ΠΛΗΡΗΣ ΣΥΓΧΥΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

του Ανδρέα Πενταρά*

Αναφερόμενος πρόσφατα ο πρόεδρος της Δημοκρατίας στη πρόοδο των συνομιλιών, τόνισε μεταξύ άλλων, την υπαναχώρηση της Τ/Κ πλευράς στο θέμα της πλήρους αποστρατιωτικοποίησης της Κύπρου, την οποία ο ίδιος συμφώνησε με τον πρώην συνομιλιτή του, τον κ. Ταλάτ. Η διαφορά των δύο πλευρών στο ζήτημα αυτό, όπως άφησε να εννοηθεί ο πρόεδρος, είναι η επιμονή της Τ/Κ πλευράς στη παραμονή στρατιωτικών αποσπασμάτων των μητέρων –πατρίδων και μετά τη λύση.

Οι απόψεις τόσο του προέδρου όσο και της λοιπής διαπραγματευτικής ομάδας στο θέμα της αποστρατιωτικοποίησης αλλά και γενικώτερα στα θέματα ασφάλειας, αποδεικνύουν τη πλήρη σύγχυση που διακατέχει τα άτομα στα οποία ο Κυπριακός Ελληνισμός εμπιστεύτηκε τη διαχείριση του Κυπριακού προβλήματος. Και τούτο, επειδή τα άτομα αυτά δεν έχουν ξεχωρίσει ακόμα ότι άλλο πράγμα είναι η αποστρατιωτικοποίηση του Κράτους που θα προκύψει από τη λύση, και άλλο πράγμα η αποστρατιωτικοποίηση της Κύπρου ως χερσαίο έδαφος. Προφανώς, όταν ο πρόεδρος συζητούσε με τον Ταλάτ το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης, εννούσε το δεύτερο, δηλαδή την αποστρατιωτικοποίηση όλου του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ ο Ταλάτ εννοούσε την αποστρατιωτικοποίηση του νέου κράτους, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο διατήρησης τουρκικών και άλλων ξένων στρατευμάτων στο έδαφος της Κύπρου, κάτι που διευκρίνησε ο νέος συνομιλητής του κ. Χριστόφια, ο κ. Έρογλου.

