Ανεβαίνει το θερμόμετρο στη Νότια Ασία

Tου David Ignatius - Aρθρογράφου της Washington Post

Ολα βαίνουν καλώς τις μέρες αυτές στην Ινδία, με εξαίρεση ενα μεγάλο πρόβλημα: γειτονεύει με το Πακιστάν, που καταρρέει πολιτικά, την ώρα που οι Ινδοί ηγέτες επιμένουν καρτερικά ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτε.

Ολοι οι ανώτατατοι αξιωματούχοι, με πρώτο τον πρωθυπουργό Μανμόαν Σινγκ, γνωρίζουν ότι η ανθηρή τους δημοκρατία κινδυνεύει από το χάος ένθεν των συνόρων. Ισχυρίζονται ότι είναι έτοιμοι να ξαναρχίσουν διαπραγματεύσεις του παρασκηνίου με το Ισλαμαμπάντ, ώστε να διευθετηθεί το πρόβλημα του Κασμίρ, πληγή που κακοφορμίζει χρόνια. Ευνοούν, λένε, τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης για να μειωθεί ο κίνδυνος πυρηνικού πολέμου.

Αμέσως μετά, όμως, οι Ινδοί αξιωματούχοι επιμένουν ότι τα θετικά αυτά διαβήματα σε τίποτε δεν θα ωφελήσουν. Ο πακιστανικός στρατός δεν επιθυμεί εκτόνωση της έντασης, ισχυρίζονται. Η κυβέρνηση καταρρέει, άρα δεν μπορεί να συνομολογήσει συμφωνία. Ακόμη και ο Σινγκ, παλαιός υπέρμαχος της βελτίωσης των σχέσεων με το Πακιστάν, έχει, καθώς λέγεται, καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα περί καλών σχέσεων συνιστούν ευσεβή πόθο.

Μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα πιο μακριά, στο Ισλαμαμπάντ, ακούγεται το ίδιο δυσοίωνο μήνυμα από τους Πακιστανούς στρατιωτικούς και πολιτικούς ηγέτες. Βεβαίως και γνωρίζουν ότι η χώρα τους και όχι η Ινδία είναι αυτή που απειλείται άμεσα από τους ισλαμιστές μαχητές. Βεβαίως και γνωρίζουν ότι η αποκατάσταση του διαλόγου με το Νέο Δελχί ίσως να συμβάλει στην εκτόνωση των εντάσεων. Αλλά δεν διακρίνουν κανένα τρόπο για να απομακρυνθούν έστω ένα βήμα από το χείλος του γκρεμού. Διότι κατά τη γνώμη τους οι Ινδοί συνωμοτούν για να υποσκάψουν το Πακιστάν.

Καλώς ήλθατε στην πιο επικίνδυνη ζώνη αυτού που ονομάζεται «παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος». Η θλιβερή πραγματικότητα είναι ότι Ινδία και Πακιστάν, που χωρίστηκαν την ημέρα της γέννησής τους το 1947, έχουν εγκλωβιστεί σε μια κατάσταση που θυμίζει βεντέτα. Στο Νέο Δελχί και στο Ισλαμαμπάντ ακούει κανείς το ίδιο ακριβώς γλωσσικό ιδίωμα.

Πέρασα τρεις ημέρες συζητώντας με εκπροσώπους της ινδικής ηγεσίας, στο πλαίσιο διαλόγου με χορηγό την Ομάδα Στρατηγικής του Ασπεν και τη Συνομοσπονδία Ινδών Βιομηχάνων. Συζητώντας για το Πακιστάν, οι Ινδοί αξιωματούχοι μού υπενθύμισαν τον μύθο του Ταντάλου. Η τιμωρία που του επέβαλαν οι θεοί ήταν να μην μπορεί να φτάσει τα τρόφιμα και τα ποτά. Η προσέγγιση μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν αυτόν ακριβώς θυμίζει, τίποτε δεν είναι χειροπιαστό.

Το πρόβλημα αυτό προσφέρεται για αμερικανική διαμεσολάβηση. Η Ουάσιγκτον διατηρεί στενή σχέση και με τις δυο χώρες και θα μπορούσε να διαδραματίσει ρόλο αμερόληπτου μεσολαβητή σε θέματα όπως το Κασμίρ, που κυβερνάται από την Ινδία, το διεκδικούν όμως και οι δύο χώρες. Οι Ινδοί ισχυρίζονται ότι η αμερικανική παρέμβαση ενδέχεται να επιδεινώσει την κατάσταση.

Ομως, το πρόβλημα του Κασμίρ είναι τόσο ευαίσθητο, ώστε συχνά οι Αμερικανοί διπλωμάτες το αναφέρουν ως K word, λες και δεν πρέπει να γίνει απευθείας αναφορά στο ζήτημα. Η Ουάσιγκτον ενθάρρυνε με ήπιο τρόπο τον διάλογο μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, όμως οι δυο συναντήσεις μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών πέρυσι ναυάγησαν εν μέσω αντεγκλήσεων. Θα δοθεί μια νέα ευκαιρία τον ερχόμενο μήνα, στην περιφερειακή συνάντηση στο Μπουτάν, οι οιωνοί όμως δεν είναι άριστοι.

Οι Ινδοί παρακολουθούν την πολιτική αστάθεια στο Πακιστάν με μοιρολατρία. Ο πακιστανικός στρατός, λένε, δεν επιθυμεί να διακόψει τις διασυνδέσεις με τους ισλαμιστές τρομοκράτες. Ετσι, μέχρις ότου καταπνιγεί η εξέγερση, οι Πακιστανοί θα βρίσκονται στο έλεος των ισλαμιστών.

Η Ινδία επιχαίρει για τις οικονομικές της επιτυχίες, τη χαρά της όμως σκιάζει το πακιστανικό ζήτημα. «Σύμφωνα με ένα γνωμικό, εάν το Πακιστάν αυτοκτονήσει, τότε δεν χρειάζεται να το δολοφονήσεις. Ομως, οι επιπτώσεις θα είναι φρικαλέες», λέει Ινδός αξιωματούχος.

Εχω την εντύπωση ότι οι Ινδοί ηγέτες είναι κοντόθωροι. Εάν το χάος εξαπλωθεί στο Πακιστάν, η Ινδία θα υποφέρει, χώρια που η έχθρα ανάμεσα στις δύο χώρες εγκυμονεί μόνιμα τον κίνδυνο ενός πυρηνικού πολέμου. Εάν λοιπόν, εγώ ήμουν Ινδός που πλούτισε πρόσφατα, θα ήθελα να βοηθήσω τον ταλανιζόμενο γείτονά μου για λόγους αυτοπροστασίας.

«Πρέπει να παραδέχεται κανείς ότι ορισμένα προβλήμα δεν λύνονται», επιμένει εξέχων Ινδός. Είναι προφανές, οι Ινδοί αξιωματούχοι δεν επιθυμούν την αμερικανική διαμεσολάβηση, νομίζουν ότι τα διαβήματα προς το Πακιστάν είναι ανώφελα. Στο μεταξύ, η πυριτιδαποθήκη της Νότιας Ασίας όλο και θερμαίνεται.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_1_23/01/2011_429864
(23/01/2011)