Προς αναζήτηση του προέδρου της ΕΕ

Του Carsten Volkery
DER SPIEGEL

Παρά την διεύρυνση του καταλόγου των απορριφθέντων ηχηρών ονομάτων - Tόνι Μπλέαρ, Ζαν Κλοντ Γιούγκερ, Ντέιβιτ Μίλιμπαντ –, οι προσπάθειες για την αναζήτηση υποψηφίων για τις δύο ανώτατες θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνεχίζονται αμείωτες. «Όλα τα λεφτά» εναποτίθενται πλέον στους λιγότερο γνωστούς, όπως ο Βέλγος πρωθυπουργός Χέρμαν βαν Ρομπουί. Το πρόγευμα εργασίας στο οποίο παρακάθησαν προσφάτως οι πρωθυπουργοί του Λουξεμβούργου Ζαν-Κλοντ Γιούγκερ, του Βελγίου Χέρμαν βαν Ρομπουί και της Ολλανδίας Γιαν Πέτερ Μπαλκενέντε, προκάλεσε ανάμικτα αισθήματα, αφού και οι τρεις είναι υποψήφιοι για το αξίωμα του προέδρου της ΕΕ. Ωστόσο ο Μπαλκενέντε επέμεινε ότι το ζήτημα ουδόλως ηγέρθη.

Αντίθετα, το βράδυ της Δευτέρας, η στρατηγική της σιωπής τέθηκε στο περιθώριο κατά το δείπνο που παρέθεσε η Γερμανίδα Καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ για την 20η επέτειο της πτώσης του τείχους του Βερολίνου. Παρόντες αρκετοί Ευρωπαίοι ηγέτες, όπως ο Γάλλος Νικολά Σαρκοζί, ο Βρετανός Γκόρτον Μπράουν και ο Σουηδός Φρέντρικ Ράινφελτ, ο οποίος προεδρεύει της υπό κατάργηση εκ περιτροπής προεδρία. Η σύναξη παρείχε μία κλασική ευκαιρία να συζητηθούν τα δύο κρίσιμα ζητήματα που απασχολούν την ΕΕ. Ποιος θα είναι ο Πρόεδρος και ποιος ο Υπουργός Εξωτερικών.

Επί του παρόντος δεν έχει ακριβώς καθοριστεί πότε θα πληρωθούν οι δύο αυτές θέσεις. Ωστόσο με την έγκριση της Συνθήκης της Λισαβόνας από την Τσεχία, ο δρόμος έχει ανοίξει. Ο Σουηδός πρωθυπουργός αναμένεται σύντομα να συγκαλέσει έκτακτη σύνοδο κορυφής, κάτι που θα εξαρτηθεί όμως από το αν θα έχει επιτευχθεί ομοφωνία, όπως δήλωσε Ευρωπαίος αξιωματούχος στην εφημερίδα Guardian.

Αναξιόπιστη Λίστα
Σε αντίθεση με τις διαβουλεύσεις που διεξάγονται πίσω από κλειστές πόρτες, δημοσίως τα σενάρια οργιάζουν. Αρκετοί θεωρούν ως επικρατέστερο τον Βέλγο πρωθυπουργό βαν Ρομπουί, ο οποίος φαίνεται να προηγείται του Ολλανδού ανθυποψηφίου του Βαλκενέντε. Όσον αφορά το αξίωμα του Υπάτου Αρμοστή, ήτοι του «Υπουργού Εξωτερικών», επικρατέστερος μετά την αποχώρηση του Βρετανού Υπουργού Εξωτερικών Ντέιβιτ Μίλιμπαντ, θεωρείται ο Ιταλός πολιτικός Μάσιμο Νταλέμα. Ωστόσο η λίστα εξακολουθεί να είναι αναξιόπιστη. Φυσικά δεν πρέπει να αποκλείονται οι εκπλήξεις, χαρακτηριστικό γνώρισμα της ΕΕ. Αυτό ίσως να ισχύσει και στην περίπτωση του Ρομπουί, ο οποίος όμως θεωρείται «ξεπερασμένος» πολιτικός.

Η τροπή που πήραν τα πράγματα δεν ήταν η αναμενόμενη. Για μήνες, αρκετοί έκριναν ότι προβάδισμα για το αξίωμα του Προέδρου διατηρούσε ο πρώην Βρετανός πρωθυπουργός Τόνι Μπλέαρ. Τον θεωρούσαν μάλιστα ως έναν πολιτικό ο οποίος θα τύγχανε σεβασμού και θα προωθούσε τα συμφέροντα της ΕΕ στο εξωτερικό. Ωστόσο σύντομα διαφάνηκε ότι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν ήταν διατεθειμένοι να ανταγωνιστούν μαζί του. Επιπρόσθετα, η υποστήριξη του Μπλέαρ στον πρώην Αμερικανό πρόεδρο Τζορτζ Μπους και ειδικά στην εισβολή στο Ιράκ, τον κατέστησαν «ανεπιθύμητο» για αρκετούς. Τα πράγματα κρίθηκαν στην σύνοδο κορυφής της ΕΕ στα τέλη Οκτωβρίου, όπου επιτεύχθηκε ομοφωνία στο ότι ο πρώτος πρόεδρος της Ένωσης θα πρέπει να προέρχεται από τα μικρότερα κράτη-μέλη.

