Κυριακή 3 Φεβρουαρίου 2013

Η Αίγυπτος πάλι στο χείλος του γκρεμού



Ρευστή η κατάσταση στη χώρα μετά την κλιμάκωση των ταραχών, την εξέγερση σε τρεις πόλεις και τις συγκρούσεις με 44 νεκρούς
Του Πετρου Παπακωνσταντινου
Οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι είχαν προετοιμάσει σειρά πανηγυρικών εκδηλώσεων για τα δύο χρόνια της λαϊκής εξέγερσης που ανέτρεψε τον Χόσνι Μουμπάρακ και τους έφερε στην εξουσία. Σε μια χώρα, όμως, όπου το πολιτικό τοπίο είναι τόσο ευμετάβλητο όσο οι αμμόλοφοι της Σαχάρας, οι πανηγυρισμοί δίνουν εύκολα τη θέση τους στην οργή και στον θρήνο. Το τελευταίο δεκαήμερο, η Αίγυπτος δεν στερήθηκε τίποτα από τα δύο. Δεκάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στο χειρότερο κύμα ταραχών από την εκλογή του ισλαμιστή Μοχάμεντ Μόρσι στην προεδρία, τον περασμένο Ιούνιο. Το ερώτημα που έχει πλέον τεθεί στην ημερήσια διάταξη είναι αν η χώρα του Νείλου βαδίζει προς μία δεύτερη εξέγερση, αυτή τη φορά εναντίον του δημοκρατικά εκλεγμένου προέδρου, δικαιώνοντας τους κυνικούς που ισχυρίζονται ότι είναι μοίρα όλων των επαναστάσεων να τρώνε, κάποια στιγμή, τα παιδιά τους.
Η επέτειος των δύο χρόνων έδωσε την αφορμή στην αντιπολίτευση να κατέβει και πάλι στις πλατείες, επιδιώκοντας μια ρεβάνς για τη χαμένη μάχη του δημοψηφίσματος του Δεκεμβρίου. Τότε, ο Μόρσι είχε καταφέρει να επιβιώσει πολιτικά των αιματηρών διαδηλώσεων εναντίον του σχεδίου συντάγματος που προωθούσαν οι ισλαμιστές. Στο δημοψήφισμα που ακολούθησε, το σύνταγμα επικυρώθηκε τελικά με ποσοστό 64%, αλλά και πολύ υψηλή αποχή, της τάξης του 66%. Αντί να αφουγκραστεί την εκκωφαντική σιωπή της λαϊκής πλειονότητας και να συνειδητοποιήσει τα βαθύτατα ρήγματα στην αιγυπτιακή κοινωνία, ο Μόρσι ερμήνευσε το εκλογικό αποτέλεσμα ως λευκή επιταγή, προεξοφλώντας ευρεία νίκη των Αδελφών Μουσουλμάνων στις βουλευτικές εκλογές της άνοιξης. Η αφύπνιση δεν θα μπορούσε να είναι περισσότερο οδυνηρή.
Το αντίτιμο για την πύρρεια νίκη του Μόρσι στη μάχη του δημοψηφίσματος ήταν ότι κατάφερε να ενώσει σε ενιαίο μπλοκ, το Μέτωπο Εθνικής Σωτηρίας, το σύνολο της κοσμικής αντιπολίτευσης, από τους οπαδούς του φιλοδυτικού Ελ Μπαραντέι μέχρι τους αριστερούς του Χαμντίν Σαμπάχι. Το τελευταίο δεκαήμερο, με το αίμα να ρέει και τη χαώδη βία να κυβερνά τους δρόμους, τα ρήγματα διαπέρασαν και το ίδιο το ισλαμικό μπλοκ. Την περασμένη Τετάρτη, οι μέχρι πρότινος σύμμαχοι του Μόρσι, σκληροπυρηνικοί ισλαμιστές του κόμματος Αλ Νουρ, βρήκαν απροσδόκητα κοινή γλώσσα με την κοσμική αντιπολίτευση και αξίωσαν νέα κυβέρνηση εθνικής ενότητας.
Καταλυτικό ρόλο στην κλιμάκωση των ταραχών διαδραμάτισε η θανατική καταδίκη 21 χούλιγκαν από το Πορτ Σάιντ για τις βίαιες ταραχές στη διάρκεια ποδοσφαιρικού αγώνα, πέρυσι τον Φεβρουάριο, εναντίον οπαδών της αντίπαλης ομάδας του Καΐρου, όπου σκοτώθηκαν 74 άνθρωποι. Η δικαστική απόφαση πυροδότησε γενικευμένη εξέγερση στις τρεις μεγάλες πόλεις της στρατηγικής σημασίας διώρυγας – Σουέζ, Ισμαηλία, Πορτ Σάιντ.
