Ενας χαιρετισμός στον στρατό των ΗΠΑ

Tου David Ignatius - Aρθρογράφου της Washington Post

Στον απόηχο της μαζικής δολοφονίας στο Φορτ Χουντ, ορισμένοι σχολιαστές εξέτασαν τη ζημιά που επέφεραν στον αμερικανικό στρατό οι πόλεμοι σε Αφγανιστάν και Ιράκ. Μερικοί από αυτούς μίλησαν για τον φερόμενο ως δράστη της επίθεσης, τον ταγματάρχη Νιντάλ Χασάν, ως ακραία εκδοχή του τι μπορεί να συμβεί σε μια στρατιωτική δύναμη, που βρίσκεται στα όριά της.

Η εικόνα ενός ψυχολογικά τραυματισμένου στρατού είναι, όμως, παραπλανητική. Ο στρατός και τα άλλα όπλα νιώθουν ασφαλώς πίεση από τις επιχειρησιακές απαιτήσεις της ανάπτυξής τους σε δύο διαφορετικά πεδία μάχης. Αυτό που μου προκαλεί, όμως, έκπληξη αυτή την εβδομάδα της επετείου των Βετεράνων είναι πόσο υγιής είναι ο αμερικανικός στρατός, δεδομένων των υποχρεώσεων με τις οποίες έχει επιφορτισθεί τα τελευταία οκτώ χρόνια.

Αντιμέτωπος με νέο και αποπροσανατολιστικό είδος πολεμικών επιχειρήσεων, ο στρατός διδάχθηκε και προσαρμόστηκε. Αντί να μεμψιμοιρούν για τα προβλήματά τους, οι στρατιώτες ανακάλυψαν νέους τρόπους να τα επιλύσουν.

Στην πραγματικότητα, ο αμερικανικός στρατός ίσως αποδειχθεί ο πλέον ανθεκτικός θεσμός της σύγχρονης αμερικανικής κοινωνίας, καθώς τα μέλη του διαθέτουν σαφώς καλύτερη αντίληψη των τεκταινόμενων σε παγκόσμιο επίπεδο, από ό,τι τα μέλη της πολιτικής τάξης που τους έστειλαν στον πόλεμο και των επικεφαλής της οικονομίας που διαχειρίστηκαν με τόσο δεινά αποτελέσματα την οικονομία. (Τους ίδιους επαίνους επιφυλάσσω και για τους νέους πολίτες-εθελοντές, που υπηρετούν σε δύσκολες περιοχές, όπως τα μέλη των Peace Corps και τους εθελοντές ιατρούς που συνάντησα σε χώρες του εξωτερικού, αλλά και τους εκπαιδευτικούς σε δύσκολα σχολεία υποβαθμισμένων συνοικιών).

Παρά τις μεγάλες δυσκολίες, ο στρατός διατήρησε υψηλό το ηθικό του. Αυτή η αίσθηση ισορροπίας προέρχεται εν μέρει από το γεγονός ότι ο στρατός είναι βαθιά ριζωμένος στην αμερικανική κοινωνία. Σε αυτή περιλαμβάνονται οι μικρές κωμοπόλεις του Νότου και των μεσοδυτικών Πολιτειών, που συνεισφέρουν όσο περισσότερο μπορούν στο ανθρώπινο δυναμικό των αμερικανικών ένοπλων δυνάμεων, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε και τις πολυάριθμες σκληρά εργαζόμενες και κοινωνικά ανερχόμενες αφροαμερικανικές και ισπανόφωνες οικογένειες στα αστικά κέντρα των ΗΠΑ, από τις οποίες προέρχονται ορισμένοι από τους καλύτερους στρατιώτες που έχω γνωρίσει.

Είχα την τύχη να ζήσω μαζί με οικογένεια στρατεύσιμου όταν ταξίδεψα πρόσφατα για δυόμισι εβδομάδες ως προσκεκλημένος της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ. Αυτά που άκουσα, καθισμένος στο τραπέζι της κουζίνας, ήταν τα αστεία και το μακάβριο χιούμορ στρατιωτών που προσπαθούν να συμβιβαστούν με τη δύσκολη κατάσταση, στην οποία έχουν βρεθεί. Οι άνθρωποι αυτοί εξέφραζαν, όμως, και την ικανοποίησή τους για την ενεργή συμμετοχή τους σε αυτούς τους σκληρούς και αχάριστους πολέμους: Τα στρατεύματα δεν επαίρονται για αυτούς, αλλά νιώθουν σαφή υπερηφάνεια για όσα με τόσες δυσκολίες πέτυχαν.

