Συνελήφθη ο Ράτκο Μλάντιτς

Η έκδοσή του πρώην στρατηγού στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο μπορεί να διαρκέσει περίπου μία εβδομάδα. Υπερήφανος για τη σύλληψή του ο Σέρβος πρόεδρος.

Ο κατηγορούμενος για εγκλήματα πολέμου, πρώην επικεφαλής των δυνάμεων των Σέρβων της Βοσνίας, Ράκτο Μλάντιτς, ο οποίος συνελήφθη από τις σερβικές αρχές, οδηγήθηκε πριν από λίγη ώρα στον ανακριτή του ειδικού δικαστηρίου για τα εγκλήματα πολέμου, κάτω από δρακόντεια μέτρα ασφαλείας.

Όπως μεταδίδουν τα σερβικά ΜΜΕ, επικαλούμενα ανεπίσημες πληροφορίες, ο Μλάντιτς φαίνεται καταπονημένος, δείχνει πολύ γερασμένος και έχει παράλυτο το ένα του χέρι.

Σύμφωνα με το ραδιοτηλεοπτικό σταθμό Β92, ο Μλάντιτς δεν άλλαξε τα χαρακτηριστικά του προσώπου του, αφήνοντας γένια, όπως είχε κάνει ο Ράντοβαν Κάρατζιτς. Κατά τη σύλληψή του, που ο Β92 υποστηρίζει ότι έγινε χθες το βράδυ και όχι σήμερα το πρωί, όπως αναφέρουν οι αρχές, δεν παρουσίασε αντίσταση και μάλιστα ήταν πολύ συνεργάσιμος.

Ο συλληφθείς αναμένεται να μεταφερθεί στο ΔΠΔ της Χάγης για τα εγκλήματα στην πρώην Γιουγκοσλαβία εντός 9 με 10 ημερών, ανακοίνωσε σήμερα η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάθριν Άστον. «Όλοι μας ευελπιστούμε πως η μεταφορά του θα γίνει τάχιστα. Υπάρχει μία συγκεκριμένη διαδικασία έκδοσης, που θα πρέπει να επιτελεσθεί και υπολογίζουμε πως θα μπορέσει να μεταφερθεί σε περίπου εννέα, 10 ημέρες, όπως με ενημέρωσαν εδώ στο Βελιγράδι», τόνισε η Άστον σε συνέντευξή της στο ΒΒC από το Βελιγράδι.

Ο υπουργός Εσωτερικών και αντιπρόεδρος της σερβικής κυβέρνησης, Ίβιτσα Ντάτσιτς, δήλωσε ότι ο Ράτκο Μλάντιτς συνελήφθη νωρίς σήμερα το πρωί, έπειτα από έρευνες που έγιναν σε τέσσερα σπίτια, που ανήκουν σε συγγενείς του. Ο Μλάντιτς, σύμφωνα με τον υπουργό Εσωτερικών, βρέθηκε σε σπίτι 59χρονου ξαδέλφου του, ο οποίος συνελήφθη επίσης από τις σερβικές αρχές.

Περισσότερα στοιχεία για τις συνθήκες, υπό τις οποίες συνελήφθη ο πρώην επικεφαλής των δυνάμεων των Σέρβων της Βοσνίας, θα δοθούν αργότερα σήμερα ή αύριο από τη διοίκηση της αστυνομίας.

Από την πλευρά του, ο υπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας, Ρασίμ Λιάγιτς, ο οποίος διετέλεσε στο παρελθόν και επικεφαλής της κυβερνητικής συντονιστικής επιτροπής για τη συνεργασία με το ΔΠΔ για την πρώην Γιουγκοσλαβία, δήλωσε ότι ο Μλάντιτς, στο σπίτι όπου συνελήφθη είχε δύο πιστόλια, τα οποία δεν προσπάθησε, ωστόσο, να χρησιμοποιήσει.

