Να μείνει η Γερμανία στο Αφγανιστάν;

Των Ralf Neukirch και Barbara Supp
DER SPIEGEL

Ξεκάθαρο έχει καταστήσει η κυβέρνηση της Γερμανίδας Καγκελαρίου Άγκελα Μέρκελ ότι εξακολουθεί να υποστηρίζει την εμπλοκή της χώρας της στον πόλεμο στο Αφγανιστάν, σε αντίθεση με την πλειοψηφία του πληθυσμού. Οι συντάκτες του SPIEGEL Ralf Neukirch και Barbara Supp, αντιπαρατίθενται στο κατά πόσον η Γερμανία θα πρέπει να παραμείνει στο Αφγανιστάν ή να αποσυρθεί εξολοκλήρου.

Αν και αποκρουστικός, ο πόλεμος είναι ορισμένες φορές, αναγκαίος. Είναι για αυτό τον λόγο για τον οποίο η Γερμανία δεν πρέπει να παρεκκλίνει από τους στόχος που έχουν τεθεί για το Αφγανιστάν.

Το ότι η πλειοψηφία των Γερμανών τάσσεται υπέρ μίας τέτοιας εξέλιξης δεν προκαλεί έκπληξη. Ποιος εξάλλου είναι υπέρ του πολέμου; Επιπρόσθετα δεν αποτελεί ισχυρό επιχείρημα το ότι η πλειοψηφία είναι εναντίον. Εξάλλου η πλειοψηφία ήταν κατά της διεύρυνσης της ΕΕ ως επίσης της παροχής οικονομικής βοήθειας στην Ελλάδα. Παρόλα αυτά, και οι δύο ενέργειες διέπονται από λογική.


Υπάρχει ωστόσο μία πτυχή επί της οποίας υπάρχει ομοφωνία, ότι ο πόλεμος είναι αποκρουστικός. Είναι απεχθής, σκοτώνει και ακρωτηριάζει, και μπορεί να μετατρέψει τον άνθρωπο σε πολεμική μηχανή, και για αυτό θα πρέπει να αποτελεί την έσχατη επιλογή. Ωστόσο σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στο Αφγανιστάν, είναι αναγκαίος. Το διακύβευμα είναι μεγάλο, ακόμη και αν δεν αφορά κατά κύριο λόγο την δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Τρώγοντας, πίνοντας και πεθαίνοντας μαζί
Κύριος στόχος είναι να επέλθει η σταθερότητα στο Αφγανιστάν και να αποτραπεί η εκ νέου μετατροπή της χώρας σε καταφύγιο τρομοκρατών, εξέλιξη που θα οδηγούσε σε περαιτέρω αποσταθεροποίηση της περιοχής. Ο στόχος αυτός δικαιολογεί τον αριθμό των θυμάτων, αν και ουδείς μπορεί να εγγυηθεί ότι θα επιτευχθεί. Ένα πάντως είναι σίγουρο: Δεν είναι τώρα η ώρα για αποχώρηση. Για πρώτη φορά από την πτώση των Ταλεμπάν το 2001, η συμμαχία έχει μία συγκροτημένη στρατηγική για το Αφγανιστάν. Αυτή διαλαμβάνει την αντιμετώπιση τους στο δικό τους έδαφος και σε μαζική κλίμακα. Ταυτόχρονα, το ΝΑΤΟ θέλει να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών προστατεύοντας ακόμη περισσότερο τον πληθυσμό.

