The Ghosts of Martyrs Square

Michael Young
The Ghosts of Martyrs Square
Simon and Schuster Adult, 2010


Του Adam LeBor
The New York Times Book Review

Υπάρχουν πολλά φαντάσματα στην πλατεία Μαρτύρων της Βηρυτού, μεταξύ των οποίων πολλοί θαρραλέοι δημοσιογράφοι του Λιβάνου. Ο πολιτικός συντάκτης, Samir Kassir, ο οποίος όποτε έβρισκε ευκαιρία εξέφραζε την αγανάκτηση του με την κατοχή του Λιβάνου από τη Συρία, δολοφονήθηκε με βόμβα στο αυτοκίνητο του τον Ιούνιο του 2005. Ένα χρόνο νωρίτερα, είχε συνοψίσει τη κατάσταση στον Λίβανο σε μια συνέντευξη που έδωσε στον Michael Young: «Ναι, ήμασταν εργοστάσιο παραγωγής βίας, αλλά ήμασταν επίσης και εργοστάσιο παραγωγής μοντερνισμού και, κατά κάποιο τρόπο, εξακολουθούμε να ήμαστε», είχε πει.

Στο βιβλίο του, «The Ghosts of Martyrs Square», ο Young εξετάζει τις δύο αυτές αντιφατικές πτυχές, διεισδύοντας στην πιο κρίσιμη περίοδο της ιστορίας του Λιβάνου, 2005 - 2009. Το 2005, μια βαρυσήμαντη χρονιά για τη χώρα, ο τότε πρωθυπουργός, Ραφίκ Χαρίρι, δολοφονήθηκε με βόμβα στο αυτοκίνητο του. Ο θάνατος του προκάλεσε πολλές αντιδράσεις και εβδομάδες διαδηλώσεων στους δρόμους. Αυτό οδήγησε τη Συρία, η οποία κατηγορήθηκε για τη δολοφονία, αλλά αρνήθηκε την ευθύνη, στο να αποσύρει τα στρατεύματά της από τη χώρα, μετά από δεκαετίες κατοχής.


Ο Young, ο οποίος είναι συντάκτης της εφημερίδας Daily Star του Λιβάνου, μπάζει τον αναγνώστη στην πολύπλοκη και αμφιλεγόμενη ιστορία του Λιβάνου. Κατέχει πληροφορίες που, μέχρι σήμερα, δεν είδαν το φως της δημοσιότητας. Γεννημένος στις Ηνωμένες Πολιτείες από Λιβανέζα μητέρα και Αμερικανό πατέρα, έζησε στον Λίβανο από την ηλικία των 7 ετών. Ο Young αντλεί από τους πολιτισμούς της Ανατολής και Δύσης, παρουσιάζοντας από μια διαφορετική οπτική γωνία την κατάσταση στην πατρίδα του. Ο συγγραφέας μεγάλωσε στη Βηρυτό. Εκεί, είχε την ευκαιρία να γνωρίσει και να συνομιλήσει με πολλούς πολιτικούς και στρατιωτικούς ηγέτες της χώρας. Ακόμα και ως έφηβος, ο Young είχε το «μικρόβιο» του δημοσιογράφου και σκάλιζε συνέχεια διάφορες καταστάσεις, ψάχνοντας για τις λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά. Αυτό που λέει πως θα θυμάται για χρόνια και το οποίο αφηγείται λεπτομερώς στο βιβλίο του είναι μια συνάντηση που είχε το 1977 με τον Χριστιανό ηγέτη, Bashir Gemayel, ο οποίος δολοφονήθηκε το 1982. «Τα δώρα που μου έδωσε όταν συναντηθήκαμε», γράφει ο Young, «ήταν μια υπογεγραμμένη φωτογραφία και ένα 120mm κέλυφος κονιάματος με εβραϊκή επιγραφή πάνω – ένα κάπως παράξενο αντικείμενο για να δώσει κάποιος σε ένα 14χρονο παιδί. Και δεν ήταν ότι ευκολότερο να καταφέρει κάποιος να το περάσει λαθραία σε μια γειτονιά με μουσουλμανική πλειοψηφία, η οποία ελεγχόταν από τους εχθρούς του Bashir».

Επιπλέον, ο Young ασκεί κρητική στην Χεζμπολάχ, τη σιιτική οργάνωση που ελέγχει μεγάλο μέρος του Νοτίου Λιβάνου, καθώς και στον αινιγματικό ηγέτη της, σεΐχη Χασάν Νασράλα. Ο πόλεμος του 2006 μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ «ήταν μια έκπληξη για όλους», λέει ο Young. «Ήταν ένας πόλεμος αυτοσχεδιασμού... ένας πόλεμος χωρίς στρατηγική και με μπόλικη αγριότητα», προσθέτει ο συγγραφέας. Όταν ισραηλινά αεροπλάνα βομβάρδιζαν το προπύργιο της Χεζμπολάχ στο νότιο τμήμα της Βηρυτού, ο Young και οι φίλοι του συγκεντρώθηκαν στο Chase, ένα καφεστιατόριο στο κέντρο της πόλης. Οι σερβιτόροι καυχήθηκαν στον Young και τη παρέα του ότι το εν λόγω μαγαζί δεν έκλεισε ποτέ, ακόμα και όταν βόμβες έπεφταν στη γύρω περιοχή. Στο «The Ghosts of Martyrs Square» υπάρχουν πολλά τέτοιου είδους ανέκδοτα, όπως το πιο πάνω, τα οποία έχουν ενσωματωθεί στην αφήγηση του Young.