Περιγράφοντας την εμφάνιση του πρώην επικεφαλής των σερβοβοσνιακών δυνάμεων, με βάση φωτογραφία που είδε, ανέφερε πως δείχνει γερασμένος, δεν έχει μαλλιά και είναι πολύ αδύνατος. Σημείωσε ακόμη ότι είναι χλωμός, γεγονός που, όπως είπε, σημαίνει πως δεν έβγαινε από το σπίτι και γι' αυτό ίσως δεν εθεάθη όλο αυτό το διάστημα από τους κατοίκους του χωριού.

Ο Λιάγιτς αποκάλυψε ακόμη ότι στις εκτιμήσεις των υπηρεσιών ασφαλείας της Σερβίας, τα σπίτια των συγγενών του Μλάντιτς στο Λαζάρεβο είχαν επισημανθεί ως πιθανές κρυψώνες του στρατηγού. Ωστόσο, όλες οι έρευνες, που είχαν πραγματοποιηθεί στο παρελθόν, απέβησαν άκαρπες.

Στο μεταξύ, ο διοικητής της σερβικής αστυνομίας, Μίλοραντ Βέλιοβιτς, είπε ότι έχει αυξηθεί ο βαθμός ετοιμότητας της αστυνομίας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τυχόν αντιδράσεις για τη σύλληψη Μλάντιτς.

Νωρίτερα, αυτόπτης μάρτυρας, ο οποίος θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, είχε επιβεβαιώσει με δηλώσεις του στο σερβικό πρακτορείο ειδήσεων «Τανγιούγκ» ότι ο Μλάντιτς, συνελήφθη στο Λαζάρεβο, στο σπίτι ενός συγγενή του.

Όπως μεταδίδει ο ανταποκριτής του «Τανγιούγκ» από την περιοχή, κάτοικοι του Λαζάρεβο δήλωσαν ότι οι δυνάμεις ασφαλείας έκαναν έφοδο στο σπίτι του 59χρονου συγγενή του Μλάντιτς γύρω στις 5:30 το πρωί.

Στο χωριό όπου συνελήφθη ο Μλάντιτς υπάρχει έντονη παρουσία αστυνομικών, ενώ κάποιοι κάτοικοι εμπόδισαν δημοσιογράφους να προσεγγίσουν το σπίτι, όπου συνελήφθη ο Μλάντιτς, κλείνοντας το δρόμο με κάποιο όχημα.

Το σπίτι όπου συνελήφθη, στο χωριό Λαζάρεβο του Ζρένιανιν, ανήκει σε ξάδελφό του. Ο πρόεδρος της κοινότητας, Ράντμιλο Στάνισιτς, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι κανείς κάτοικος δεν γνώριζε ότι ο Μλάντιτς κρύβεται στο χωριό τους Στο μεταξύ, ο εκτελών χρέη προέδρου του Σερβικού Ριζοσπαστικού Κόμματος, Ντράγκαν Τοντόροβιτς, σχολιάζοντας τη σύλληψη του Μλάντιτς δήλωσε ότι το κόμμα του θα οργανώσει συγκέντρωση τις επόμενες ημέρες και θα καλέσει το λαό να διαμαρτυρηθεί για τη σύλληψη του πρώην επικεφαλής των δυνάμεων των Σέρβων της Βοσνίας.

Η έκδοσή του στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο του ΟΗΕ για την πρώην Γιουγκοσλαβία μπορεί να διαρκέσει περίπου μία εβδομάδα, δήλωσε ο Σέρβος αναπληρωτής εισαγγελέας για τα εγκλήματα πολέμου Μπρούνο Βέκαριτς.

«Πρέπει να εξεταστεί από δικαστή που έχει αναλάβει την έρευνα, να του παρουσιαστεί το κατηγορητήριο, έχει το δικαίωμα να ασκήσει έφεση στην εντολή έκδοσης», διευκρίνισε ο Βέκαριτς.

