Πέμπτη 19 Νοεμβρίου 2009

Αποστρατικοποίηση και ασφάλεια


* του Ανδρέα Πενταρά

Μέσα από όσα είδαν το φως της δημοσιότητας αναφορικά με τις διεξαγόμενες συνομιλίες, φαίνεται ότι σε ένα από τα σημεία που συμφωνούν και οι δύο πλευρές είναι η πλήρης αποστρατιωτικοποίηση της Κύπρου.

Η αιτιολογία που προβάλλει η κυβέρνηση για την αποστρατιωτικοποίηση, είναι επειδή αυτή ήταν η θέση και όλων των προηγούμενων προέδρων και συνομιλητών αλλά και επειδή αναφορές για την αποστρατιωτικοποίηση υπάρχουν και σε κάποια ψηφίσματα των ΗΕ, όχι βέβαια ως αποφάσεις του Οργανισμού αλλά ως θέσεις της Ε/Κ πλευράς.

Όμως θα έπρεπε κατά την άποψή μου η διαπραγματευτική μας ομάδα να είχε μελετήσει καλύτερα το όλο πλέγμα της ασφάλειας όπως παρουσιάζεται σήμερα και όχι όπως ήταν πριν 30 χρόνια. Διότι η άμυνα και ασφάλεια ενός κράτους δεν είναι κάτι το στατικό. Η άμυνα και ασφάλεια αποτελούν μια συνεχώς μεταβαλλόμενη παράμετρο της υψηλής στρατηγικής ενός κράτους, η οποία έχει σχέση με τις εκάστοτε εμφανιζόμενες απειλές και το εγγύς και διεθνές περιβάλλον.

Εν προκειμένω, τα πράγματα έχουν αλλάξει σημαντικά από την εποχή της δεκαετίας του 70 και 80 όπου η αποστρατιωτικοποίηση ΄΄έπαιζε΄΄ στις εκάστοτε συνομιλίες. Συγκεκριμένα υπάρχουν τέσσερεις πολύ σημαντικές διαφοροποιήσεις.

Πρώτον, οι απειλές που θα αντιμετωπίζει το ομόσπονδο κράτος είναι οι ΄΄ασύμμετρες΄΄, με κυριώτερη τη λαθρομετανάστευση η οποία μέσα στα επόμενα χρόνια, εξ αιτίας των κλιματικών αλλαγών, της αύξησης του πληθυσμού και της μείωσης του εισοδήματος σε πολλές χώρες του τρίτου κόσμου και ιδιαίτερα της Μ. Ανατολής και της Β. Αφρικής, θα λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Η παρεμπόδιση εισόδου των λαθρομεταναστών έχει σχέση με τη προστασία των συνόρων –θαλασσίων για τη Κύπρο - και αυτό είναι έργο των Ενόπλων Δυνάμεων.

Δεύτερον, η εκπλήρωση της διεθνούς υποχρέωσης που έχει η Κύπρος για την έρευνα και διάσωση. Ως γνωστό, για πολλά χρόνια την υποχρέωση αυτή είχαν οι Βρεττανικές βάσεις επειδή η Κυπριακή Δημοκρατία δεν διέθετε τα αναγκαία μέσα (ελικόπτερα, σκάφη κλπ). Όμως με νόμο που ψηφίσθηκε το 1995 η Κύπρος ανέλαβε επίσημα την ευθύνη της έρευνας - διάσωσης και ανέθεσε στην ΕΦ την εκπλήρωση αυτής της υποχρέωσης. Η έρευνα και διάσωση έχει τεράστια σημασία για την οντότητα του κράτους και το ρόλο που μπορεί να παίξει στο διεθνές σύστημα εξυπηρετώντας τα εθνικά του συμφέροντα. Στη περίπτωση που το νέο ομόσπονδο κράτος δεν έχει Ένοπλες Δυνάμεις, η διεθνής κοινότητα θα αναθέσει την υποχρέωση αυτή σε γειτονικά κράτη, δηλαδή στη Τουρκία η οποία είναι η πιο κοντινή και διαθέτει και τα κατάλληλα μέσα.

Τρίτον, η υποχρέωση που έχει η Κύπρος για συμμετοχή στο πυλώνα της Κοινής Ευρωπαϊκής Άμυνας και Ασφάλειας. Με τη συνθήκη της Λισσαβώνας ο τομέας της άμυνας και ασφάλειας αναβαθμίζεται σημαντικά, με αποκορύφωμα την υποχρέωση των κρατών –μελών να προστρέχουν σε βοήθεια του κράτους που θα υποστεί επίθεση. Η διεθνής νομιμοποίηση της πρόνοιας αυτής καλύφθηκε από το άρθρο 51 του καταστατικού χάρτη των ΗΕ που αναφέρεται στο δικαίωμα της αυτοάμυνας. Με λίγα λόγια, προκειμένου τα κράτη –μέλη της ΕΕ να ενισχύσουν την άμυνα του κράτους που θα υποστεί επίθεση, θα πρέπει πρώτα το κράτος να προβάλει αυτοάμυνα. Πως όμως η Κύπρος θα προβάλει αυτοάμυνα χωρίς στρατό;

Τέταρτον, η Κύπρος έχει την ηθική υποχρέωση να συνεισφέρει στις ειρηνευτικές αποστολές του ΟΗΕ. Και τούτο γιατί επί 45 χρόνια απολαμβάνει το μέρισμα της ειρήνης που η διεθνής κοινότητα μέσω της ΟΥΝΦΙΚΥΠ απλόχερα προσφέρει στη Κύπρο. Ολοι γνωρίζουμε τι θα συνέβαινε στη Κύπρο αν η Ειρηνευτική Δύναμη δεν υπήρχε ή αν αποχωρούσε σε κάποια στιγμή. Η διεθνής κοινότητα, μέσω της ΟΥΝΦΙΚΥΠ πρόσφερε 179 νεκρούς ειρηνευτές μέχρι σήμερα, εν ονόματι της ειρήνης και της ασφάλειας όλων ημών των ευημερούντων Κυπρίων. Η αδυναμία της χώρας μας να συνεισφέρει έστω και συμβολικά στις διεθνείς ειρηνευτικές αποστολές του ΟΗΕ δεν θα περιποιεί τιμή σε κανένα από εμάς και θα εκτιμηθεί βέβαια ανάλογα και από τη διεθνή κοινότητα.

Υπάρχουν και πολλοί άλλοι λόγοι που επιβάλλουν την ύπαρξη μεικτών Ενόπλων Δυνάμεων στο νέο κράτος. Είναι με λύπη όμως που παρατηρείται το φαινόμενο, κάποια από τα πολιτικά κόμματα να σκίζουν τα ιμάτιά τους για πολύ πιο ασήματα θέματα όπως είναι η εκ περιτροπής προεδρία ή η σταθμισμένη ψήφος και να ποιούν τη νήσσαν για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα όπως είναι η θέση για πλήρη αποστρατιωτικοποίηση.


* Υποστράτηγος ε.α.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.