Operation Mincemeat

Ben Macintyre
Operation Mincemeat
Harmony Books, 2010

Της Jennet Conant
The New York Times Book Review

Το 1943, οι Σύμμαχοι ετοιμάζονταν να εισβάλουν στη Σικελία κι επιδίωξαν να ξεγελάσουν τους Γερμανούς, κάνοντάς τους να πιστέψουν ότι η επίθεση θα γινόταν αλλού. Ήταν ένα από τα πιο έξυπνα σχέδια που επινοήθηκαν ποτέ. Για να μπορέσει να λειτουργήσει το σχέδιο παραπλάνησης των Ναζί, οι Σύμμαχοι πέταξαν στη θάλασσα ένα πτώμα, ντυμένο με στολή αξιωματικού του Πολεμικού Ναυτικού, με σκοπό να το εντοπίσουν οι συνεργάτες των Γερμανών. Το πτώμα του υποτιθέμενου αξιωματικού έφερε στις τσέπες του απόρρητα έγγραφα που δήλωναν ότι οι Σύμμαχοι θα εισέβαλλαν στην Ελλάδα, περίπου 500 μίλια μακριά από τη Σικελία, όπου επρόκειτο πραγματικά να πραγματοποιηθεί η επίθεση. Το τέχνασμα δούλεψε και οι Γερμανοί πίστεψαν ότι οι Σύμμαχοι θα εισβάλουν στην Ελλάδα. Εκείνο το περιστατικό εκτιμάται ότι διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην επιτυχία της εισβολής των Συμμάχων στη Σικελία. Ωστόσο, μέχρι πρότινος, η ταυτότητα του ανθρώπου, το πτώμα του οποίου είχαν χρησιμοποιήσει οι Σύμμαχοι παρέμεινε άγνωστη, αν και είχαν διατυπωθεί κατά καιρούς ορισμένες υποθέσεις επί τούτου.



«Το χαρακτηριστικό αυτού του υποτιθέμενου κατάσκοπου – αξιωματικού ήταν η ανακρίβεια του», αναφέρει ο Ben Macintyre στο βιβλίο του «Operation Mincemeat». «Ήταν ένα καθαρά επινοημένο πρόσωπο, απόλυτα φανταστικό - ένα όπλο πέρα για πέρα διαφορετικό από τις παραδοσιακές βόμβες και τις σφαίρες», προσθέτει. Για την ολοκλήρωση της ψεύτικης ταυτότητας του νεκρού, συγκεντρώθηκε μια επίλεκτη ομάδα που αποτελείτο από επιστήμονες, δικηγόρους, αξιωματικούς, γιατρούς, ακόμα και συγγραφείς μυθιστορημάτων. Μαζί, συνωμότησαν για να εφεύρουν ένα «πιστευτό ψέμα», δίνοντας ζωή σε ένα νεκρό άτομο. Χρειάστηκαν μέρες ατέλειωτων συζητήσεων και συσκέψεων μεταξύ των Συμμάχων, ωσότου αποφασίσουν τη μορφή που θα έδιναν στον νεκρό. Τελικά, του έδωσαν και όνομα και προσωπικότητα. Ακόμα και η επιλογή των ρούχων του δεν ήταν τυχαία. Όλα έπρεπε να είναι στην εντέλεια για ίσως τη σημαντικότερη επιχείρηση του πολέμου ενάντια στους Γερμανούς και όσους συνεργάζονταν μαζί τους. «Το όλο εγχείρημα πάντως ήταν μια λαμπρή μπλόφα», γράφει ο Macintyre, «με σκοπό να ξεγελάσουν οι Σύμμαχοι τους Γερμανούς και να στρέψουν την προσοχή τους αλλού, μακριά από τον πραγματικό στόχο».

Ο Macintyre, το προηγούμενο βιβλίο του οποίου χρονολογούσε τα απίστευτα κατορθώματα του Eddie Chapman – του απατεώνα που έγινε γνωστός ως κατάσκοπος με το όνομα Zigzag – διαπρέπει ως συγγραφέας σε αυτό το είδος της ανατρεπτικής αφήγησης. Ο ήρωας αυτής της ιστορίας πολέμου, ο άνθρωπος δηλαδή που σκέφτηκε εξ αρχής το πιο πάνω κόλπο για να ξεγελάσει τους Ναζί, ήταν ο πλωτάρχης Ewen Montagu, ο οποίος ήταν τόσο πολύ αφοσιωμένος στο να εξαπατήσει τους Γερμανούς, που έκλεψε το πτώμα ενός μέλους του πληρώματος του HMS Dasher, αεροπλανοφόρου του Ναυτικού, το οποίο εξερράγη ανοικτά των ακτών της Σκοτίας τον Μάρτιο του 1943 και είπε ψέματα στους συγγενείς του νεκρού ότι το πτώμα του χάθηκε στη θάλασσα. Κανένας μυθιστοριογράφος δεν θα μπορούσε να πλάσει καλύτερο χαρακτήρα από αυτόν που έπλασε ο Montagu και οι υπόλοιποι της ομάδας των Συμμάχων. Ο Macintyre βασίζει το βιβλίο του στα απομνημονεύματα του Montagu, «The Man Who Never Was», καθώς και σε μια ανέκδοτη αυτοβιογραφία του ιδίου και προσωπικές αλληλογραφίες που είχε εν καιρώ πολέμου. Η ταινία του 1956 με τίτλο «The Man Who Never Was», με πρωταγωνιστή τον Clifton Webb, είναι επίσης βασισμένη στα απομνημονεύματα του Montagu.