Παράλληλα ο εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για την πρώην Γιουγκοσλαβία Σερζ Μπράμερτζ επεσήμανε ότι η Σερβία «εκπλήρωσε μία από τις διεθνείς της υποχρεώσεις» με τη σύλληψη του πρώην στρατιωτικού ηγέτη των Σέρβων της Βοσνίας Ράτκο Μλάντιτς και σημείωσε ότι είναι «πολύ σημαντικό αυτό για τα θύματα».

«Με τη σύλληψη του Μλάντιτς η Σερβία εκπλήρωσε μία από τις διεθνείς της υποχρεώσεις, η οποία ήταν η σύλληψη των φυγάδων», σημείωσε ο Μπράμερτζ.

«Είναι πολύ σημαντικό για τα θύματα», προσέθεσε.

«Όταν έμαθα την είδηση, σκέφτηκα αμέσως τα θύματα και την ανάγκη που υπάρχει να οδηγηθούν ενώπιον της δικαιοσύνης αυτοί που ευθύνονται ώστε να υπάρξει συμφιλίωση», σημείωσε, προσθέτοντας ωστόσο ότι «τα θύματα αυτά υπέστησαν φρικτά πράγματα, που δεν τα χωράει ο νους -συμπεριλαμβανομένης της γενοκτονίας στη Σρεμπρένιτσα- και η αποκατάσταση για τα βάσανά τους καθυστέρησε πολύ».

«Θα πρέπει να δούμε πότε θα προσαχθεί στη Χάγη, δεν το ξέρουμε ακόμη», διευκρίνισε εξάλλου ο Μπράμερτζ, προσθέτοντας κι αυτός ότι ο Μλάντιτς «θα πρέπει να παρουσιαστή ενώπιον του δικαστή σήμερα το απόγευμα».

«Έχει το δικαίωμα να ασκήσει έφεση», σημείωσε, προσθέτοντας ότι «το θέμα βρίσκεται στα χέρια των Σέρβων».

Παράλληλα ο σουηδός υπουργός Εξωτερικών Καρλ Μπιλτ δήλωσε ότι «δεν αμφέβαλε ποτέ για την αποφασιστικότητα» του σέρβου προέδρου Μπόρις Τάντιτς.

«Συνεχάρην θερμά τον πρόεδρο Τάντιτς για τη σύλληψη του Μλάντιτς. Δεν αμφέβαλα ποτέ για την αποφασιστικότητά του και γνωρίζω πόσο σκληρά έχει εργαστεί γι' αυτό», δηλώνει ο Μπιλτ στον λογαριασμό του στο Twitter.

Ο Ράτκο Μλάντιτς συνελήφθη στο χωριό Λαζάρεβο, όπως μετέδωσαν νωρίτερα τα σερβικά ΜΜΕ, κοντά στην πόλη Ζρένιανιν, που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 120 χλμ ΒΔ του Βελιγραδίου. Ο Μλάντιτς κρυβόταν εκεί, με την ονομασία Μίλοραντ Κόμαντιτς.

Κάτοικοι της περιοχής δήλωσαν ότι στο χωριό αυτό ο Μλάντιτς έχει συγγενείς, τους οποίους και επισκεπτόταν συχνά τη δεκαετία του 1990.

Yπερήφανος δηλώνει ο Σέρβος προέδρος

Ο πρόεδρος της Σερβίας, Μπόρις Τάντιτς, επιβεβαιώνοντας σε έκτακτη συνέντευξη Τύπου, τη σύλληψη του Μλάντιτς, δήλωσε υπερήφανος για τις υπηρεσίες ασφάλειας της Σερβίας.

Όπως χαρακτηριστικά είπε, η σύλληψη του Μλάντιτς «ρίχνει στο κενό τις κατηγορίες ότι η Σερβία δεν συνεργάζεται με το Δικαστήριο της Χάγης».

Αναφερόμενος δε στο αρνητικό πόρισμα που έστειλε πρόσφατα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ο Γενικός Εισαγγελέας του ΔΠΔ της Χάγης, Σερζ Μπράμερτζ, είπε πως στην ουσία ακυρώνεται το περιεχόμενό του.