Εάν οι άνθρωποι που διαχειρίζονται το Κυπριακό, μελετούσαν την ιστορία του προβλήματος, θα εγνώριζαν ότι η αποστρατιωτικοποίηση της Κύπρου ως κρατικής οντότητας κάτω από οποιανδήποτε μορφή λύσης, αποτελούσε διαχρονικό στρατηγικό στόχο της Τουρκίας από της αναμείξεώς της στο Κυπριακό, δηλαδή από τις αρχές της δεκαετίας του 50. Οι λόγοι αυτής της θέσης της Τουρκίας είναι δύο. Ο πρώτος αναφέρεται στην ασφάλεια της ίδιας της Τουρκίας και συγκεκριμένα του λεγόμενου ΄΄μαλακού της υπογαστρίου΄΄, δηλαδή της νότιας και νοτιοανατολικής Τουρκίας και ο δεύτερος είναι ο στρατηγικός έλεγχος της ανατολικής λεκάνης της Μεσογείου, μέσω της ονομασθείσας από το Νταβούτογλου ΄΄Μεσογειακής στρατηγικής΄΄. Η επίτευξη και των δύο αυτών στόχων, προϋποθέτει την αδυναμία του Κυπριακού κράτους να ασκεί κυριαρχικά δικαιώματα αναφορικά με την ασφάλειά του, τον έλεγχο του FIR, της ΑΟΖ, της έρευνας-διάσωσης κλπ. Αυτή η αδυναμία θα προκύψει μόνο εάν απαγορευθεί στο Κυπριακό κράτος να διατηρεί δικές του Ένοπλες Δυνάμεις. Αυτή λοιπόν είναι η έννοια που δίδει η Τουρκία στην αποστρατιωτικοποίηση και όχι η απουσία από το έδαφος της Κύπρου άλλων στρατευμάτων μη ελεγχομένων από τη Κυπριακή Δημοκρατία. Η αποστρατιωτικοποίηση της Κύπρου, περιλαμβάνεται στην ομιλία του υπουργού εξωτερικών Φατίν Ζορλού στη διάσκεψη του Λονδίνου το 1955, περιλαμβάνεται στο σχέδιο του Νιχάτ Ερίμ για λύση του Κυπριακού το 1956, στο σχέδιο ανάκτησης Κύπρου του Γραφείου ειδικού πολέμου της Τουρκίας και σε όλες ανεξαίρετα τις προτάσεις της τουρκικής πλευράς στις εκάστοτε προσπάθειες για λύση του Κυπριακού. Θα έπρεπε να γνωρίζει ο πρόεδρος ότι το μοναδικό επιχείρημα που μπορεί να προβάλει στις αξιώσεις της Τουρκίας για ύπαρξη εγγυήσεων και παραμονής Τουρκικών - και Ελληνικών - αποσπασμάτων στη Κύπρο, είναι η ύπαρξη Κυπριακού στρατού, υπό τη μορφή μιας μεικτής επαγγελματικής δύναμης Ε/Κ και Τ/Κ σε αναλογία πληθυσμών, ικανής να παρέχει ασφάλεια στη Κυπριακή Δημοκρατία και να μπορεί να εκπληρώνει τις διεθνείς της υποχρεώσεις (έλεγχος FIR, AOZ, έρευνα και διάσωση, συμμετοχή στη ΚΕΠΠΑ, σε ειρηνευτικές αποστολές κλπ). Τα επιχειρήματα που προβάλλει ο πρόεδρος για αποφυγή των εγγυήσεων και της παρουσίας τουρκικού στρατού μετά τη λύση, όπως ΄΄η Κύπρος είναι μέλος της ΕΕ, παρουσία ειρηνευτικής δύναμης κάτω από το κεφάλαιο 7 του καταστατικού χάρτη του ΟΗΕ, κανένα άλλο κράτος δεν έχει εγγυήσεις κλπ΄΄, είναι διάτρητα, δεν πείθουν κανένα και αν μη τι άλλο, δείχνουν άγνοια βασικών κανόνων του διεθνούς δικαίου και της λειτουργίας του διεθνούς συστήματος. Ούτε η ΕΕ, ούτε ο ΟΗΕ, ούτε άλλος διεθνής οργανισμός παρέχει εγγυήσεις ασφάλειας σε οποιοδήποτε κράτος, γιατί απλά κάτι τέτοιο απαιτεί τροποποίηση των καταστατικών χαρτών ή ιδρυτικών συνθηκών τους. Ειρηνευτική δύναμη κάτω από το κεφάλαιο 7 του καταστατικού χάρτη του ΟΗΕ, μόνο σε περίπτωση πολέμου δικαιολογείται. Όσο για το ότι κανένα άλλο κράτος δεν έχει εγγυήσεις, αυτό είναι ορθό, επειδή κανένα άλλο κράτος δεν είναι αποστρατιωτικοποιημένο με διεθνή συνθήκη.

Ας αντιληφθεί επί τέλους ο πρόεδρος ότι η αποστρατιωτικοποίηση, πρωτίστως εξυπηρετεί τα σχέδια της Τουρκίας, γιατί η διεθνής κοινότητα θα της αναθέσει τη κάλυψη του κενού ασφάλειας που θα παρατηρηθεί στον ευαίσθητο χώρο της ανατολικής λεκάνης της Μεσογείου και δευτερευόντως την Αγγλική πολιτική εξ αιτίας των Βρετανικών βάσεων και τη μονοπώλησή τους στα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ και της ΕΕ. Πέραν τούτου, τόσο δύσκολο είναι να αντιληφθεί η διαπραγματευτική ομάδα, ότι κράτος χωρίς Ένοπλες Δυνάμεις είναι κράτος μειωμένης κυριαρχίας, είναι κράτος ανυπόληπτο στο διεθνές σύστημα, είναι κράτος προτεκτοράτο; Εκεί θέλει να οδηγήσει τα πράγματα ο πρόεδρος;


*Υποστράτηγος ε.α.