Ελλάδα Πέντε λόγοι για αναβολή της αναδιάρθρωσης του χρέους

Του Paul Taylor
The New York Times

Ποτέ μην κάνεις σήμερα ό,τι μπορείς να αναβάλεις για αύριο... Πολλοί στις αγορές και τα ΜΜΕ κατηγορούν την Ε.Ε. ότι ακριβώς αυτό κάνει αφήνοντας εκτεθειμένη την Ελλάδα, ένα χρόνο αφότου έγινε η πρώτη χώρα της Ευρωζώνης που έλαβε οικονομική στήριξη. Οι αγορές έχουν συμπεράνει ότι η Ελλάδα δεν θα κατορθώσει ποτέ να αποπληρώσει το χρέος των 327 δισ. ευρώ, το οποίο ήδη αντιστοιχεί σχεδόν στο 150% του ΑΕΠ της. Οι αγορές προεξοφλούν αναδιάρθρωση χρέους σε περίπου ένα χρόνο, παρά τις κατηγορηματικές διαψεύσεις από Αθήνα, Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη. Το κόστος ασφάλισης ελληνικών ομολόγων έναντι πτώχευσης (CDS) έχει εκτιναχθεί και οι αποδόσεις των διετών ομολόγων έφθασαν την περασμένη εβδομάδα το ιλιγγιώδες 27%, τριπλάσιο από τα αντίστοιχα ουκρανικά και νιγηριανά.

Αξίζει, ωστόσο, τον κόπο να εξετάσουμε τέσσερις βάσιμους οικονομικούς λόγους –και έναν πιο αβάσιμο πολιτικό– για την αναβολή μιας ίσως αναπόφευκτης διαγραφής, έστω κι αν αυτό σημαίνει να δοθούν στην Αθήνα επιπλέον δάνεια των 110 δισ. ευρώ που έχουν ήδη συμφωνηθεί.

Πρώτον, η Ελλάδα δεν είναι σε θέση να ανταποκριθεί σε μια στάση πληρωμών γιατί δεν έχει πρωτογενές πλεόνασμα και η οικονομία της βρίσκεται ακόμα σε βαθιά ύφεση. Δεν μπορεί να πληρώσει τους λογαριασμούς της χωρίς πιστώσεις, από τις οποίες θα είναι αποκομμένη για χρόνια.

Δεύτερον, άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες, μεταξύ των οποίων η ΕΚΤ, χρειάζονται χρόνο για να ενισχύσουν την κεφαλαιακή τους επάρκεια και να μειώσουν την έκθεσή τους πριν αναλάβουν απώλειες από ελληνικά ομόλογα που κατέχουν.

Τρίτος λόγος καθυστέρησης και αναζήτησης εναλλακτικής λύσης στην αναδιάρθρωση είναι η ζημία στη φήμη ολόκληρης της Ευρωζώνης. Είτε η ελληνική αναδιάρθρωση ονομασθεί «ανασχεδιασμός» είτε «εκούσια ανταλλαγή ομολόγων», θα θεωρηθεί ευρέως ως στάση πληρωμών. Αυτό αυτομάτως θα θέσει όλες τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης στη γραμμή του πυρός, συμπεριλαμβανομένης της Ισπανίας, τέταρτης μεγαλύτερης οικονομίας της περιφέρειας, που εφάρμοσε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και δημοσιονομικές περικοπές για να μείνει εκτός κινδύνου.

Τέταρτος λόγος είναι πως αν η Ελλάδα κηρύξει στάση πληρωμών, οι διεθνείς επενδυτές θα χάσουν το πλεονέκτημα που τους παρέχει το πρόγραμμα λιτότητας Ε.Ε.-ΔΝΤ επί των ελληνικών δημοσιονομικών και οικονομικών αλλαγών. Παρά το έλλειμμα εσόδων που προκάλεσαν η συρρίκνωση της οικονομίας και η χρόνια φοροδιαφυγή, η Αθήνα πέτυχε μια γιγάντια δημοσιονομική προσαρμογή της τάξης του 7% κατά το πρώτο έτος του προγράμματος.

Όσο για τον πολιτικό λόγο; Για τους πολιτικούς, η καλύτερη στιγμή να πουν στους ψηφοφόρους τους ότι κάποια από τα δισεκατομμύρια που δάνεισαν στην Ελλάδα δεν θα επιστραφούν ποτέ είναι πάντα μετά τις εκλογές. Γερμανία και Γαλλία είναι οι μεγαλύτεροι πιστωτές. Η Γαλλία έχει προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές στα μέσα του 2012, ενώ οι επόμενες γενικές εκλογές στη Γερμανία είναι τον Σεπτέμβριο του 2013. Ακριβώς, δηλαδή, τότε που θα ισχύσει ο μόνιμος μηχανισμός στήριξης, με τους ιδιώτες επενδυτές πιθανόν να συμμετέχουν. Εξ ου και οι Γερμανοί ηγέτες έχουν καταστήσει σαφές ότι η όποια αναδιάρθρωση πριν από τα τέλη του 2013 αποκλείεται...