Ο κ. Τάντιτς τόνισε ότι με τη σύλληψη του Μλάντιτς ανοίγει ο δρόμος για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Σερβίας, αφού πλέον δεν θα υπάρχουν δικαιολογίες για να αναβάλλεται η διαδικασία αυτή (η Σερβία αναμένει το φθινόπωρο να λάβει καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση).

Ο πρόεδρος της Σερβίας εξέφρασε επίσης τη βεβαιότητα ότι δεν θα υπάρξουν αντιδράσεις από τον κόσμο, σημειώνοντας ότι η Σερβία, με τη σύλληψη του Μλάντιτς εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις της, που απορρέουν από τη σχετική νομοθεσία της χώρας.

Ανάμεικτα τα συναισθήματα της οικογένειάς του

Σοκαρισμένη από την είδηση της σύλληψης του Ράτκο Μλάντιτς αλλά και χαρούμενη για το γεγονός ότι ζει είναι η οικογένειά του, σύμφωνα με το δικηγόρο της, Μίλος Σάλιτς.

Ο δικηγόρος της οικογένειας Μλάντιτς δήλωσε- μεταξύ άλλων- ότι η οικογένεια του καταζητούμενου από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) για την πρώην Γιουγκοσλαβία, πρώην επικεφαλής των σερβοβοσνιακών δυνάμεων, είναι χαρούμενη για το γεγονός είναι καλά και ελπίζει πως θα έχει την ευκαιρία να τον δει, έπειτα από πολλά χρόνια.

«Έχουν νομικά το δικαίωμα να τον δουν, προτού εκδοθεί (στο ΔΠΔ της Χάγης), κάτι το οποίο αναμένεται να συμβεί την επόμενη εβδομάδα», δήλωσε ο κ. Σάλιτς στο σερβικό πρακτορείο ειδήσεων «Τανγιούγκ», μετά τη συνάντηση που είχε με τη γυναίκα και το γιο του Μλάντιτς, στο σπίτι τους, στο Βελιγράδι.

Η οικογένεια θεωρούσε ότι είναι νεκρός και η είδηση της σύλληψής του ήταν μεγάλη έκπληξη, πρόσθεσε ο κ. Σάλιτς.

Αντιδράσεις

Από τα πολιτικά κόμματα στη Σερβία, άμεση ήταν η αντίδραση του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος, ο αρχηγός του οποίου, Τσέντομιρ Γιοβάνοβιτς, συνεχάρη τον πρόεδρο της Σερβίας.

Από την πλευρά του, ο αρχηγός του Σερβικού Κινήματος Ανανέωσης, Βουκ Ντράσκοβιτς, υπογράμμισε ότι η σύλληψη του Ράτκο Μλάντιτς καθιστά τη Σερβία ελεύθερη. «Η σύλληψη ανοίγει πλήρως τις πόρτες για ένα ευρωπαϊκό και δημοκρατικό μέλλον για τη Σερβία. Παράλληλα, κλείνει την πόρτα στις οπισθοδρομικές δυνάμεις και της πολιτικής τους, που είναι να ωθούν τη Σερβία προς τα πίσω, στην τραγική δεκαετία του 1990», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Ντράσκοβιτς.

Ο πρόεδρος της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας, Μίλοραντ Ντόντικ, δήλωσε ότι η σύλληψη ήταν υποχρέωση που ανέλαβε η Σερβία προς τους διεθνείς οργανισμούς.

Την ικανοποίησή τους εξέφρασαν και οι συγγενείς των θυμάτων της Σρεμπρένιτσα. Η πρόεδρος του συλλόγου «Μητέρες της Σρεμπρένιτσα» Μουνίρα Σούμπασιτς δήλωσε ότι οι συγγενείς των θυμάτων αισθάνονται δικαιωμένοι, παρότι άργησε η σύλληψη.

