Κίνηση - ματ με Πετρέους στον γρίφο του Αφγανιστάν

Τι σηματοδοτεί η αποπομπή του στρατηγού Στάνλεϊ Μακρίσταλ από τον Μπαράκ Ομπάμα

The Economist

«Αυτό που έγινε ήταν αλλαγή προσώπων, όχι αλλαγή στρατηγικής». Με αυτά τα λόγια, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, προσπάθησε να εξηγήσει, την Τετάρτη, μία από τις πιο ριψοκίνδυνες αποφάσεις τής έως τώρα θητείας του, δηλαδή την αποπομπή του στρατηγού Στάνλεϊ Μακρίσταλ και την αντικατάστασή του με τον Ντέιβιντ Πετρέους, στην ηγεσία των αμερικανικών και ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων στο Αφγανιστάν. Από την προηγούμενη Δευτέρα, που αποκαλύφθηκε ότι ο Μακρίσταλ και οι συνεργάτες του καταφέρθηκαν με ειρωνικά σχόλια εναντίον του κ. Ομπάμα και των επιτελών του, στο περιοδικό Rolling Stone, ο πρόεδρος δέχθηκε πιέσεις, τόσο από την Αριστερά όσο και από τη Δεξιά, ώστε να τον απαλλάξει από καθήκοντά του και να αποκαταστήσει τις σχέσεις μεταξύ πολιτικής και στρατιωτικής εξουσίας, στη σωστή τους βάση.


Τέλεια ευκαιρία

Για ορισμένους στην Αριστερά, η υπόθεση του Μακρίσταλ ήταν η τέλεια ευκαιρία, προκειμένου να απεμπλακεί ο κ. Ομπάμα από την πολιτική κλιμάκωσης που αποφάσισε για το Αφγανιστάν, τον περασμένο χρόνο. Οι επικριτές του προέδρου άλλωστε σημειώνουν ότι οι σημαντικές ενισχύσεις που έστειλε τους τελευταίους μήνες δεν άλλαξαν σημαντικά την εικόνα που επικρατεί στο μέτωπο. Ο κ. Ομπάμα όμως ξεκαθάρισε, όπως είδαμε στην αρχή, ότι δεν αλλάζει στρατηγική και ότι παραμένει αποφασισμένος να κάμψει την αντίσταση των Ταλιμπάν και να ενισχύσει την κυβέρνηση της Καμπούλ. Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι δεν υποβάθμισε τις προοπτικές της αμερικανικής αποστολής στο Αφγανιστάν, διαλέγοντας έναν στρατηγό χαμηλότερης στάθμης από τον Μακρίσταλ, ο οποίος εξάλλου ήταν η δική του πρώτη επιλογή. Αντιθέτως, επέλεξε να δώσει νέα πνοή στις στρατιωτικές επιχειρήσεις, επιλέγοντας στη θέση του Μακρίσταλ τον πραγματικό ροκ σταρ των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων. Και μολονότι δεν είναι βέβαιο ότι το χάρισμα του στρατηγού Πετρέους θα αποδειχθεί τόσο αποτελεσματικό στο Αφγανιστάν, όσο ήταν και στο Ιράκ, και μόνον ο ορισμός του αρκεί για να αλλάξει την επικοινωνιακή εικόνα του πολέμου.

Δεν πρέπει βέβαια να ξεχνάμε και την πολιτική διάσταση της επιλογής. Τοποθετώντας ένα τόσο γνωστό πρόσωπο στην ηγεσία των δυνάμεων στο Αφγανιστάν, ο κ. Ομπάμα προσπάθησε να δείξει ότι ο πόλεμος δεν είναι αποκλειστικά δική του υπόθεση. Οπως το έθεσε και ένας Αμερικανός αρθρογράφος, «ο Πετρέους ανέλαβε για δεύτερη φορά μέσα σε τρία χρόνια να διασώσει έναν πρόεδρο». Μέχρι τώρα λέγαμε ότι το Αφγανιστάν ήταν ο πόλεμος του Μακρίσταλ. Τώρα είναι ο πόλεμος του Πετρέους. Βέβαια, ο κ. Ομπάμα έχει την τελική ευθύνη για το αποτέλεσμα, αλλά θα κριθεί μαζί με τον στρατηγό Πετρέους. Ας μην ξεχνάμε, εξάλλου, ότι πολλοί από τους σφοδρούς επικριτές του προέδρου είναι υποστηρικτές του Πετρέους. Αρα, με την επιλογή του, ο κ. Ομπάμα ενέπλεξε στην επιχείρηση έναν δυνάμει πολιτικό του αντίπαλο. Οι φήμες στην Ουάσιγκτον έλεγαν ότι ο Πετρέους σχεδίαζε να θέσει υποψηφιότητα στις προεδρικές εκλογές του 2012. Με την τοποθέτησή του στο Αφγανιστάν, το ενδεχόμενο αυτό απομακρύνεται. Οπως σχολίασε σκωπτικά και η ιστοσελίδα Slate, «ο Πετρέους σίγουρα θα γίνει πρόεδρος τώρα. Πρόεδρος όμως του Αφγανιστάν».

Αβέβαιη η νίκη

Ωστόσο, όσο έξυπνες και αν ήταν οι τακτικές κινήσεις του Ομπάμα, δεν αλλάζουν τη ζοφερή εικόνα που επικρατεί στα πεδία των μαχών, όπου η φονική αποφασιστικότητα των ανταρτών και η ανικανότητα της κυβέρνησης της Καμπούλ καθιστούν την προοπτική της νίκης (όπως και αν την ορίσει κανείς) τουλάχιστον αβέβαιη. Ούτε φυσικά αλλάζει και το γεγονός ότι η ομάδα από το επιτελείο του κ. Ομπάμα που έχει επιφορτιστεί με τη διαχείριση του πολέμου είναι δυσλειτουργική. Και, τέλος, τώρα που ο Πετρέους μετακινήθηκε 1.500 μίλια ανατολικά, τι θα απογίνει το Ιράκ; Με άλλα λόγια, με την απόλυση Μακρίσταλ, ο κ. Ομπάμα απέδειξε ποιος είναι ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων. Η δουλειά του όμως δεν έγινε πιο εύκολη.

http://news.kathimerini.gr