Ισραήλ και Χαμάς παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο

Του Jimmy Carter*

Ο δικαστής Ρίτσαρντ Γκόλντστοουν και η επιτροπή εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του ΟΗΕ έδωσαν πριν από μερικές εβδομάδες στη δημοσιότητα πόρισμα για τον πρόσφατο πόλεμο στη Γάζα, με το οποίο κατηγορούν τόσο το Ισραήλ, όσο και τη Χαμάς για παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου. Πριν από λίγες μέρες, το Γενικό Συμβούλιο του ΟΗΕ συνεδρίασε προκειμένου να εξετάσει αν πρέπει να παραπέμψει την υπόθεση στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Τον Δεκέμβριο του 2008, αυτοσχέδιες ρουκέτες εκτοξεύονταν από τη Λωρίδα της Γάζας εναντίον εβραϊκών οικισμών, γεγονός που προκάλεσε την αντίδραση της ισραηλινής κυβέρνησης, η οποία απάντησε ισοπεδώνοντας την παλαιστινιακή περιοχή με βόμβες και πυραύλους, πριν διατάξει την εισβολή των χερσαίων δυνάμεων. Ο Νοτιοαφρικανός δικαστής ισχυρίζεται ότι και οι δύο πλευρές είναι ένοχες για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Όπως ήταν αναμενόμενο, Ισραήλ και Χαμάς αποκήρυξαν το πόρισμα ως «παράγωγο προκατάληψης» και «ανακριβειών». Επισημαίνεται ότι ο δικαστής Γκόλντστοουν απολαμβάνει τον σεβασμό της παγκόσμιας κοινότητας διότι έχει κατ' επανάληψη καταθέσει τα διαπιστευτήρια του σοφού, ειλικρινή και ακέραιου δικαστικού. Επιπλέον, πρόκειται για έναν ευλαβή Εβραίο, ο οποίος έχει πολλάκις προασπιστεί το δικαίωμα του Ισραήλ στην ειρήνη και στην ασφάλεια.


Αδικαιολόγητες επιθέσεις
Τον Απρίλιο του 2008 επισκέφτηκα τη Σντερότ και την Ασκελόν, δύο ισραηλινές πόλεις, οι οποίες δέχτηκαν επιθέσεις με αυτοσχέδιες ρουκέτες από τους Παλαιστινίους ενόπλους. Κατά την παραμονή μου εκεί καταδίκασα τις επιθέσεις σε βάρος των Ισραηλινών αμάχων και ως εκ τούτου θεωρώ δικαιολογημένο το συμπέρασμα του δικαστή Γκόλντστοουν ως προς αυτές. Ένα χρόνο αργότερα, ωστόσο, βρέθηκα στη Λωρίδα της Γάζας - την πυκνοκατοικημένη αυτή περιοχή που περιβάλλεται από ένα αδιαπέραστο τείχος. Γνωρίζοντας τις δυνατότητες του ισραηλινού στρατού, ο οποίος είναι εξοπλισμένος με υπερσύγχρονα αμερικανικά οπλικά συστήματα που μπορούν να πλήξουν στόχους με απόλυτη ακρίβεια, δεν κατάφερα να κατανοήσω ή να εξηγήσω τους λόγους για την καταστροφή νοσοκομείων, σχολείων, καταστημάτων, γραφείων του ΟΗΕ και 40.000 κατοικιών.

Η επιτροπή Γκόλντστοουν διερεύνησε τα αίτια θανάτου των 1.387 Παλαιστινίων που σκοτώθηκαν και το μέγεθος των ζημιών οι οποίες προκλήθηκαν σε διάφορες περιοχές. Το συμπέρασμα ήταν ότι οι περιοχές των αμάχων στοχοποιήθηκαν και πως η καταστροφή ήταν εσκεμμένη. Και σ' αυτή την περίπτωση, η σκληρή κριτική του πορίσματος προς το Ισραήλ είναι δικαιολογημένη. Ο δικαστής Γκόλντστοουν συνέστησε στις ΗΠΑ, στο Ισραήλ και σ' όποιους άλλους αμφισβητούν το πόρισμα να διεξάγουν τις δικές τους ανεξάρτητες έρευνες. Η Χαμάς ανακοίνωσε ήδη ότι προετοιμάζει τη δική της εσωτερική έρευνα, αλλά το Ισραήλ απέρριψε το αίτημα του Νοτιοαφρικανού δικαστή.

Παραμερίζοντας τη διαμάχη, είναι σημαντικό να τεθούν επί τάπητος οι παρούσες συνθήκες στην περιοχή προς αποφυγήν ενός νέου δράματος για τον άμαχο πληθυσμό. Οι εκτοξεύσεις ρουκετών από τη Λωρίδα της Γάζας έχουν περιοριστεί στο ελάχιστο -ενδεχομένως λόγου του φόβου αντιποίνων από πλευράς των Ισραηλινών- αλλά η τιμωρία των 1,5 εκατ. Παλαιστινίων στη Γάζα συνεχίζεται. Για περισσότερους από δέκα μήνες, το Ισραήλ δεν επιτρέπει την εισαγωγή κατασκευαστικών υλικών στην περιοχή. Αρκετές εκατοντάδες άνθρωποι πέρασαν τον περασμένο χειμώνα σε αντίσκηνα ή σε υπόγειες σπηλιές που οι ίδιοι έσκαψαν στα σημεία όπου κάποτε βρίσκονταν τα σπίτια τους. Ένας ακόμα χειμώνας βρίσκεται προ των πυλών και ούτε το Ισραήλ, ούτε η διεθνής κοινότητα δείχνουν διατεθειμένοι να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να αμβλύνουν τον ανθρώπινο πόνο στη Λωρίδα της Γάζας. Υπηρεσίες του ΟΗΕ και αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης με διαβεβαίωσαν ότι είναι πρόθυμοι να διαθέσουν χρήματα και κατασκευαστικά υλικά απευθείας προς τους αμάχους, παρακάμπτοντας την πολιτική ηγεσία της Χαμάς. Από την πλευρά τους, οι ηγέτες της Χαμάς στη Γάζα και τη Δαμασκό με διαβεβαίωσαν ότι θα αποδεχτούν μια τέτοια λύση. Η βοήθεια αυτή δεν πρόκειται, λοιπόν, να αξιοποιηθεί για μη ανθρωπιστικούς σκοπούς.

Ανάγκη ανοικοδόμησης
Πρόσφατα δε, ο βασιλιάς Αμπντάλα της Σαουδικής Αραβίας με ενημέρωσε ότι είναι διατεθειμένος να διαθέσει μέχρι και ένα δισ. δολάρια για την ανοικοδόμηση της περιοχής. άλλα αραβικά κράτη φέρονται να έχουν δεσμευτεί ότι θα στηρίξουν την ανοικοδόμηση με το ποσό των 300 εκατ. δολαρίων. Είμαι βέβαιος ότι θα υπάρξουν κι άλλα έθνη που θα επιδείξουν τη γενναιοδωρία τους.

Δίχως να επιρρίψουν ευθύνη σε κάποια από τις δύο πλευρές, τα Ηνωμένα Έθνη και η διεθνής κοινότητα έχουν την υποχρέωση της λήψης μέτρων για την άμεση ανοικοδόμηση της Λωρίδας της Γάζας. Οι κραυγές των αστέγων και των ανθρώπων που παγώνουν από το κρύο απαιτούν ανακούφιση τώρα.

* Ο κ. Jimmy Carter διετέλεσε πρόεδρος των ΗΠΑ την περίοδο 1977 - 1981.