Ο πρώην επικεφαλής των δυνάμεων των Σέρβων της Βοσνίας, την περίοδο του πολέμου, κατηγορείται από το ΔΠΔ για την πρώην Γιουγκοσλαβία για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, παραβίαση του εθιμικού δικαίου του πολέμου και γενοκτονία για την περίπτωση της σφαγής στη Σρεμπρένιτσα, της μεγαλύτερης θηριωδίας από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο Μλάντιτς διέφευγε τη σύλληψη από το 1995, όταν και του απευθύνθηκαν κατηγορίες για τα γεγονότα της σφαγής της Σρεμπρένιτσα, της χειρότερης θηριωδίας στην Ευρώπη μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η πορεία του Μλάντιτς

Ο Ράτκο Μλάντιτς γεννήθηκε το 1942 στο Καλίνοβικ της Βοσνίας (στην τότε ενιαία Γιουγκοσλαβία). Ο πατέρας του ήταν στρατιωτικός ηγέτης των Σέρβων της Βοσνίας και σκοτώθηκε το 1945, στη διάρκεια επίθεσης των Παρτιζάνων κατά της γενέτειρας του αρχηγού των Κροατών ουστάσι (που συνεργάστηκαν με τους Ναζί), Άντε Πάβελιτς.

Μεγάλωσε στη Γιουγκοσλαβία του Τίτο και έγινε αξιωματικός του Λαϊκού Στρατού. Όταν η χώρα άρχισε να διαλύεται το 1991, τοποθετήθηκε αρχηγός του 9ου Σώματος του γιουγκοσλαβικού Στρατού, στις επιχειρήσεις κατά των Κροατικών δυνάμεων στο Κνιν. Αργότερα ανέλαβε τη διοίκηση της Δεύτερης Στρατιωτικής Περιφέρειας του γιουγκοσλαβικού στρατού, με έδρα το Σεράγεβο.

Το Μάιο του 1992, όταν η Εθνοσυνέλευση των Σέρβων της Βοσνίας, αποφάσισε τη δημιουργία του σερβοβοσνιακού στρατού, επελέγη ο Μλάντις ως επικεφαλής του.

Ο στρατηγός Μλάντιτς ήταν ο αρχηγός του στρατού των Σερβοβοσνίων επί προεδρίας Ράντοβαν Κάραζιτς και καθ' όλη τη διάρκεια του πολέμου στη Βοσνία.

Ο Ράτκο Μλάντιτς κατηγορείται για γενοκτονία, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και παραβίαση του εθιμικού δικαίου του πολέμου. Η πλέον «βαριά» κατηγορία εναντίον του θεωρείται η σφαγή της Σρεμπρένιτσα, όπου εκτιμάται ότι έχασαν τη ζωή τους 8.000 άμαχοι μουσουλμάνοι- άνδρες και νεαρά αγόρια- το 1995.

Έζησε για ένα διάστημα ελεύθερος στο Βελιγράδι, αλλά τα ίχνη του χάθηκαν μετά τη σύλληψη του πρώην προέδρου της Γιουγκοσλαβίας, Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, το 2001.

Από τον Οκτώβριο του 2004, πρώην συνεργάτες του στρατηγού Μλάντιτς άρχισαν να παραδίδονται στο δικαστήριο, καθώς το Βελιγράδι δεχόταν έντονες πιέσεις για να συνεργαστεί.

Μεταξύ των παραδοθέντων ήταν ο Ραντίβοε Μίλετιτς και ο Μίλαν Γκβέρο, κατηγορούμενοι για επιχειρήσεις εθνικής καθαρότητας.

Σε βάρος του Ράτκο Μλάντιτς έχει εκδοθεί ένταλμα σύλληψης από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) της Χάγης για τα εγκλήματα πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία.

Εκτιμάται πως ο Μλάντιτς υπήρξε εκ των πρωτεργατών της πολιορκίας του Σαράγεβο και ότι το 1995 ηγήθηκε της σερβικής επίθεσης στον -κατόπιν απόφασης του ΟΗΕ- ασφαλή θύλακα της Σρεμπρένιτσα, όπου είχαν καταφύγει δεκάδες χιλιάδες άμαχοι, μετά τις προηγούμενες επιχειρήσεις των Σέρβων στη βορειοανατολική Βοσνία.

