην πλέον υφυπουργό Αμυνας των ΗΠΑ, Πολ Γούλφοβιτς. Ηταν τότε που το ξενοδοχείο αυτό είχε δεχτεί επίθεση με ρουκέτες. Τις είχα, μάλιστα, δει να εκτοξεύονται από ένα γαλάζιο κάρο που βρισκόταν μερικές εκατοντάδες μέτρα μακριά. Για πολλούς εκείνη ήταν ημέρα που το νέο σκοτάδι υπερκάλυψε την αμερικανική εισβολή.

Σήμερα, ωστόσο, οι Ιρακινοί μου φίλοι δηλώνουν ιδιαίτερα αισιόδοξοι για το μέλλον παρά τις τρομοκρατικές επιθέσεις που είχαν σημειωθεί λίγες ώρες νωρίτερα. «Σε κάθε τομέα, η χώρα επιστρέφει στους φυσιολογικούς της ρυθμούς», μού λέει ο ένας. «Δεν υπάρχει περίπτωση να κατρακυλήσει και πάλι», με διαβεβαιώνει ο άλλος. Προς στιγμήν απόρησα με την αισιοδοξία τους, δεδομένων και όσων είχαν συμβεί προηγουμένως, αλλά εν τέλει αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του σκληρού χαρακτήρα που έχουν αναπτύξει οι Ιρακινοί.

Αντί, λοιπόν, να μιλάμε για τις τρομοκρατικές επιθέσεις, η συζήτηση πήγε στην πολιτική. Οι φίλοι μου επέκριναν με σκληρά λόγια τον πρωθυπουργό, Νούρι Αλ Μαλίκι. Καθώς, όμως, ανταλλάσαμε επιχειρήματα ο ένας μου είπε χαμογελώντας: «Εδώ συζητάμε για το ποιος θα ηγηθεί της επόμενης κυβέρνησης. Σε πόσες αραβικές χώρες μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο»;

Ο ήλιος είχε πια δύσει και ο στρατηγός Πετρέους αποσύρθηκε στο στατόπεδο Victory, κοντά στο αεροδρόμιο. «Η Βαγδάτη μπορεί να γίνει σκληρός τόπος γι’ αυτό πρέπει να βάζουμε χαλινάρι στις ελπίδες», μου είπε. Καθώς, όμως, το ελικόπτερο πετούσε, η πόλη έμοιαζε και πάλι να σφύζει από ζωή παρά τις πρωινές επιθέσεις. Ο στρατηγός Πετρέους παρακολουθούσε από ψηλά τα φώτα της ιρακινής πρωτεύσουσας. «Ο κόσμος επέστρεψε στα πάρκα και τα αυτοκίνητα πλημμύρισαν τους δρόμους ξανά», τόνισε. Τον ρωτήσα αν μετά τα σημερινά γεγονότα υπάρχει περίπτωση να ζητήσουν οι ίδιοι οι Ιρακινοί την επιστροφή των Αμερικανών στρατιωτών στα αστικά κέντρα. «Το Ιράκ είναι κυρίαρχο κράτος και οι πολίτες του είναι εκείνοι που θα απαντήσουν στα όσα συνέβησαν σήμερα», μου απάντησε.

Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