Όπως το έθεσε ένας Αμερικανός συνταγματάρχης, βάση της στρατηγικής είναι ότι οι στρατιώτες θα πρέπει «να τρώνε, να πίνουν και να πεθαίνουν» μαζί με τους Αφγανούς συναδέλφους τους. Παρά να βρίσκονται ταμπουρωμένοι στα στρατόπεδα τους, θα πρέπει να εξορμήσουν στα χωριά και να ενισχύσουν την προσπάθεια για ανάπτυξη της αναγκαίας υποδομής. Μία τέτοια εξέλιξη τους καθιστά στόχους. Αν και επικίνδυνη, αυτή η στρατηγική ενδέχεται να έχει χειροπιαστά αποτελέσματα. Στο Ιράκ, η Αμερική απέδειξε ότι είναι δυνατόν να ανατραπεί μία εκ των πραγμάτων απέλπιδα κατάσταση. Το πέτυχε προσαρμοζόμενη στα επί του εδάφους δεδομένα και πραγματικότητες. Φυσικά δεν υπάρχει εγγύηση ότι η ίδια στρατηγική θα πετύχει στο Αφγανιστάν. Ωστόσο διακυβεύονται πολλά ώστε αυτή να μην τύχει εφαρμογής. Την ίδια στιγμή θα συνιστούσε αμέλεια η ακολουθητέα στρατηγική να κηρυχτεί αποτυχημένη, πριν καν δοκιμαστεί στην πράξη.

Αν παρόλα αυτά η δύση επιτύχει τους στόχους της, τα αποτελέσματα δεν θα είναι και ιδιαίτερα ευχάριστα. Θα είναι αναγκαία η «πλεύση» με τους Ταλιμπάν, και ίσως να υπάρχουν και εγκληματίες πολέμου ανάμεσα στους διοικούντες. Η παρουσίαση των πραγματικοτήτων στον Αφγανικό λαό θα είναι επίπονη. Ωστόσο η ικανότητα της επεξήγησης οδυνηρών αληθειών, είναι αυτό που διακρίνει την πολιτική προσωπικότητα από τον πολιτικό.


Η αποχώρηση θα τερματίσει το αιματοκύλισμα;
Με βάση αυτά τα δεδομένα, ποιες εναλλακτικές υπάρχουν; Αποχώρηση από το Αφγανιστάν δεν θα τερματίσει το αιματοκύλισμα. Αντίθετα, ο εμφύλιος πόλεμος θα επαναρχίσει και μάλιστα σε πλήρη έκταση. Και πρώτοι στη λίστα της εκδίκησης και των αντιποίνων θα βρεθούν όσοι εμπιστεύτηκαν το ΝΑΤΟ. Τεράστιες θα είναι επίσης οι συνέπειες για το Πακιστάν και την ευρύτερη περιοχή, ως επίσης και για τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας.

Δεδομένα τα οποία γνωρίζουν όσοι απαιτούν την αποχώρηση των Γερμανικών δυνάμεων, για αυτό και η απαίτηση τους δεν είναι επιτακτική. Είναι επίσης για αυτό τον λόγο που δεν τάσσονται υπέρ της ταχείας και «άτακτης» αποχώρησης. Τι πραγματικά σημαίνει αυτό; Αν εγκαταλείψουμε πλήρως την αποστολή, δεν θα πρέπει να θέσουμε σε κίνδυνο τις ζωές των στρατιωτών ούτε για ένα λεπτό παραπάνω. Αν πρόκειται να εγκαταλείψουμε το Αφγανιστάν, θα πρέπει να το κάνουμε αμέσως. Οτιδήποτε άλλο συνιστά ξεκάθαρο κυνισμό.

Είναι δύσκολο να απαλλαγείς από την περιρρέουσα υποψία ότι άλλα είναι τα κίνητρα πίσω από την αντίδραση για τον πόλεμο στο Αφγανιστάν. Η Γερμανία, μετά που προκάλεσε τον χειρότερο πόλεμο στην παγκόσμια ιστορία, χρειάστηκε τέσσερις δεκαετίες για να πείσει για την φιλειρηνική της πολιτική. Είχαμε μάλιστα πείσει τους εαυτούς μας ότι ο πόλεμος είναι για τους άλλους και ότι εμείς είχαμε μάθει το μάθημα μας.

Ωστόσο σήμερα είναι ξεκάθαρο ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Αν θέλεις να τερματίσεις την δράση όσων επιχειρούν να σκοτώσουν, μη φοβούμενοι τον θάνατο, οι πιθανότητες είναι ότι δεν θα μείνεις ανεπηρέαστος. Μία πραγματικότητα που όσο σκληρή και αν ακούγεται, δεν παύει από του είναι η αλήθεια.