Η σφαγή στη Σρεμπρένιτσα

Οι σερβικές δυνάμεις πολιόρκησαν την πόλη και την βομβάρδιζαν επί πέντε μέρες, προτού μπει σε αυτήν ο στρατηγός Μλάντιτς συνοδεία σερβικών τηλεοπτικών συνεργείων.

Την επόμενη μέρα, πούλμαν μετέφεραν τις γυναίκες και τα παιδιά σε μουσουλμανικές περιοχές ενώ οι άντρες και τα αγόρια από 12 ως 77 ετών κρατήθηκαν για ανάκριση.

Στις επόμενες πέντε μέρες από την πτώση της Σρεμπρένιτσα σκοτώθηκαν τουλάχιστον 8.000 άμαχοι μουσουλμάνοι άντρες και αγόρια.

Τα μετά τον πόλεμο βήματά του

Μετά το τέλος του πολέμου στη Βοσνία, ο Μλάντιτς επέστρεψε στο Βελιγράδι και λέγεται ότι κυκλοφορούσε ελεύθερα στην πόλη κι εμφανιζόταν σε δημόσιους χώρους, έτρωγε σε εστιατόρια κι ακόμα πήγαινε στο γήπεδο.

Μετά τη σύλληψη του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς πιστεύεται πως είχε καταφύγει στο καταφύγιο που είχε την περίοδο του πολέμου, στο Χαν Πιέσακ, κοντά στο Σεράγεβο ή στο Μαυροβούνιο.

Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες παρέμεινε στο Βελιγράδι, ή κάπου κοντά εκεί.

Η εισαγγελέας του ειδικού δικαστηρίου, Κάρλα ντελ Πόντε, υποστήριξε πως και ο Ράτκο Μλάντιτς και ο Ράντοβαν Κάραζιτς βρισκόταν στο Βελιγράδι το Φεβρουάριο του 2004, ενώ τον Απρίλιο του 2005, ο υπουργός Εξωτερικών της Σερβίας, Βουκ Ντράσκοβιτς, είπε ότι οι σερβικές μυστικές υπηρεσίες γνώριζαν πού βρίσκεται ο Ράτκο Μλάντις.

ΔΠΔ: «Ανεπαρκείς» οι προσπάθειες της Σερβίας

Η σερβική αστυνομία ανακοίνωσε σήμερα τη σύλληψη του Ράτκο Μλάντιτς, την ημέρα που ήλθε στην δημοσιότητα μια έκθεση του εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για την πρώην Γιουγκοσλαβία, Σερζ Μπράμερτζ, η οποία χαρακτήριζε «ανεπαρκείς» τις προσπάθειες της Σερβίας για τη σύλληψη του πρώην στρατιωτικού ηγέτη των Σέρβων της Βοσνίας.

«Η σύλληψή του είναι η πιο σημαντική υποχρέωση της Σερβίας. Μέχρι σήμερα, οι προσπάθειες της Σερβίας για τη σύλληψη φυγόδικων δεν είναι επαρκείς», τονίζει ο Μπράμερτζ στην έκθεσή του, η οποία θα υποβλήθηκε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και αποσπάσματα της οποίας δημοσιεύει σήμερα η ιστοσελίδα EU Observer.

Η έκθεση αυτή θα συζητηθεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας την 6η Ιουνίου.

Ο Ράτκο Μλάντιτς και ο Γκόραν Χάτζιτς, πρώην αξιωματούχος των Σέρβων της Κροατίας, καταζητούνται από τη διεθνή δικαιοσύνη για εγκλήματα πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία.

«Οι ανεπιτυχείς προσπάθειες της Σερβίας για τη σύλληψή τους υπονομεύουν την αξιοπιστία της ίδιας της χώρας και της απόφασής της να συνεργαστεί πλήρως με το ΔΠΔ», προστίθεται στην έκθεση.