Από ελάχιστες έως καθόλου
Οι όποιες ελπίδες του Μπλέαρ κυριολεκτικά εξανεμίστηκαν όταν οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές συμφώνησαν να διεκδικήσουν το αξίωμα του Υπουργού Εξωτερικών της ΕΕ, αφήνοντας την προεδρία στους Συντηρητικούς. Όσον αφορά τον βαν Ρομπουί, η Γερμανική εφημερίδα Handelsblatt έγραψε ότι μία από τις ιδιότητες του είναι ότι δρα συμπληρωματικά του Μπλέαρ, ενώ ο Economist έγραψε ότι η μεγαλύτερη διεθνής διαμάχη που κλήθηκε να αντιμετωπίσει, αφορούσε την διαφορά με την Ολλανδία στην εμβάθυνση της εκβολής του ποταμού Schelde.

Κάτι που όμως δεν είναι αντιπροσωπευτικό. Ο βαν Ραμπουί ηγείται αυτή την περίοδο ενός ασταθούς πεντακομματικού κυβερνητικού συνασπισμού, διχασμένου μεταξύ των Γαλλόφωνων και των Φλαμανδών. Με άλλα λόγια, διαθέτει εκείνη την απαιτούμενη υπομονή που είναι απαραίτητη για τον συγκερασμό των διαφορών μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ. Ταυτόχρονα το βιογραφικό του δεν διαφέρει κατά πολύ από αυτό του Ολλανδού ανθυποψηφίου του Μπαλκενέντε, μέχρι πρότινος εκλεκτού της Άγκελα Μέρκελ. Εντούτοις, σύμφωνα με δημοσίευμα της Βελγικής εφημερίδας Le Soir, ο βαν Ραμπουί έλαβε πρόσφατα ένα ιδιαίτερα ενθαρρυντικό τηλεφώνημα από την Γερμανίδα Καγκελάριο.

Επιζητεί το αξίωμα
Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εξακολουθεί να είναι και η κούρσα για το αξίωμα του Υπουργού Εξωτερικών της ΕΕ. Με βάση όλα τα δεδομένα, αν ο Μπλέαρ αναλάμβανε πρόεδρος, τότε επικρατέστερος θα θεωρείτο ο Μίλιμπαντ. Ωστόσο σύμφωνα με την Αυστριακή εφημερίδα Standard, ο Μίλιμπαντ διαμήνυσε ξεκάθαρα στον Ρασμούσεν, τον επικεφαλής των Σοσιαλιστών στο Ευρωκοινοβούλιο, ότι δεν ενδιαφέρεται.

Οι λόγοι για αυτή του την απόφαση είναι πέρα για πέρα λογικοί. Σύμφωνα με τους Times του Λονδίνου, αρκετοί στο Εργατικό Κόμμα εκτιμούν ότι το μέλλον του είναι λαμπρό και δεν επιθυμούν να τον δουν να «ξενιτεύεται» στην Ευρώπη, ειδικά και ενόψει των εκλογών τον Μάιο του 2010. Ταυτόχρονα ο Μίλιμπαντ θεωρείται πιθανός υποψήφιος για την ηγεσία των Εργατικών, αν και σε ομιλία στο συνέδριο του κόμματος θόλωσε κάπως τα νερά, όταν αναφέρθηκε σε έκταση στα ζητήματα που απασχολούν σήμερα την Ευρώπη.

Με τον Μίλιμπαντ εκτός κούρσας, ο δρόμος ανοίγει πλέον για τον Νταλέμα, τον οποίον πολλοί θεωρούν ως τον πλέον επικρατέστερο, παρά τις ανησυχίες από χώρες της Ανατολικής Ευρώπης για το κομμουνιστικό του παρελθόν. Ωστόσο ο ίδιος, σε συνέντευξη στην Ιταλική Corriere della Serra, δήλωσε ότι το ποσοστό επιτυχίας είναι «κάτω του 50%», σαφής ένδειξη, με βάση τα όσα ισχύουν στην Ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή, ότι ενδιαφέρεται τα μέγιστα για την θέση.

The New York Times Syndicate