Στρατιωτικός νόμος
Τουλάχιστον 44 άνθρωποι σκοτώθηκαν σε συγκρούσεις με τις δυνάμεις καταστολής, ενώ οι ακτιβιστές δήλωναν ότι δεν αναγνωρίζουν τον Μόρσι, μάλιστα στο Πορτ Σάιντ έθεσαν ανοιχτά ζήτημα απόσχισης από το αιγυπτιακό κράτος. Σε ένα δραματικό τηλεοπτικό διάγγελμα, ο Μόρσι ανακοίνωσε την επιβολή στρατιωτικού νόμου και απαγόρευση της νυχτερινής κυκλοφορίας στις τρεις περιφέρειες. Την επόμενη νύχτα, δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές αψηφούσαν την απαγόρευση, στέλνοντας μήνυμα προϊούσας διάλυσης του κράτους.
Σε αυτό το φόντο ήρθε η παρέμβαση του αρχηγού των ενόπλων δυνάμεων, στρατηγού Αμπντελφατάχ Σίσι, ο οποίος προειδοποίησε ότι υπάρχει πραγματικός κίνδυνος «κατάρρευσης του κράτους», κάλεσε τους πολιτικούς να παραμερίσουν τις διαφορές τους για το καλό της πατρίδας και τόνισε ότι ο στρατός θα παραμείνει «σταθερό θεμέλιο και ραχοκοκαλιά του αιγυπτιακού κράτους».
Το αυτονόητο ερώτημα που προκάλεσε η παρέμβαση Σίσι ήταν αν αποτελούσε προοίμιο πραξικοπήματος. Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, η στρατιωτική ηγεσία δεν φαίνεται διατεθειμένη να διαρρήξει τον συμβιβασμό με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, που της επιτρέπει να διατηρεί τα προνόμιά της, χωρίς να φθείρεται από την καθημερινή διαχείριση των οξύτατων οικονομικών προβλημάτων.
Σε μια Αίγυπτο, όμως, που βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού, είναι αμφίβολο αν η μόνη συμπαγής δύναμη του κρατικού μηχανισμού θα διαθέτει για πολύ καιρό την πολυτέλεια να οδηγεί από το πίσω κάθισμα...
Το «Μαύρο Μπλοκ»
Σε αντίθεση με την «επανάσταση της 25ης Ιανουαρίου» του 2011, όπου το ποικιλόχρωμο πλήθος ενώθηκε γύρω από μια ξεκάθαρη πολιτική βούληση, την ανατροπή του απολυταρχικού και διεφθαρμένου καθεστώτος Μουμπάρακ, οι ταραχές αυτών των ημερών έχουν μια σκοτεινή, μηδενιστική όψη. Οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι φθείρονται, αλλά και το νεοπαγές «Μέτωπο Εθνικής Σωτηρίας» της αντιπολίτευσης δεν πάει πίσω. Πήραν μέρος στο δημοψήφισμα κι ύστερα το κατήγγειλαν. Συμφώνησαν με την κήρυξη στρατιωτικού νόμου από τον Μόρσι κι ύστερα κάλεσαν τον κόσμο να κατέβει σε διαδηλώσεις για την ανατροπή του. Μποϊκοτάρισαν τη σύσκεψη πολιτικών αρχηγών υπό τον πρόεδρο της Δημοκρατίας κι ύστερα του ζήτησαν να συγκαλέσει... εθνικό διάλογο!
Το τρομακτικό κενό που αφήνουν οι πολιτικοί, έρχονται να καλύψουν απροσδόκητοι πρωταγωνιστές, όπως οι λεγόμενοι «Ούλτρας» της ομάδας «Αλ Αχλι» του Καΐρου. Παράλληλα, έκανε για πρώτη φορά την εμφάνισή του το λεγόμενο «Μαύρο Μπλοκ» μασκοφόρων, νεαρών διαδηλωτών, που εμφανίζει σημειολογικές ομοιότητες με ομώνυμα κινήματα αναρχικών ακτιβιστών της Ευρώπης. Οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι έσπευσαν να τους στιγματίσουν ως πράκτορες ξένων δυνάμεων που θέλουν να αποσταθεροποιήσουν τη χώρα. Το πιθανότερο είναι ότι αποτελούν απλό σύμπτωμα, σε μια κοινωνία που νοσεί βαθύτατα και αναζητεί τη λύτρωση στο σκοτάδι.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.