Ελεύθερη Επιλογή Vs Υποχρεωτική Επιβολή

Ανάμεσα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας (με την διαπραγματευτική του ομάδα) και στην πλειοψηφία των κομμάτων επικρατεί η αντίληψη ότι, υπάρχει συμφωνία στόχων στο κυπριακό. Αυτό επιβεβαιώθηκε με το κοινό ανακοινωθέν του Εθνικού Συμβουλίου. Οι τυχόν διαφορές αφορούν την στρατηγική. Όχι τον στόχο. Εντούτοις, η σημασία της πρότασης για την εκ περιτροπής Προεδρία δεν περιορίζεται μόνο στο καθαυτό περιεχόμενό της, αλλά δυστυχώς, αναδεικνύει διαφορές και ως προς το ίδιο τον επιδιωκόμενο στόχο.

Στο Πρόγραμμα Διακυβέρνησης του Προέδρου Χριστόφια όπου αφιερώθηκε αρκετός χώρος για το κυπριακό, ορίζεται το πρόβλημα ως πρωτίστως θέμα εισβολής, κατοχής και εποικισμού. Δεν υπάρχει οτιδήποτε που να αναφέρει ή να υπονοεί έστω την υιοθέτηση της εκ περιτροπής Προεδρίας, αν και γίνεται αναφορά σε θέματα πολύ μικρότερης σημασίας που κρίθηκαν όμως άξια για να περιληφθούν. Σήμερα, προβάλλεται η άποψη ότι η πρόταση βρίσκεται στο πλαίσιο της φιλοσοφίας του όλου Προγράμματος Διακυβέρνησης. Αν όμως η εκ περιτροπής Προεδρίας συνάδει με τη φιλοσοφία των δεσμεύσεων στο Πρόγραμμα επειδή … «επανενώνει τον τόπο», μέχρι που μπορεί να φτάσει μια τέτοια «λογική»; Που φτάνουν τα όρια μιας τέτοιας «λογικής» η οποία επιτρέπει την διαγραφή των όποιων δεσμεύσεων δόθηκαν δόθηκαν δημόσια ή και ιδιωτικά, όταν ο Πρόεδρος επιδίωκε την εκλογή του, προτού ληφθεί απόφαση για το 2ο γύρο των Προεδρικών εκλογών;

Συγκεκριμένα, αδιαπραγμάτευτος στόχος για επίτευξη λύσης είναι η επικράτηση ενός δημοκρατικού πολιτεύματος. Βασικότατη αρχή κάθε δημοκρατικού πολιτεύματος είναι η ελεύθερη επιλογή του επικεφαλής μέσω εκλογικής διαδικασίας. Άλλωστε, η Δημοκρατία λειτουργεί ενόσω η ελεύθερη επιλογή του λαού μέσω εκλογών αναδεικνύει τον επικεφαλής του κράτους. Από την άλλη, στην δικτατορία, τα πρόσωπα που εξουσιάζουν, δεν επιλέγονται από το λαό αλλά επιβάλλονται στο λαό. Φυσικά, υπάρχουν διάφορα δημοκρατικά πολιτειακά συστήματα (ομοσπονδιακά ή άλλωσπως με άμεση ή έμμεση εκλογική διαδικασία) αλλά η εκλογή του επικεφαλής της Κυβέρνησης γίνεται πάντοτε μέσω ελεύθερης επιλογής. Χωρίς αποκλεισμούς. Και χωρίς επιβολή. Αυτό δε που χωρίζει τη δημοκρατία από την δικτατορία είναι ότι στο ένα επικρατεί η ελευθερία μέσω εκλογών και στο άλλο η δουλεία μέσω της επιβολής.

Στην Δημοκρατία, το αποτέλεσμα γίνεται αποδεκτό επειδή οι πολίτες σέβονται το αποτέλεσμα, ακόμη κι όταν δεν τους ευχαριστεί. Αυτό σημαίνει δημοκρατικό ήθος. Στην εκ περιτροπής Προεδρία το σύστημα υποχρεωτικά θα επιβάλλει περιορισμούς στις επιλογές και θα μπορεί να επηρεάζει το αποτέλεσμα. Συνεπώς, δεν ικανοποιείται η προϋπόθεση που νομιμοποιεί από κάθε άποψης το αποτέλεσμα και το κάνει σεβαστό από όλους. Επειδή οι ελεύθεροι πολίτες δεν πρέπει να αποδέχονται ένα δικτατορικό καθεστώς, γιατί πρέπει να σέβονται την περίπτωση αυτής της υποχρεωτικής επιβολής;

Στο ομοσπονδιακό σύστημα των ΗΠΑ δεν υπάρχει εκ περιτροπής προεδρία ανάμεσα στους μαύρους και τους υπόλοιπους. Στη Νότιο Αφρική, μετά την κατάργηση του συστήματος της λευκής εξουσίας, δεν υπάρχει εκ περιτροπής προεδρία για μαύρο Πρόεδρο και μετά για λευκό για ένα μικρότερο διάστημα. Και στα δύο συστήματα, λαμβάνονται υπόψην οι ιδιαιτερότητες των τοπικών πολιτειών, αλλά το σύστημα παραμένει επί της ουσίας δημοκρατικό. Ομοσπονδία δεν σημαίνει επιβολή λόγω φυλής ή χρώματος, αλλά η εκλογή του οποιοδήποτε είναι αποτέλεσμα ελεύθερης επιλογής του λαού.

Οι ίδιοι στην Ε/κ πλευρά -από αριστερά ως δεξιά- που σήμερα στηρίζουν ένα σύστημα που θα επιβάλλει στους Ε/κ (την πλειοψηφία) για κάποιο διάστημα υποχρεωτικά Πρόεδρο Τ/κ ή έποικο, είναι εκείνοι που πρώτοι ως «προοδευτικοί» θα στήριζαν το αίτημα των αδικημένων οπουδήποτε αλλού. Στην Κύπρο όμως, στηρίζουν την υποδούλωση σε θεσμούς η οποία θα πνίγει το λαϊκό αίσθημα με κίνδυνο να φέρει και την υποδούλωση στην Τουρκία.

Κώστας Μαυρίδης