Για έναν δημοσιογράφο, τα ταξίδια με τον στρατό αποτελούν το καλύτερο αντίδοτο σε μία ζωή προνομίων. Τα ταξίδια αυτά μας υποχρεώνουν να μείνουμε σε θαλάμους στρατώνων, να μοιραζόμαστε τα μπάνια και να προσπαθούμε να κοιμηθούμε δίπλα σε συγκατοίκους που ροχαλίζουν. Στα ταξίδια αυτά, το φαγητό σερβίρεται σε αχανή εστιατόρια, ενώ οι ποσότητες των τροφίμων είναι τέτοιες που μοιάζουν απίστευτες. (Το χαρακτηριστικό πρωινό περιλαμβάνει αυγά, μπέικον, ζαμπόν, μικρά λουκάνικα [δύο ειδών], μεγάλα λουκάνικα, τοστ και δημητριακά)

Αυτός είναι ένας κόσμος με υπαίθρια μπάνια και τουαλέτες, που μυρίζουν αφόρητα. (Δεν θα ξεχάσω ποτέ χειρόγραφο σημείωμα σε τουαλέτα αμερικανικού στρατοπέδου στο Ιράκ, με τόξο που έδειχνε στην τρύπα και τις λέξεις: «Βρήκα τα όπλα μαζικής καταστροφής του Ιράκ»)

Επισκεφθήκαμε όλα τα «θερμά» σημεία σε Ιράκ, Αφγανιστάν και Πακιστάν. Σχεδόν σε κάθε στάση του ταξιδιού μας, ο επικεφαλής της Κεντρικής Διοίκησης στρατηγός Ντέιβιντ Πετρέους ρώτησε τους στρατεύσιμους που υπηρετούσαν εκεί τη δεύτερη θητεία τους να σηκώσουν τα χέρια, για να παραλάβουν αναμνηστικό νόμισμα «ειδικών υπηρεσιών». Οι ουρές των στρατεύσιμων αυτών ήταν πάντα πολυπληθείς. Οι άνθρωποι αυτοί με έκαναν να σκεφτώ τις συζύγους και τα παιδιά τους πίσω στις ΗΠΑ, τους διαλυμένους γάμους και το προσωπικό σθένος ανδρών και γυναικών, που επέστρεφαν οικειοθελώς στην πρώτη γραμμή.

Είδα πολλές εικόνες που αποκαλύπτουν τον πόνο και τις ψυχολογικές επιπτώσεις μακρών και επαναλαμβανόμενων θητειών. Μια, που έμεινε στη μνήμη μου, αφορά γυναίκα υπαξιωματικό σε αεροπορική βάση του Περσικού Κόλπου. Η γυναίκα αυτή συνομιλούσε με τα παιδιά της μέσω του υπολογιστή, προσπαθώντας να αντιμετωπίσει τα μυριάδες μικροπροβλήματα του νοικοκυριού και του σχολείου των παιδιών από τόσο μεγάλη απόσταση. «Η μαμά θα γυρίσει σύντομα στο σπίτι», έγραφε και ξανάγραφε στα παιδιά της η υπαξιωματικός. Η επιστροφή αυτή απέχει, όμως, πολλούς μήνες στο μέλλον.

Μία άλλη εικόνα, είναι εκείνη αξιωματικού του στρατού, που υπηρέτησε 36 συναπτούς μήνες στο Ιράκ, χρόνος ρεκόρ για τον βαθμό του. Σε μία πολύωρη πτήση με μεταγωγικό αεροσκάφος C-17, ο αξιωματικός άνοιξε τον σάκκο του και σκόρπισε στο πάτωμα την αναπάντητη αλληλογραφία και τους απλήρωτους λογαριασμούς του διαμερίσματός του, στην προσπάθειά του να βρει κάτι χωμένο στον πάτο του σάκκου.

Η πιο μάχιμη και με ακμαίο ηθικό μονάδα που είδα, ήταν οι «Κόκκινοι Ταύροι» της εθνοφρουράς της Μινεσότα. Τους συνάντησα στη Βασόρα, από όπου έχουν την επιχειρησιακή ευθύνη ολόκληρου του νότιου Ιράκ. Ο στρατηγός Πετρέους μίλησε σε αυτούς τους πολίτες-στρατιώτες με λόγια που εμψυχώνουν, για τη σημασία της συνεργασίας με τις ιρακινές δυνάμεις ασφαλείας. Αυτό που μου έμεινε στη μνήμη είναι η δυνατή κραυγή των ανδρών και γυναικών που άκουσαν τον στρατηγό και φώναξαν με σθένος «Χούα!» (HUA) αμέσως μετά το τέλος της ομιλίας του. Η κραυγή σημαίνει «Ακούσαμε! Καταλάβαμε! Επιβεβαιώνουμε!».

www.kathimerini.gr